Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2013

Ποτέ Μη Λες Ποτέ

   Η γλώσσα, ως μέσο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, είναι ένας βασικός τρόπος να ψυχολογήσουμε και να καταλάβουμε τον χαρακτήρα των γύρω μας. Πολλά στοιχεία της ομιλίας κάποιου, των εκφράσεών του καθώς και του λεξιλογίου που διαλέγει να χρησιμοποιήσει μας φανερώνουν κρυμμένα μυστικά του. Ένα από αυτά που μπορούμε να καταλάβουμε είναι το πόσο απόλυτος μπορεί να είναι κάποιος, ανάλογα με τα λεγόμενά του. Πώς όμως;
   Η απάντηση δεν είναι δύσκολη. Μπορώ να καταλάβω αυτό το στοιχείο πρώτα από τις ίδιες τις λέξεις που χρησιμοποιεί. Θα τον ακούσετε να μιλάει πολύ συχνά με λέξεις άτεγκτες, όπως: πάντα, ποτέ, όλοι, κανένας, αντί να διαλέξει λέξεις πιο μετριοπαθείς. Επίσης, χρησιμοποιεί πολύ τον υπερθετικό βαθμό αντί του συγκριτικού. Οι χειρονομίες του είναι κατά βάση κοφτές, με την παλάμη να "κοιτά" προς τα κάτω και να βάζει ένα "τείχος" μεταξύ του ίδιου και του συνομιλητή του.
   Αν είστε τέτοιος άνθρωπος, σας κρούω τον κώδωνα του κινδύνου: δεν είναι χαριτωμένο, δε δηλώνει αυτοπεποίθηση, δεν εδραιώνει καλύτερα την κυριαρχία σας. Κάθε άλλο. Κανείς δε συμπαθεί έναν άνθρωπο με απόλυτες ιδέες, ούτε καν ένας άλλος, παρόμοιας φύσης, άνθρωπος. "Συμπτώματα" τέτοιας συμπεριφοράς στην επικοινωνία μας, αν θέλουμε να κάνουμε αυτοέλεγχο, μπορούμε να βρούμε σε κάθε μας συζήτηση: ακούω στ' αλήθεια τι μου λέει ο απέναντι; Ζυγίζω τα λόγια του; Ή απλά περιμένω να μου αραδιάσει ό,τι θέλει και μετά περνάω αμέσως στην αντεπίθεση; Ας μην ξεχνάμε πως ο "απόλυτος" συνομιλητής συνηθίζει να περιφρονεί την άποψη του απέναντι (μεγάλο λάθος, διότι χάνει αυτόματα την εκτίμησή του) και δεν περιμένει αντίλογο. Ή μάλλον αδιαφορεί για τον οποιοδήποτε αντίλογο.
   Το αντίθετο, υγιές πρότυπο λεξιλογίου για μια καλή συζήτηση είναι μια ποικιλία λέξεων που αφήνουν πιθανότητα λάθους, αντιλόγου, εν τέλει ανοιχτής συζήτησης. Αναφέρομαι σε λέξεις/εκφράσεις όπως: μάλλον, πιθανότατα, μπορεί, αν δεν κάνω λάθος, η γνώμη μου είναι κτλ. Μπορεί κάποιοι να το θεωρούν λεπτομέρεια ασήμαντη αλλά η συνήθης χρήση τέτοιων λέξεων "γλυκαίνει" τους διαλόγους και φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά. Δίνοντας την ευκαιρία στον άλλον να μιλήσει, αυξάνουμε την πιθανότητα να μας ακούσει με ενδιαφέρον κι ο ίδιος.
   Τα παραπάνω στοιχεία που ανέλυσα δεν ανήκουν σε μια εποχή μακρινή, ούτε σε άγνωστους τόπους. Τύποι ανθρώπων που χρησιμοποιούν "αλύγιστο" λεξιλόγιο (και συνεπώς έχουν αλύγιστο χαρακτήρα), υπάρχουν παντού γύρω μας. Μπορεί να είμαι εγώ, εσύ, ο πατέρας, ο παππούς ή ο γείτονας ένας τέτοιος χαρακτήρας. Κι αν θέλετε να βελτιωθούν οι συζητήσεις σας, να ακούγεστε περισσότερο και να δίνεται βαρύτητα στα λόγια σας, προτείνω να σταματήσετε τις ενοχλητικές παραπάνω συνήθειες. Προσέξτε πρώτα στον εαυτό σας τη νοσηρή πεποίθηση πως πρέπει πρώτα να μιλάει και μετά να ακούει, κι έπειτα δείτε το και στους άλλους. Κατά τη γνώμη μου, αν τύχει να συνομιλήσετε (για οποιοδήποτε θέμα) με έναν τέτοιο άνθρωπο, πιθανότατα σπαταλάτε άδικα το χρόνο σας και κουράζεστε πνευματικά. Δε θα βγάλετε άκρη!