Ένα μεγάλο θέμα, διαχρονικό θα έλεγα, είναι η φραστική επίθεση σε αξίες και ιδανικά μας. Η προσβολή που νιώθουμε όταν μας προκαλούν με βρισιές, ή ακόμα και με πράξεις, ενάντια σε σημαντικά κομμάτια της ζωής μας. Αυτά τα κομμάτια, πυλώνες της ηθικής και των αξιών που έχει ο καθένας μέσα μας, συνοψίζονται στον μέσο Έλληνα σε ένα τρίπτυχο: Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια.
Δε θα σταθώ στο πόσο απαράδεκτο είναι να σου προσβάλλουν κάτι που πιστεύεις. Ούτε στο πόσο προκλητικό είναι. Ο καθένας έχει στο μυαλό του αντίστοιχα περιστατικά που του ανεβάζουν το αίμα στο κεφάλι. Παρόλα αυτά, μετά από πολλή σκέψη συνειδητοποιώ πως αυτές οι προσβολές ΔΕΝ θα έπρεπε να μας προσβάλλουν στ' αλήθεια! Οι τρεις βασικότεροι λόγοι: οι προσβολές αυτές είναι πολύ παιδιάστικες, είναι παλιομοδίτικες και, το σημαντικότερο, πραγματοποιούνται πολύ εύκολα!
Σκεφτείτε το λίγο. Προσβολές τέτοιου τύπου μου θυμίζουν αυτές που λέγαμε στο δημοτικό. Μόνο οι λέξεις αλλάζουν και γίνονται πιο βαριές. Κατά τα άλλα το σκηνικό είναι το ίδιο. Δηλαδή, ένα παιδί πειράζεται όταν τον λένε π.χ. σπυριάρη, κοντό, χοντρό ή οτιδήποτε παρεμφερές και γι' αυτόν τον λόγο του το λένε συνέχεια. Αλλά πλέον έχουμε μεγαλώσει και, οι περισσότεροι τουλάχιστον, ωριμάσει. Τι πιο ανούσιο από αυτό;
Έπειτα, αυτός ο τρόπος προσβολής είναι παλιομοδίτικος. Κι εντελώς τεμπέλικος. Κάποιος άνθρωπος που θα μπει σε πραγματικό κόπο να σε προσβάλλει θα βρει κάτι πιο ευρηματικό. Κάτι που θα έχει μέσα του σχεδιασμό, ψυχολογικό πόλεμο και περίπλοκη εκτέλεση. Εκεί καλό θα ήταν να ανησυχείς. Ενώ το να σου βρίσει κάποιος π.χ. τη μάνα είναι κάτι πολύ απλό. Απλοϊκό θα το έλεγα. Κι αυτό μας οδηγεί στον τρίτο λόγο.
Προσβολές τόσο εύκολα πραγματοποιήσιμες. Ας συνειδητοποιήσουμε το πόσο εύκολο είναι να σε προσβάλλει κάποιος με αυτό τον τρόπο, όπως το να σου βρίσει π.χ. τη μάνα. Μπορεί να το κάνει ο οποιοσδήποτε, οπουδήποτε, οποτεδήποτε. Ακόμα κι ένα μικρό παιδάκι που το άκουσε μπορεί να στο αναπαράγει χωρίς καν να ξέρει τι σημαίνει!! Συνεχίζει να είναι προσβολή; Επίσης, θα μπορούσε κάλλιστα να απευθύνεται σε κάποιον άλλον και να το ακούσεις εσύ αντ' αυτού. Δηλαδή θα μπορούσε να γίνει ακόμα και παρεξήγηση. Ξέρεις γιατί; Διότι αυτός ο άνθρωπος δεν ξέρει τη μάνα σου! Αυτή η προσβολή είναι τόσο απρόσωπη και τόσο τετριμμένη που θα έπρεπε να μη σε αγγίζει καν. Don't fall for a petty provocation like that.
Ας πάρουμε όμως με τη σειρά το τρίπτυχο αυτό. Πρώτα θα πάρω την οικογένεια. Αυτό το θέμα μου είχε προκύψει στο στρατό. Μας είχαν μαζέψει πριν να βγούμε εξοδούχοι και μας είπαν το κλασικό: "Μην πιαστείτε σε καβγά για οποιοδήποτε λόγο. Ακόμα και τη μάνα να σας βρίσουν μην μπλεχτείτε, αγνοήστε τους". Παρά του ότι είναι ένα από τα πιο ανοιχτόμυαλα πράγματα που άκουσα στο στρατό (κι ας το έλεγαν για άλλους λόγους), υπήρχε ένας που είπε: "Εμένα αν μου βρίσουν τη μάνα δε μπορώ να κρατηθώ. Τρελαίνομαι ρε φίλε". Και του απάντησα: "Δηλαδή μπορεί να σε προκαλέσει σε καβγά και να σε φέρει στα όριά σου ο οποιοσδήποτε, οπουδήποτε, οποτεδήποτε. Κι εσύ δεν μπορείς να αρνηθείς. Μπράβο". Δεν απάντησε... Όπως ανέλυσα παραπάνω, το να σου προσβάλλουν την μάνα, τον πατέρα ή και το σόι ολόκληρο είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο. Μπορεί κάποιος να το κάνει μπροστά σου, από πίσω σου, από το μπαλκόνι της πολυκατοικίας του ενώ περνάς από κάτω ή ακόμη κι από το ίντερνετ. Φυσικά αυτή η προσβολή δεν έχει κανένα αντίκρυσμα. Είναι απρόσωπη και γενικευμένη. Θα έλεγα πως όποιος προσπαθεί στ' αλήθεια να σε προσβάλλει και το κάνει έτσι, το κάνει με μισή καρδιά. Δεν βρήκε κάτι εξυπνότερο ή πιο ευφάνταστο να πει. Μπράβο σε αυτόν και στο IQ γλυκοπατάτας που διαθέτει. Επίσης, θυμάμαι το παλιό ποντιακό ανέκδοτο: Πάει ο Γιωρίκας να παίξει μπάλα και γυρνάει στο σπίτι με αίματα. Τον ρωτάει ανήσυχη η μάνα του: "Ρε Γιωρίκα, τι έπαθες; Γιατί είσαι μες στα αίματα;" Απάντηση: "Άσε ρε μάνα, μαλώσαμε στο γήπεδο. Αυτός μου έλεγε σε κάθε φάση: "Σου γάμησα τη μάνα!". Κι απαντάει η μητέρα του: "Κι εγώ πώς δεν κατάλαβα τίποτα;"
Δεύτερη θα πάρω την πατρίδα. Στο σημείο αυτό ας πω πως η δουλειά αυτού που σε προσβάλλει είναι εξίσου εύκολη. Μιας και η "Ιδέα της Πατρίδας" στο μυαλό του μέσου ανθρώπου συνοψίζεται σε μια σημαία, τα πράγματα γίνονται εξαιρετικά απλά. Απλά αγοράζει μια σημαία των 5 ευρώ και την καίει. Τόσο απλά. Κι εσένα θίγεται η πατρίδα σου έτσι. Σοβαρά; Πρώτον και σημαντικότερον, η πατρίδα είναι κάτι πολύ πιο ευρύ, πολύ πιο σημαντικό και μεγάλο από μια σημαία. Η σημαία εφευρέθηκε για να ξεχωρίζουν οι στρατοί σε έναν πόλεμο. Και είχε μπει σε ψηλό κοντάρι για να μπορούν οι πολεμιστές να βρουν το κέντρο της παράταξής τους όσο μακριά κι αν ήταν και όσο μεγάλο κι αν ήταν το χάος της μάχης. Έπειτα, χρησιμοποιήθηκε ως μέσο κυριαρχίας. Βάζω τη σημαία μου κάπου για να δηλώσω πως είμαι κύριος αυτού του τόπου. Δεύτερον, η σημαία είναι κάτι πολύ σημαντικό για εσένα, ΌΧΙ για αυτόν που την καίει! Αν την έκαιγες εσύ, τότε να το καταλάβω. Κάποιος που πονάει τη σημαία την καίει. Όταν κάποιος την νιώθει όπως ένα κομμάτι χαρτί και την καίει με ελαφριά καρδιά τότε η προσβολή είναι τόσο μεγάλη όσο το να κάψει και μια απόδειξη του 1 ευρώ από ψιλικατζίδικο. Αν βέβαια κάποιος έρθει στο σπίτι σου και κάψει τη σημαία που έχεις στο μπαλκόνι σου, εκεί αλλάζει το πράγμα. Έχει κάψει ένα κομμάτι της περιουσίας σου, έχει εισέλθει με βία μέσα στην ιδιοκτησία σου και έχει κάψει κάτι που έχει συναισθηματική αξία. Τη δική σου σημαία. Κλείνοντας, θα σας παραπέμψω στον μεγάλο stand-up comedian George Carlin. Ψάξτε το George Carlin on national pride. Ή στα ελληνικά όχι στην εθνική υπερηφάνεια. Δείτε το αμερόληπτα, μιας και μιλάει για την αμερικανική επεκτατική πολιτική, και κρίνετε από μόνοι σας.
Τρίτη θα αναφέρω την θρησκεία και την περιβόητη "εξύβριση των θείων". Εδώ πλέον δεν υπάρχει εξύβριση κάτι υλικού ή έμψυχου. Ακόμα κι αν κάποιος σας βρίσει τη μάνα, ξέρετε πως προσβάλλει (ή ίσως και απειλεί!) κάποιο δικό σας πρόσωπο και νιώθετε εχθρικά απέναντί του. Όταν κάποιος βρίζει τον Χριστό ή την Παναγία, υπάρχει η περίπτωση η απειλή να είναι πραγματοποιήσιμη; Εξάλλου πόσο μπορεί να επηρεαστεί μια πανάγαθη, πάνσοφη και υπέρτατη ύπαρξη από μια τόσο κοινότυπη και ανούσια βρισιά; Πόσο να απειληθεί ένα απόλυτο Ον από τη βρισιά του δημιουργήματός του; Το ανάλογο θα ήταν να προσβαλλόμαστε επειδή μας έβρισε ένα μυρμήγκι. Αφήνοντας όμως την "θεϊκή αντίδραση" στην άκρη, ας πιάσουμε το ηθικό κομμάτι. Αυτός που έβρισε τα θεία είτε πιστεύει είτε όχι. Αν πιστεύει, τότε η δική του συνείδηση ας είναι ανήσυχη, όχι η δική σου! Δεν έβρισες εσύ κι ο καλός θεούλης το ξέρει! Επίσης, αν δεν πιστεύει, τότε βρίζει κάτι το οποίο θεωρεί ανύπαρκτο! Σαν να βρίζω εγώ την θεότητα του Δία ή του Κρόνου, ας πούμε. Παράλογο. Σπατάλη σάλιου. Οπότε, για άλλη μια φορά, παρακινώ τον οποιονδήποτε προσβάλλεται από τέτοια να σκεφτεί: γιατί με προσβάλλει αυτό; Γιατί συνεχίζω να νιώθω περίεργα, όταν η θεία δίκη υπάρχει και ξέρει ποιος είναι ο φταίχτης;
Επίσης, γνωρίζω πως η εξύβριση των θείων είναι ποινικά κολάσιμη αλλά αυτό δε μου λέει τίποτα. Δεν είναι καν επιχείρημα. Διότι το νομικό δεν είναι απαραίτητα και ηθικό. Δεν κρίνουμε το αν κάτι είναι σωστό από το αν επιτρέπεται ή απαγορεύεται δια νόμου. Ο νόμος αυτός μπορεί να αλλάξει. Τότε θα είναι εντάξει να εξυβρίζονται τα θεία;
Προσωπικά γελάω από μέσα μου όταν βλέπω ανθρώπους να βρίζουν την οικογένειά μου. Είναι άβουλοι. Τους λείπει η φαντασία, η φινέτσα και τους αξίζει μόνο η αδιαφορία. Το να κάψει κάποιος σημαία μπροστά μου; Ούτε καν μου κουνιέται το φρύδι. Διότι όποιος πιστεύει στο ιδανικό της πατρίδας καλό θα ήταν να γνωρίζει πως δεν αρχίζει ούτε τελειώνει με τη σημαία. Ο τύπος αυτός είναι απελπισμένος με το να ζητάει την προσοχή και δεν είμαι αυτός που θα του τη δώσει. Τέλος, ως προς την εξύβριση των θείων: το βάρος της "αμαρτίας" πέφτει σ' αυτόν που βρίζει, όχι σε μένα. Αν δεν υπάρχει Θεός, τότε δεν υπάρχει λόγος να θυμώνω. Αν υπάρχει όντως Θεός, τότε όχι μόνο αδιαφορεί για την τιποτένια βρισιά αλλά και αν θυμώσει, θα θυμώσει με τον δράστη, όχι με τον ακροατή. Τόσο απλά και λογικά.
