Γιατί Είμαι Περήφανος;

   Η υπερηφάνεια είναι περίεργο πράγμα. Υπάρχουν πράγματα για τα οποία είμαστε περήφανοι επειδή η κοινωνία μας το τονίζει. Αντίθετα υπάρχουν πράγματα για τα οποία είμαστε περήφανοι, παρόλο που η κοινωνία μας κατακρίνει. Υπάρχουν και κάποια πράγματα για τα οποία μάθαμε να είμαστε περήφανοι (και σχεδόν μας πιέζουν να είμαστε περήφανοι γι' αυτά), παρόλο που μας ήρθαν αυτόματα, χωρίς να καταβάλλουμε καμία προσπάθεια γι' αυτό. Τέτοια παραδείγματα είναι η φυλή, το φύλο, η εθνική ταυτότητα κ.α. Σχετικά με αυτά, δεν μπορώ να καταλάβω πώς γίνεται να είμαι περήφανος για κάτι που δεν κέρδισα, δεν απέκτησα αλλά μου δόθηκε με τη γέννησή μου, χωρίς να το αξίζω. Οπότε:
   Δεν είμαι περήφανος απλά επειδή γεννήθηκα Έλληνας. Δεν είμαι δηλαδή περήφανος για κάτι που έγινε τυχαία, χωρίς να σχετίζεται με την αξία μου. Εξάλλου Έλληνες υπήρξαν πολλοί: ο Εφιάλτης, οι δικαστές και κατηγορητές του Κολοκοτρώνη, Έλληνες βιαστές, εγκληματίες και πολλοί άλλοι. Έλληνες είναι και ο λόγος που αυτά τα χρόνια άλλοι Έλληνες δεν έχουν να φάνε, ενώ οι ίδιοι τρώνε με χρυσά κουτάλια και αποταμιεύουν δισεκατομμύρια. Αν ήμουν περήφανος απλά και μόνο επειδή ήμουν Έλληνας, θα δεχόμουν αυτόματα να εξισωθώ με όλους αυτούς, να μπούμε στο ίδιο τσουβάλι. Άρα η πρώτη διευκρίνιση που οφείλω να κάνω είναι: ΤΙ Έλληνας είμαι; Ποιος; Ο Έλληνας απατεώνας; Ο Έλληνας ψεύτης, κλέφτης; Ή ο Έλληνας επιστήμονας, διανοητής, ο δίκαιος, τίμιος, ηθικός Έλληνας; Όπως βλέπετε, πρέπει να γίνουν αρκετοί διαχωρισμοί πριν νιώσουμε περήφανοι...
   Όχι. Δεν είμαι περήφανος επειδή έτυχε να γεννηθώ στην περιοχή που έζησαν και δίδαξαν ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Δημόκριτος και άλλα λαμπρά μυαλά. Θα ένιωθα σαν να καπηλεύομαι τα επιτεύγματα άλλων. Δεν "τα κάναμε οι Έλληνες", τα έκαναν στο παρελθόν κάποιοι Έλληνες. Όχι εγώ. Οπότε πριν βιαστώ να εξισωθώ με θρύλους της λογοτεχνίας, της φιλοσοφίας και των επιστημών καλό θα ήταν να κοιταχτώ στον καθρέφτη και να πω: "Είμαι πράγματι άξιος απόγονός τους; Έχω το δικαίωμα να τους αναφέρω;" Προσωπικά θα είμαι περήφανος για μένα μόνο αν φανώ αντάξιος αυτών των προγόνων, αν έχω να παρουσιάσω κάτι αντάξιο.
   Έπειτα δεν είμαι περήφανος για το φύλο. Είναι κοινότυπο στους γονείς και το συγγενολόι να βαραίνουν τους ώμους ενός μικρού παιδιού λέγοντάς του κενές δηλώσεις του τύπου: "άντρας είσαι ρε, να είσαι περήφανος!", "οι άντρες δεν κλαίνε ρε!" κτλ. Το "ρε" είναι σχεδόν επιβεβλημένο. Και το παιδί ξαφνικά νιώθει υπεύθυνο για να κουβαλήσει το βάρος του να είναι άντρας, πράγμα που έχει και τα καλά του βέβαια αλλά κυρίως του δίνει την ψευδαίσθηση πως το να είναι άντρας είναι καλό από μόνο του. Δεν είναι όμως.
   Αν το καλοσκεφτούμε, το αντρικό φύλο βρίσκεται στην εξουσία από τις απαρχές της Ιστορίας. Υπήρξε και η μητριαρχία αλλά μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις, κάτι που την καθιστά εξαίρεση του κανόνα. Όσον αφορά την πατριαρχία, είναι υπεύθυνη για την θυματοποίηση του γυναικείου φύλου, που ευθύνεται για την καταπίεση της γυναικείας ύπαρξης και για πολλά άλλα. Είναι η δημιουργός της ενοχοποίησης της γυναικείας σεξουαλικότητας, βιασμών, ατομικών και ομαδικών, της επιβολής της ανδρικής κυριαρχίας, της μη ύπαρξης (όχι της στέρησης, διότι προϋποθέτει μια παρελθοντική ύπαρξη αυτών) ανθρωπίνων ή πολιτικών δικαιωμάτων μέχρι πρόσφατα, όπως το δικαίωμα της ψήφου, της επιλογής συντρόφου, της ελεύθερης διαβίωσης χωρίς γάμο και της ίδιας της αυτόνομης ύπαρξης.
   Ω ναι. Η πατριαρχία είναι ο ηθικός αυτουργός πολλών εγκλημάτων και έχει πατήσει πάνω σε πτώματα εκατομμυρίων γυναικών για να εδραιωθεί. Και όχι μόνο. Αναλογιστείτε πόσοι πόλεμοι έχουν γίνει παγκοσμίως με το πέρασμα των χρόνων και σκεφτείτε τι φύλου ήταν οι στρατηγοί και οι πρωτεργάτες αυτών. Δεν είναι τυχαίο. Η ανδρική ανάγκη για εξουσία, καταδυνάστευση και επιθετικότητα είναι μια μάστιγα που έχει αιματοκυλίσει τον κόσμο και έχει πατήσει πάνω σε ανδρικά πτώματα: πτώματα που  θάφτηκαν ομαδικά, ήρωες αφανείς, που πέθαναν για ξεθωριασμένα και χαμένα στο χρόνο ιδανικά, και για άλλα που ακόμα ευθύνονται για νέους θανάτους.
   Έπειτα, σε θρησκευτικό επίπεδο η πατριαρχία ευθύνεται για την ταμπελοποίηση της γυναίκας ως αμαρτωλής. Είναι υπαίτια (αν αναφερθώ στο Ισλάμ θα χάσω το λογαριασμό των εγκλημάτων) όσον αφορά τη χριστιανική θρησκεία για την ανισότητα των δύο φύλων, την απαγόρευση της γυναίκας να εισέρχεται στον κλήρο και να εισέρχεται στα ιερά άδυτα της θρησκείας. Ο προαιώνιος φόβος (γένους αρσενικού) για τα έμμηνα ανάγκασε τις γυναίκες να νιώθουν μιαρές κατά την περίοδό τους, κάτι για το οποίο δεν ευθύνονται.
   Μετά από τόσα που αναφέρθηκαν μπορώ πολύ απλά να πω όχι. Δεν είμαι περήφανος επειδή γεννήθηκα άντρας. Τουλάχιστον δεν είμαι περήφανος εξ ορισμού. Εφόσον όμως προσπαθώ καθημερινά να καταπολεμώ την ανισότητα, την αδιαφορία, τη βία και την καταπίεση και συνεχίσω να το κάνω, τότε είμαι περήφανος για το είδος άντρα που είμαι. Δε δέχομαι και δεν ανέχομαι να τσουβαλιαστώ και να εξισωθώ με εγκληματίες πολέμου, καταπιεστές και βασανιστές απλά και μόνο επειδή είμαστε του ίδιου φύλου. Αν θα πρέπει να είμαι περήφανος για το φύλο μου, θα χρειαστεί πρώτα να γίνουν οι απαραίτητοι διαχωρισμοί και διευκρινίσεις.
   Τέλος, όσον αφορά το είδος μας, το ανθρώπινο, έχω πολλές αμφιβολίες για το αν θα έπρεπε να είμαι περήφανος. Αν εξετάσουμε τα υπόλοιπα είδη του ζωικού βασιλείου, μπορούμε να βρούμε βιαστές, όπως εφηβικές ομάδες αρσενικών δελφινιών ή κανίβαλους, όπως τα χταπόδια, τους γυρίνους, τους καρχαρίες, τις πολικές αρκούδες και διάφορα πτηνά. Μπορούμε να βρούμε επιθετικές φυλές ζώων, καταπιεστές ή βασανιστές. Παρόλα αυτά, κανένα άλλο είδος δεν τα κάνει όλα αυτά μαζί. Κανένα άλλο είδος δε βλάπτει το περιβάλλον στο οποίο ζει με τόση αδιαφορία και ασυνέπεια. Παρόλα αυτά μας ζητείται να είμαστε περήφανοι που είμαστε άνθρωποι.
   Όχι, δεν είμαι περήφανος που γεννήθηκα άνθρωπος. Δεν είμαι απλά και μόνο γι' αυτό. Χρειάζεται προσπάθεια και βαθιά συνειδητοποίηση πριν νιώσω περήφανος. Χρειάζεται γνώση του τι έκαναν άλλοι άνθρωποι κατά της ανθρωπότητας, κατά άλλων ειδών και κατά του ίδιου μας του πλανήτη. Επιβάλλεται να χρησιμοποιήσω πολλάκις το ανθρώπινο είδος ως παράδειγμα προς αποφυγή προτού νιώσω περήφανος για την ανθρώπινη μου υπόσταση. Και τελικά, μόνο αφότου κατακτήσω τα στοιχεία εκείνα που με διαχωρίζουν από εγκληματίες ανθρώπους (συνείδηση, ευαισθησία) και προσπαθήσω για ένα καλύτερο αύριο, θα έχω το δικαίωμα και την πολυτέλεια να είμαι περήφανος που είμαι άνθρωπος. Όπως γράφει και στο υπέροχο ποίημά του ο Τάσος Λειβαδίτης "αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος δε θα πάψεις ούτε στιγμή να αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκαιο".
   Ως τελικό συμπέρασμα μετά από τόση κριτική αναφέρω πως δε μου αρκούν τα δικαιώματα με τα οποία γεννήθηκα. Δε μου αρκεί η βολεμένη μου ύπαρξη σε έναν κόσμο γεμάτο αδικία. Αν γεννήθηκα σε έναν τέτοιο κόσμο και δεν έχω κάνει τίποτα για να τον αλλάξω, τότε είμαι συνένοχος. Όσοι ευφημισμοί, ψευδαισθήσεις και αποπροσανατολισμοί κι αν δημιουργούνται εμπρός μου για να με δελεάσουν, η αλήθεια είναι πως η αδιαφορία, η μη λήψη ενεργειών για την καταπολέμηση της βίας και της αδικίας, η άρνηση του να ακολουθήσω έναν δρόμο που οδηγεί στην ειρήνη είναι χαρακτηριστικά που ντροπιάζουν. Πράγματα για τα οποία δεν είμαι περήφανος.

Δωρεάν Αλήθειες Για το Λαό ν3 - Η Ελλάδα της Κρίσης

ΔΩΡΕΑΝ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΟ, ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ  26/12/2015 !!!

ΜΕΡΟΣ 3ο: Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ 'Η ΚΡΙΣΗ ΑΞΙΩΝ;

Είμαστε στο 2015 και η Ελλάδα βιώνει αναμφισβήτητα μία από τις πιο κρίσιμες περιόδους της μεταπολιτευτικής της ιστορίας. Τι έφταιξε; Στο οικονομικό κομμάτι τα αίτια είναι περίπλοκα και σκοτεινά και χρήζουν διερεύνησης από οικονομικούς και γεωπολιτικούς αναλυτές. Πέρα όμως από το οικονομικό, είναι πολλοί αυτοί πλέον που μιλούν για μια άλλη κρίση, αυτή των αξιών. Τι ισχύει τελικά, τι έχουμε από τα δύο και σε ποιο βαθμό;

Η αλήθεια, όπως την καταλαβαίνω εγώ, είναι καταρχήν ότι υπάρχουν και τα δύο. Αρχικά όμως ήρθε πρώτη η κρίση των αξιών. Απλά και ξεκάθαρα, οι θεσμοί στους οποίους η ελληνική κοινωνία είχε στηριχθεί για αιώνες διαλύθηκαν σταδιακά και ο Έλληνας απέμεινε γυμνός. Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια και παιδεία είναι θεσμοί που μάλλον αρμόζει περισσότερο να περιληφθούν σε βιβλία Ιστορίας παρά να μελετηθούν ως σύγχρονη πραγματικότητα. Το θέμα είναι ότι όλα αυτά δεν τα καταλαβαίναμε ή δεν δίναμε σημασία όσο υπήρχαν (ή νομίζαμε ότι υπήρχαν) λεφτά, μέχρις ότου η οικονομική κρίση μας χτυπήσει την πόρτα. Όταν όμως ο "παράς" εξατμίστηκε σαν σταγόνες νερού στην έρημο Σαχάρα, έγινε ξαφνικά αντιληπτό το πόσο γυμνοί ήμασταν μέσα μας. Και όλα τα προβλήματα ξαφνικά βγήκαν στην επιφάνεια. Αυτοκτονίες η μία μετά την άλλη, υπερπληρότητα των ψυχιατρικών ιδρυμάτων, έξαρση των ναρκωτικών, αδυναμία επικοινωνίας των κοινωνών και απομόνωση είναι τα φαινόμενα που ακολούθησαν, ενώ ακραίες ιδεολογίες και διαμάχες πάνε να εμφιλοχωρήσουν σιγά - σιγά, απειλώντας να μετατρέψουν την Ελλάδα μας και πάλι σε πεδίο μάχης, επανδρωμένο με μη σκεπτόμενα, κατευθυνόμενα και αντιμαχόμενα ζόμπι για ένα αύριο όλο και πιο ζοφερό.

Η ΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΘΕΣΜΩΝ

Ας τα πάρουμε από την αρχή. Μιλήσαμε για τους εξής παραδοσιακούς θεσμούς: πατρίς, θρησκεία, οικογένεια, παιδεία. Πρώτα από όλους χτυπήθηκε η θρησκεία. Οι Νεοέλληνες ήταν από της απελευθερώσεώς τους ακόμα ένας λαός θρήσκος. Ο ορθόδοξος χριστιανισμός αποτελούσε συνδετικό κρίκο του ελληνισμού και πάνω σε αυτόν στηρίζονταν και οι περισσότερες κοινωνικές αξίες. Ιδιαίτερα δε στο κομμάτι του οικογενειακού δικαίου, ο Έλληνας νομοθέτης σεβόταν εξαιρετικά τα χρηστά θρησκευτικά ήθη και νομοθετούσε ανάλογα. Η θρησκεία ήταν παντού: στη σημαία μας, στο Οικογενειακό Δίκαιο, στις εικόνες που κάθε οικογένεια είχε στο σπίτι της, στις εκκλησίες τις Κυριακές και, φυσικά, στα σχολικά βιβλία. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως, μεταπολιτευτικά, μας έπιασε ένας αέρας αμφισβήτησης των πάντων. Το αν και από πού αυτός ήταν υποκινούμενος δεν το εξετάζουμε εδώ, διότι η ανάλυσή μας σήμερα είναι κύρια κοινωνική και όχι πολιτική.

Γεγονός είναι ότι το φαινόμενο δεν αποτελεί πρωτοτυπία της χώρας μας. Γενικά οι χώρες του δυτικού κόσμου ακολούθησαν μία κοινή πορεία αμφισβήτησης των θρησκευτικών πιστεύω στα τέλη του περασμένο αιώνα, λίγο - πολύ και αναλόγως και του κάθε δόγματος. Ως αιτίες θα μπορούσαν μάλλον να απαριθμηθούν οι εξής: η παγκοσμιοποίηση και ο καπιταλισμός, η έκρηξη της τεχνολογίας και των ανθρωπίνων επιτευγμάτων, οι τελευταίοι παγκόσμιοι πόλεμοι που είχαν αφορμή οικονομικά και εθνικά, αλλά όχι θρησκευτικά ζητήματα και ο φιλελευθερισμός που ακολούθησε τα χρόνια του πολέμου. Πράγματι, μετά και τους 2 Παγκοσμίους Πολέμους φάνηκε πια ότι οι ανθρώπινες διεκδικήσεις δεν απέρρεαν πλέον από θρησκευτικές διαφορές, ιδίως στον Δυτικό Κόσμο. Αυτό που τώρα μετρούσε ήταν ο οικονομικός και πολιτικός έλεγχος του πλανήτη ολόκληρου. Τον πόλεμο ακολούθησε κατόπιν μία τεχνολογική επανάσταση και συνέβησαν κοσμοϊστορικά γεγονότα όπως το να πατάει ο άνθρωπος στο Φεγγάρι, τα αεροπλάνα να φέρνουν δύο ηπείρους σε απόσταση ωρών, ιατρική θεραπεία πολλών σοβαρών μέχρι τότε νόσων, υπολογιστές και μηχανήματα που μπορούσαν να κάνουν, λίγο - πολύ, όλες τις χειρωνακτικές και πνευματικές εργασίες και, τέλος, το Διαδίκτυο. Αυτό ήταν και το κερασάκι στην τούρτα της παγκοσμιοποίησης. Πλέον δεν υπήρχε κανένας φραγμός στη διάδοση των ιδεών, της διανόησης και της τέχνης (αλλά και του εγκλήματος και του πολιτικού  και κοινωνικού ελέγχου των μαζών). Στον οικονομικό τομέα από την άλλη, εφαρμόστηκε το πιο άγριο και ανεξέλεγκτο σύστημα που επινοήθηκε ποτέ: ο καπιταλισμός. Έκτοτε όποιος έχει το Κεφάλαιο, έχει τα πάντα. Στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς, οι πλούσιοι θα έχουν τον τρόπο να γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Και ας ξύνουν οι οικονομολόγοι και οι συνωμοσιολόγοι τα κεφάλια τους να δουν πώς θα αντιμετωπιστεί η κρίση. Όλο και περισσότερα αγαθά συσσωρεύονται σε όλο και λιγότερους. Και τα κράτη ωχριούν πλέον μπροστά στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Το θέμα είναι όμως ότι ένα κράτος, με τις όποιες αδυναμίες του, θα είχε κάποιες δεσμεύσεις έναντι των πολιτών του για την προάσπιση κάποιων θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Και κυρίως, ένα όνομα. Αν το ποτήρι ξεχείλιζε, ο κόσμος θα ήξερε κατά ποίου να επαναστατήσει για να ανατρέψει. Τώρα πλέον έχουμε από πάνω μας έναν ιδιώτη, ο οποίος αποβλέπει μόνο στο συμφέρον του και δρα πιο παρασκηνιακά και ύπουλα.

Μέσα σε όλη αυτή λοιπόν τη νέα τάξη πραγμάτων, τι ρόλο παίζει η θρησκεία; Μάλλον αυτόν του θεατή. Ποιος έχει πλέον ανάγκη μια ανώτερη δύναμη όταν ο άνθρωπος έχει καταφέρει πλέον, ουσιαστικά τα πάντα; Γιατί να δεσμευόμαστε πλέον από παρωχημένες αντιλήψεις και φραγμούς; Πλέον, το δώρο της συγκρότησης μιας οικογένειας δεν αποτελεί μονοπώλιο της Εκκλησίας με τον γάμο, την τεκνοποιία και τα αντίστοιχα μυστήρια. Η προβατίνα Ντόλυ σήμανε την επιτυχία του άθλου της κλωνοποίησης. Ο άνθρωπος ελέγχει πλέον και το "θαύμα" της γεννήσεως! Το μόνο που απέμεινε για να έρθει η χαριστική βολή στο θρησκευτικό κατεστημένο ήταν και ο νομικός παροπλισμός αυτού. Με την θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου, της πολιτικής βάπτισης, της άρσης των θρησκευτικών διακρίσεων σε όλους τους τομείς και την σταδιακή χειραφέτηση του Δικαίου από την θρησκευτική πηγή (βλ. κατάργηση της μοιχείας στον Ποινικό Κώδικα), οι άνθρωποι του κλήρου μοιάζουν πλέον με κάτι οπισθοδρομικές καρικατούρες ντυμένες στα μαύρα, στα μάτια ενός πολίτη. Σε πολλές χώρες δε και οδυνηρά προσφάτως και στην δική μας, τα δύο φύλα ξεχνούν αυτά που ήξεραν και πλέον οι ομοφυλόφιλοι θεωρούνται εξίσου φυσιολογικός πληθυσμός, ίσως και πιο προοδευτικός, από τους υπόλοιπους, με ίδια και περισσότερα ακόμα δικαιώματα, στη δημιουργία οικογένειας και παντού. Δεν θα απαντήσω ακόμα στο ερώτημα αν η θέση ταφόπλακας στη θρησκεία έγινε για καλό ή όχι, απλώς παραθέτουμε σε πρώτη φάση τα γεγονότα.

Την παρακμή της θρησκείας ακολούθησε δίχως χρονοτριβή και η οικογένεια. Με την πρακτική των διαζευγμένων και εν διαστάσει ζευγαριών να γίνεται όλο και πιο συχνή, με εργαζόμενα ανδρόγυνα να αφήνουν την ανατροφή των παιδιών σε baby-sitters και την τηλεόραση να αντικαθιστά το παιχνίδι με την οικογένεια ως μέσο ψυχαγωγίας, οι Έλληνες και γενικά οι πολίτες της Δύσης έχασαν πραγματικά και αυτόν τον συνδετικό κρίκο.

Η παιδεία, θεμέλιος λίθος κάθε κοινωνίας που σέβεται τον εαυτό της, βιώνει και αυτή τις θλιβερότερες στιγμές της στην Ελλάδα του σήμερα. Συνδεδεμένη όπως και σε όλες τις δυτικές χώρες καθαρά πλέον με την αγορά εργασίας, αποσκοπεί πια στην μαζική δημιουργία -ή, καλύτερα, παραγωγή- ελεγχόμενων, ασυναίσθητων ρομπότ για να επανδρώσουν τις βιομηχανίες του κεφαλαίου. Καθηγητές εξαντλημένοι, παραμελημένοι ή και ακατάλληλοι, τριτοβάθμια εκπαίδευση χωρίς αντίκρισμα και άνθηση της ιδιωτικής παιδείας συνθέτουν ένα περιβάλλον που εύχομαι να μπορέσουμε κάποια στιγμή να το διαβάζουμε περιγραφόμενο σε βιβλία της Ιστορίας με δάκρυα στα μάτια. Περαιτέρω δε, στην χώρα μας, έλαβε χώρα και ένα εξαιρετικά παράδοξο φαινόμενο: αυτό της... πανεπιστημοσύνης. Από τη μια μέρα στην άλλη, όλοι οι Έλληνες γονείς και μαθητές αποφάσισαν ξαφνικά ότι πληρούν τις προϋποθέσεις να γίνουν επιστήμονες. Παρατώντας τα χωράφια στους αλλοδαπούς και τα γίδια στο μαντρί τους, τα ελληνόπουλα βούλωσαν τους εγκεφαλικούς τους νευρώνες με φροντιστήρια και κατέκλυσαν τα πανεπιστήμια κάθε τομέα, ζώντας το "όνειρο της φοιτητικής ζωής", συναγωνιζόμενα μεταξύ τους σε ρεμπελιά και κραιπάλη και λιμνάζοντας πολλές φορές στα "στέκια της γνώσης", καταλαμβάνοντας θέσεις που ίσως να έμεναν κενές για διεκδίκηση από πιο άξιους, για να αποφοιτήσουν (όχι πάντα) μετά από μία αιωνιότητα και να αντικρίσουν την ανεργία και τη σκληρή πραγματικότητα της αγοράς εργασίας. Για το παραπάνω φαινόμενο πολύ αμφιβάλλω αν φταίει το Κεφάλαιο (ή το κεφάλι)...

Η δε πατρίδα, τέλος, είναι ίσως η πιο πονεμένη ιστορία από όλες. Από πού να αρχίσει και πού να καταλήξει κανείς στην μελέτη της μεταπολιτευτικής Ελλάδας; Από την βύθιση, όλο και πιο βαθιά, της χώρας στον εξωτερικό οικονομικό και πολιτικό έλεγχο και το ξεπούλημα της εθνικής κυριαρχίας; Από ένα πολιτικό στερέωμα βουτηγμένο εξ ολοκλήρου στα σκάνδαλα και το βούρκο; Από την απαξίωση των ιδεολογιών που υπηρετούν πλέον αποκλειστικά το κεφάλαιο και, όσον αφορά επιπλέον τη χώρα μας, τα ξένα συμφέροντα; Όχι, το βρήκα από πού θα ξεκινήσω. Από την σήψη της ίδιας της έννοιας του -Ελληνικού, αλλά και γενικότερα- Έθνους. Ζούμε την εποχή όπου ένα ανέκδοτο υπό μορφή κράτους κατασκευάστηκε δίπλα μας και αυτοαποκαλείται "Μακεδονία". Διαπράττοντας την υπέρτατη ιεροσυλία να καπηλεύεται έναν από τους πιο σπουδαίους αρχαίους πολιτισμούς, υπό το πρόσχημα της δήθεν γεωγραφικής ταύτισης, το κρατίδιο αυτό βρίσκει την αναγνώριση του συνόλου σχεδόν του πλανήτη, αλλά και τον εναγκαλισμό από εξέχοντα μέλη του πολιτικού μας χώρου που έχουν φτάσει σε σημείο να δηλώσουν ότι "ας το αποκαλούμε Μακεδονία, αφού όλος ο κόσμος έτσι το λέει". Ζούμε επίσης την εποχή της αθρόας μετακίνησης πληθυσμών, στα πρότυπα του (ας πούμε τα πράματα με το όνομά τους:) ανεθνικού κράτους των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Όπως εκεί δεν μπορείς να ξεχωρίσεις το άσπρο από το μαύρο, όπως εκεί όλοι αποκαλούνται Αμερικάνοι ανεξαρτήτως εθνοτικής προελεύσεως, έτσι πάει να γίνει και η Ευρώπη και φυσικά και η χώρα μας. Η κουλτούρα δε που καλλιεργείται είναι αυτή των "ανοιχτών συνόρων" και της αμφισβήτησης της εθνικής ταυτότητας. Ακούγονται μεγαλόστομα πια θεωρίες για έλλειψη συγγένειας των Ελλήνων με τους προγόνους τους, για ανυπαρξία γενοκτονίας των Ποντίων, για αλληλεγγύη σε πρόσφυγες παντός προέλευσης και συνεκμετάλλευση των εθνικών μας πόρων με... τους γείτονες Τούρκους. Αφού κάνω μια παύση για να κουνήσω βίαια το κεφάλι μου δεξιά - αριστερά και να το χτυπήσω 2-3 φορές στον τοίχο, ας συνεχίσω να γράφω: όλα τα παραπάνω δε θα ήταν απαραίτητα κακά, αν πληρούνταν οι ανάλογες ιστορικές συγκυρίες. Αν δε ζούσαμε στον πλανήτη Γη του σήμερα, αλλά σε έναν κόσμο όπου όλοι οι άνθρωποι πιασμένοι χέρι - χέρι θα χόρευαν γαϊτανάκι γύρω από τον Ισημερινό, θα μπορούσαμε να συζητούμε για μια Νέα Τάξη Πραγμάτων, χωρίς έθνη και σύνορα. Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική, δεν θα επεκταθούμε όμως γεωπολιτικά (και στο πόσο ευνοεί αυτή το γνωστό μας πλέον Κεφάλαιο), αλλά θα επιστρέψουμε στην ανάλυση των κοινωνικών παραμέτρων.

ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Στο διά ταύτα, στην Ελλάδα του σήμερα έχουμε ξεχάσει όλους τους συνδετικούς μας κρίκους και απομείναμε χάσκοντες ολόγυρα. Ο λόγος που αυτό δεν είχε γίνει αισθητό τις προηγούμενες δεκαετίες είναι αυτή η πλασματική ευημερία που πουλούσε τα προηγούμενα χρόνια (το Κεφάλαιο). Και μάλιστα την πούλησε με ακριβό τίμημα, ώστε πια να μην υπάρχει δυνατότητα αποπληρωμής και να ατενίζουμε το μέλλον με την αισιοδοξία του αλεξιπτωτιστή που αντιλαμβάνεται ότι έχει χαλάσει το κουμπί του. Πριν αρχίσει η οικονομική αφαίμαξη, η έλλειψη αξιών δεν ήταν ορατό πρόβλημα, διότι ο καθένας έβρισκε τη διέξοδό του: άλλος στους καφέδες και τα ποτά, άλλος στον αγοραίο έρωτα, άλλος στον τζόγο και παράλλος στα ναρκωτικά. Τώρα που οι πηγές των εσόδων στέρεψαν και το πέπλο έπεσε, φάνηκε τι κοινό έχει μείνει να μας ενώνει τους Έλληνες: ο φραπές και το σουβλάκι! Ειλικρινά, με τον καθένα μας πλέον να έχει συνηθίσει να βλέπει τα πράγματα από τον μικρόκοσμό του και την δική του οπτική γωνία και, αναμφισβήτητα, με την έλλειψη προτύπων και πνευματικών καθοδηγητών, αυτό που μας έχει μείνει είναι να κοιτάει ο καθένας την προσωπική του ικανοποίηση, το συμφέρον και τις απολαύσεις του. Μην απορείτε λοιπόν που, ό,τι και αν γίνεται σε αυτή τη χώρα δε φέρνει την επανάσταση, ή μάλλον δεν ανοίγει ούτε καν μύτη. Δεν μας ψεκάζουν, λέω προς όσους δίνουν αυτή την απάντηση. Απλά μας ελέγχουν με καταναλωτισμό, καπιταλισμό και αχαλίνωτης ακολασίας πρότυπα. Υπό αυτή την έννοια, ναι, ψεκαζόμαστε με δηλητηριώδη ερεθίσματα (από το Κεφάλαιο). Τώρα όμως που τα λεφτά για να πάρουμε τη δόση μας από καταναλωτικά αγαθά τείνουν να στερέψουν και, το χειρότερο, η αισιοδοξία έχει δώσει τη θέση της στην πιο άγριας μορφής κατάθλιψη, τώρα φαίνονται οι επιπτώσεις. Στα μάτια μου, έχοντας ταξιδέψει και αλλού, η Ελλάδα του 2015 είναι μια κόλαση. Οι μισοί έχουν μείνει άνεργοι ή υποαπασχολούμενοι (ή υπεραπασχολούμενοι και υπομισθούμενοι) και είναι στα πρόθυρα ψυχολογικών προβλημάτων από την αβεβαιότητα και την αδυναμία δημιουργίας οικογένειας και οι άλλοι μισοί είναι κολλημένοι στην τηλεόραση, επίσης στα πρόθυρα ψυχικών διαταραχών καθώς βλέπουν την αυξανόμενη δυστυχία να καλλιεργείται γύρω τους και τα πράγματα να τείνουν διαρκώς προς το χειρότερο.

Και μέσα σε αυτό το περιβάλλον, δε θα μπορούσε να λείψει ο διχασμός. Όταν δεν ξέρουμε πλέον από πού να πιαστούμε πνευματικά, κάθε λογής ιδεολογία ενσφηνώνεται εύκολα στα ξερά μας κεφάλια. Δεξιά ή αριστερή, φιλελεύθερη ή δικτατορική, φτάνει για να μας "φιτιλιάσει". Διαφωνούμε μεταξύ μας σε όλα: στο πώς θέλουμε το Κράτος, στο πώς θέλουμε ο ένας τον άλλον, στο πώς πρέπει να είναι τα πρότυπά μας και οι αξίες μας, στο τι στάση πρέπει να τηρηθεί για το προσφυγικό, για την οικονομία, για το σύμφωνο συμβίωσης... Απλά έχουμε χαθεί. Και όποιος δεν το παραδέχεται, τον συμβουλεύω να χώσει πιο βαθιά το κεφάλι του στην άμμο.

Ο "ΟΡΘΟΣ ΔΡΟΜΟΣ"

Η τιτλοφόρηση του κεφαλαίου (και όχι Κεφαλαίου με κεφαλαίο) αυτού είναι απλά μια εύθυμη αναφορά στο ομώνυμο κόμμα της γείτονος χώρας. Ορθός δρόμος δεν υπάρχει σε απόλυτη μορφή. Υπάρχει όμως ο κατάλληλος δρόμος για την κάθε περίπτωση. Στην Ελλάδα λοιπόν του σήμερα, τι κάναμε λάθος και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε σωστά; Ας τα πάρουμε με τη σειρά.

Μιλήσαμε αρχικά για τη θρησκεία. Είμαι ο τελευταίος που θα πει ότι έχουμε ανάγκη την θρησκεία και ειδικά τη συγκεκριμένη που είχαμε τα τελευταία 2000 χρόνια. Αν το καλοσκεφτείτε, δεν είναι και άπειρα. Άλλα 1000 τουλάχιστον χρόνια είχαμε κάποια άλλη πιο πριν και για μερικές χιλιάδες χρόνια ακόμα που πιθανόν να έπονται θα μπορούσαμε και πάλι να αλλάξουμε. Τέλος πάντων, νομίζω ότι προσβάλλουμε το ανθρώπινο είδος αν εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι έχει ανάγκη τις θρησκείες με τη μορφή που υπάρχουν σήμερα. Και το λέω έτσι, διότι όλες οι θρησκείες θα μπορούσαν ίσως να διασωθούν, ως φιλοσοφίες. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται η απάντηση: στην φιλοσοφία.

Το πόσο η θρησκεία έχει κρατήσει πίσω την ανθρωπότητα το έχω αναλύσει και σε προηγούμενο άρθρο. Όταν η Ευρώπη σταμάτησε να καίει μάγισσες και άνοιξε τα μάτια της στην Επιστήμη και στον Διαφωτισμό, το ξέρουμε πόσο μπροστά πήγε. Και ξέρουμε επίσης το πού βρίσκονται τα κράτη που διέπονται ακόμα από Θεοκρατία και θρησκευτικό φανατισμό. Πάντως, Δύση και Ανατολή, προχωρημένοι τεχνολογικά ή όχι, έχουμε μεσάνυχτα από Φιλοσοφία. Τα κράτη μας σχεδιάζουν καιροσκοπικά και εσωστρεφώς, αλληλεπιδρώντας καπιταλιστικά σαν τα ζώα, προσπαθώντας να επιβληθούμε ο ένας στον άλλον. Ο λόγος που η ανθρωπότητα είναι ακόμα στον λάθος δρόμο, είναι διότι δεν έχει δώσει τη σκυτάλη της πνευματικής καθοδήγησης στους αληθινούς πνευματικούς ηγέτες: τους Φιλοσόφους. Αυτό που ο πρόγονός μας Πλάτωνας είχε διατυπώσει στην Πολιτεία του έχει μείνει γραμμένο μόνο στα βιβλία (και δεν ξέρω και πόσα αντίτυπα πούλησε ο άνθρωπος, αλλά τότε δεν τους ενδιέφερε τόσο το Κεφάλαιο).

Η Φιλοσοφία όμως παραμένει όπλο χωρίς σφαίρες αν δεν υπάρχουν κάποιες σταθερές στην εκάστοτε κοινωνία. Χωρίς παιδεία, φερ' ειπείν, τα μυαλά και οι ψυχές των ανθρώπων δε θα μπορέσουν να ικανοποιήσουν ποτέ την δίψα τους για Αλήθεια, όπως τους αξίζει. Και η Οικογένεια, σε μία βιώσιμη μορφή της, είναι αναντικατάστατη όπως το νερό για τα ψάρια. Ναι, μην κοιτιέστε, διαζευγμένοι και παραφυσίτες, στρωθείτε και δώστε έμφαση σε κάποιες αξίες εκ των ουκ άνευ. Μπορεί η σύγχρονη Ελλάδα της μεταπολίτευσης να μας απογοήτευσε όλους, αλλά δεν είναι απαραίτητο ότι θα 'ναι πάντα έτσι. Ανοίξτε τα μάτια και αναζητήστε τα πρότυπα και τις αξίες που πρέπει να ακολουθήσετε.

Η Ελλάς μπορεί να διέρχεται από μια μακρά περίοδο παρακμής, αλλά ίσως και να μην είναι αργά για την αναγέννησή της. Έχει τα όπλα και το υπόβαθρο για να φωτιστεί και να βρει όχι μόνο τον εαυτό της, αλλά να αποτελέσει και πάλι υπόδειγμα και κοιτίδα πολιτισμού για όλο τον πλανήτη. Δε νομίζω ότι μας άξιζε τέτοιος εξευτελισμός όπως αυτός που ζούμε σήμερα. Δεν νομίζω ότι μας άξιζε, στη χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία, να οδηγείται το πολίτευμά μας σε παρακμή από το Κεφάλαιο. Αλλά αυτό είναι άλλο κεφάλαιο...

Και η Ψυχή μας στο Διάβολο για Θέσεις Εργασίας

   Ο Έλληνας (συγνώμη για την γενίκευση, δεν το συνηθίζω) κατά κανόνα θέλει να ακούει κάποιες συγκεκριμένες φράσεις από τα λατρεμένα του ΜΜΕ, προκειμένου να εφησυχάζει και να βυθίζεται βαθύτερα στον καναπέ του. Παραθέτω μερικές από αυτές: "ανάπτυξη", "αναδιάρθρωση", "θέσεις εργασίας", "αύξηση μισθών" κτλ. Έχει φτάσει μάλιστα ο ακροατής των ειδήσεων σε τέτοιο στάδιο εθισμού, ώστε όταν τις ακούει νιώθει αυτόματα ένα τσίμπημα χαράς, χωρίς να σκέφτεται πως για να υλοποιηθούν κάποια από τα παραπάνω υπάρχουν συνέπειες.
   Συγκεκριμένα θα αναφερθώ στις θέσεις εργασίας. Διότι ο Ελληναράς της παλιάς κοπής, που συνηθίζει να λέει συχνά "στον καιρό μου υπήρχαν δουλειές", "χτυπούσες πόρτες κι έβρισκες" και όλα αυτά που πιθανότατα όντως ίσχυαν, ταΐζεται και σήμερα, στην Ελλάδα της κρίσης, με το ίδιο παραμύθι: πως όπου υπάρχουν θέσεις εργασίας είναι ο παράδεισος. Κοινώς, σε δουλειά να βρισκόμαστε.
   Ας μην παραξενευόμαστε που οι 5μηνες συμβάσεις ήρθαν για να μείνουν. Που από παροδικό μέτρο έγιναν μόνιμη απάντηση στην ανεργία. Είναι ένας εύκολος τρόπος για να μειωθεί στατιστικά το ποσοστό ανεργίας (αποτελέσματα δε θέλατε;), μια εναλλακτική λύση (ή εκβιασμός;) για τον απελπισμένο από την χρόνια ανεργία που θα δουλέψει κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες και τα εργατικά δικαιώματα ας πάνε στα τάρταρα. Οι 5μηνοι συμβασιούχοι φυσικά είναι αναλώσιμοι αλλά αναλώσιμοι γίνονται έτσι και οι μόνιμα εργαζόμενοι, οι οποίοι πλέον μπορούν να αντικατασταθούν από άλλους, πιο πρόθυμους να δουλέψουν με μειωμένο ωράριο και μισθό και χωρίς εγγύηση μόνιμης εργασίας. Οπότε ας μη γελιόμαστε: οι θέσεις εργασίας δεν είναι αυτοσκοπός. Είναι μια πρόταση που χρειάζεται κατάλληλο σχεδιασμό και ευαισθησία προς τον εργαζόμενο.
   Επίσης, οι θέσεις εργασίας, ως επιχείρημα, ξεφυτρώνουν παντού. Όπως λέμε "πόσα εγκλήματα έχουν γίνει στο όνομα του Θεού;" έτσι αναρωτιέμαι τώρα κι εγώ: πόσα εγκλήματα έχουν γίνει στο όνομα των θέσεων εργασίας;
   Συγκεκριμένα είχα μια συζήτηση με μια φίλη, όπου αφορμώμενοι από το επεισόδιο στις Σκουριές Χαλκιδικής, λογομαχούσαμε για το κατά πόσο τα μεταλλεία χρυσού θα έπρεπε να λειτουργούν με αυτές τις συνθήκες. Αφού τόνισα τα δίκαια αιτήματα των οικολόγων, οι οποίοι αναφέρουν τεράστιας κλίμακας κι ανεπανόρθωτες καταστροφές  στο περιβάλλον γύρω από τα μέρη εξόρυξης, η φίλη μου αντέτεινε: "Ναι όμως έτσι ανοίγουν θέσεις εργασίας. Ο κόσμος έχει δουλειά και οι οικολόγοι δεν το βλέπουν αυτό!". Μισό λεπτό. Δηλαδή προκειμένου να ανοίξουν θέσεις εργασίας μπορούμε να θυσιάσουμε το περιβάλλον; Μπορούμε να επιτρέψουμε τις απεριόριστες οικολογικές καταστροφές απλά και μόνο για να δουλεύει ο κόσμος; Τι λογική είναι αυτή;
   Για όσους ακόμα αμφιταλαντεύονται στο ποιο είναι πιο σημαντικό, το περιβάλλον ή η εξόρυξη χρυσού, απλά αναφέρω την κολοσσιαίου μεγέθους οικολογική καταστροφή στις 6 Νοεμβρίου στη Βραζιλία μετά το δυστύχημα στην εταιρεία μεταλλευμάτων "Samarco". Περίπου 60 εκατομμύρια κυβικά τοξικά απόβλητα χύθηκαν μετά από κατάρρευση φράγματος που τα συγκρατούσε. Ψάξτε το σας παρακαλώ. Δεν χωράει ο ανθρώπινος νους για τη μόλυνση μιλάμε. Μπορεί οποιαδήποτε υπόσχεση θέσεων εργασίας να καλύψει τέτοια ζημιά;
   Έπειτα, υπάρχει το ελληνικότατο ζήτημα της ΔΕΗ. Τα ηλεκτροπαραγωγικά εργοστάσια που επεξεργάζονται λιγνίτη και μολύνουν την δυτική Μακεδονία. Οι περισσότεροι άνθρωποι (και μάλιστα οι κάτοικοι της περιοχής!) είναι υπέρ της καύσεως λιγνίτη, ενώ προκαλεί καρκίνο και μειώνει εξαιρετικά το προσδόκιμο ζωής. Είναι στ' αλήθεια τόσο σημαντικό να υπάρχουν θέσεις εργασίας; Δεχόμαστε δηλαδή τον καρκίνο προκειμένου να έχουμε δουλειά;
   Προσπαθώντας να αιτιολογήσουν αυτόν τον παραλογισμό πολλοί θα πουν: "Έτσι όμως αχάριστε οικολόγε έχεις ρεύμα. Αλλιώς δε θα είχες!". Η απάντησή μου είναι η εξής: αν επαναπαυτούμε στην εύκολη λύση της επεξεργασίας λιγνίτη και την διαιωνίσουμε, δε θα ψάξουμε ΠΟΤΕ για μια εναλλακτική, λιγότερο ζημιογόνα λύση. Ενώ αν εκμεταλλευτούμε την ηλιακή και αιολική ενέργεια, μπορούν σταδιακά να δημιουργούνται αιολικά πάρκα και εκτάσεις φωτοβολταϊκών και σιγά-σιγά (δεν εννοώ από τη μια μέρα στην άλλη) να κλείσουν τα εργοστάσια λιγνίτη.
   Άλλο ένα παράδειγμα εθελοτυφλίας, τα σφαγεία. Σε μια ερώτηση που μου έγινε σχετικά με την κατανάλωση κρέατος, απάντησα: "Μα φυσικά μπορεί ο άνθρωπος να ζήσει χωρίς κρέας, τα σφαγεία θα μπορούσαν κάλλιστα να κλείσουν". Η οργισμένη απάντηση του συνομιλητή μου ήταν η εξής: "Και οι θέσεις εργασίας; Τόσοι άνθρωποι δουλεύουν στα εργοστάσια επεξεργασίας κρέατος και στα σφαγεία!".
   Δηλαδή εφόσον έχουν καλυφθεί (ή παραβλεφθεί) οι υπόλοιπες αμφιβολίες σχετικά με την κρεατοφαγία, ασχολούμαστε με το ζήτημα των θέσεων εργασίας. Οπότε μας ζητείται να επιτραπεί ο φόνος ζώων (ο οποίος δεν είναι αναγκαίος αλλά από επιλογή μας), προκειμένου να υπάρχουν θέσεις εργασίας, μισθοί και συντάξεις;
   Ας συνοψίσω: για να έχουμε νέες θέσεις εργασίας ξεχνάμε τα εργατικά δικαιώματα, πετάμε την οικολογία και το περιβάλλον στα σκουπίδια, επιτρέπουμε τον φόνο ζώων και δεχόμαστε να μολυνόμαστε καθημερινά με καρκίνο. Όλα αυτά για να υπάρχουν ανοιχτές θέσεις εργασίας (χωρίς να συζητάμε για συνθήκες εργασίας). Μάλιστα.
   Ε λοιπόν προτείνω κάτι καινούριο: να πουλήσουμε και την ψυχή μας στο διάβολο για θέσεις εργασίας! Δεν έμεινε και κάτι άλλο, τα υπόλοιπα τα κάναμε. Ας επαναφέρουμε και τη θανατική
ποινή για να ανοίξουν θέσεις εργασίας για δήμιους. Και μετά μπορούμε να πεθάνουμε ευτυχισμένοι, μιας και αφήσαμε παρακαταθήκη στα παιδιά μας θέσεις εργασίας!
   Ας επαναφέρω όμως την κυριολεξία στο άρθρο. Γνωρίζω πολύ καλά πως το πρόβλημα της ανεργίας είναι τεράστιο. Καταλαβαίνω πως με το κλείσιμο των εργοστασίων ηλεκτρισμού, παραγωγής χρυσού και επεξεργασίας κρέατος θα υπάρξουν ακόμα περισσότερες ελλείψεις. Όμως οι εναλλακτικές λύσεις φέρνουν και θέσεις εργασίας. Δηλαδή για να χτιστούν τα αιολικά πάρκα και οι εκτάσεις με φωτοβολταϊκά χρειάζεται εργατικό δυναμικό: αρχιτέκτονες, μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι, φυσικοί και φυσικά απλοί εργάτες για την κατασκευή και την συντήρηση των έργων. Για την εναλλακτική, χορτοφαγική διατροφή θα πρέπει να προσληφθούν γεωργοί, γεωπόνοι, γεωλόγοι και βιολόγοι.
   Ξέρω πως το έλλειμμα θέσεων εργασίας ίσως να μην καλύπτεται πλήρως. Δεν μπορώ να δώσω σήμερα λύση, τουλάχιστον όχι άμεση. Απλά θα πω πως αν επαναπαυτούμε στην εύκολη λύση δε θα προχωρήσουμε ποτέ στις αυριανές δύσκολες μα αναγκαίες λύσεις, οι οποίες θα βρεθούν μόνο αν αποφασίσουμε να κάνουμε μια στροφή στον τρόπο σκέψης μας και αν σκεφτούμε μακροπρόθεσμα, όχι βραχυπρόθεσμα. Κι αυτή η αλλαγή μπορεί να χτιστεί καθημερινά από τον καθένα μας. Αρκεί να σταματήσουμε να στρουθοκαμηλίζουμε, επαναπαυόμενοι στην άγνοιά μας.

"Σ' τα έλεγα εγώ!"

   "Σ' τα έλεγα εγώ". Η κλασική ρήση του δικαστή της ζωής. Το μόνιμο ρητό αυτού που "τον πνίγει το δίκιο". Αυτή η τάση να εξωτερικεύσουμε την ανάγκη μας να έχουμε δίκιο και να το τρίψουμε στο πρόσωπο όλων. Διότι τι να το κάνεις το δίκιο αν μόνο εσύ το ξέρεις...
   Οι άνθρωποι, σε μια συντριπτική πλειοψηφία, είμαστε ισχυρογνώμονες. Οι λίγοι που εξαιρούνται είναι όσοι δεν έχουν αρκετή αυτοπεποίθηση και πίστη στην άποψή τους, οι πολύ φιλειρηνικοί και κάποιοι άπιαστοι γκουρού της αταραξίας. Οι υπόλοιποι όχι μόνο πιστεύουμε πως έχουμε δίκιο (αν όχι πάντα, τουλάχιστον σχεδόν πάντα!) αλλά οφείλουμε να μαλώσουμε γι' αυτό. Να χαλαστούμε γι' αυτό. Να νιώσουμε οι Λυσίες του 21ου αιώνα από την τόση επιχειρηματολογία γι' αυτό!
   Μετά από αυτό το λογύδριο της αυτο-και-ετεροκριτικής, οφείλω να παραδεχτώ κάτι ακόμα. Οι αντιδικίες δεν είναι φαινόμενο της εποχής μας. Διότι οι άνθρωποι μόνιμα διαφωνούσαν. Από τότε που μάλωναν για το ποια σπηλιά είναι πιο ζεστή και ασφαλής μέχρι σήμερα για το αν αξίζει να πετάξεις το i-phone 6 για να πάρεις το i-phone 7 (spoiler alert! OXI, ΔΕΝ αξίζει). Οι διαφορές της σημερινής εποχής είναι δύο: πρώτον, έχουμε αρκετά καλύτερη μόρφωση και ο αναλφαβητισμός έχει πέσει ποσοστιαία, οπότε η γνώση μας δίνει αυτοπεποίθηση και θάρρος στη γνώμη μας και δεύτερον, υπάρχουν τόσα πολλά μέσα και τρόποι να μιλήσει κανείς άμεσα, έμμεσα και μαζικά που μπορούμε να διαφωνούμε από οποιοδήποτε μέρος με οποιονδήποτε άλλον!
   Αν επρόκειτο να περιγράψω μια τυπική αντιπαράθεση μεταξύ πολλών, θα το έκανα κάπως έτσι: μια παρέα συναντιέται, ένα θέμα ανοίγει δειλά-δειλά, η αντίθετη άποψη ακούγεται ήσυχα και ειρηνικά, η υπόλοιπη παρέα νιώθει την ανάγκη να πάρει το μέρος της μιας ή της άλλης πλευράς και καταλήγει ένας λεκτικός πόλεμος, ευγενικός η μη. Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι αρκετά: να πεισθεί όντως η μία πλευρά πως έχει λάθος και να το παραδεχτεί, να μην πειστεί αλλά να σταματήσει την αντιπαράθεση, να μην πειστεί κανείς και να κορυφωθεί το θέμα, με αποτέλεσμα να ανεβεί ο εγωισμός και η ισχυρογνωμοσύνη στα ύψη και να οξυνθούν τα πνεύματα ή τέλος να ασχολείται το παρεάκι με ένα άλυτο θέμα και να μην το έχει συνειδητοποιήσει...
   Αυτή είναι η πρώτη πράξη του προβλήματος. Η δεύτερη έχει ως εξής: η παρέα διαλύεται και ο καθένας παίρνει το δρόμο του. Και τότε, όταν ο καθένας σκέφτεται τα τεκταινόμενα μόνος του έρχονται οι τύψεις και οι ενοχές, τα επιχειρήματα της αντίθετης πλευράς που μοιάζουν πιο λογικά και η άποψη του ίδιου, η οποία μοιάζει ίσως ετοιμόρροπη. Αυτή η πράξη μπορεί να κρατήσει λεπτά, ώρες ή και μέρες ακόμα. Το ζήτημα είναι πως πρόκειται για μια σοβαρή, σχεδόν ιερή πράξη: μια πράξη αυτοκριτικής, όπου σκεφτόμαστε τις δυο απόψεις, κρίνουμε και κατακρίνουμε και αποφασίζουμε. Αυτή η πράξη πιστεύω πως μας εξελίσσει, μας κάνει καλύτερους και σοφότερους.
   Σε κάθε περίπτωση, ανεξαρτήτως αποτελέσματος έρχεται και η τρίτη πράξη: η πράξη στην οποία συναντάμε την άλλη πλευρά (είτε πρόκειται για ένα είτε για πολλά άτομα) και, μετά από τόσες λογομαχίες, εγωισμούς και πείσματα, μετά από τόση σκέψη και περισυλλογή, πρέπει να παραδεχτούμε πως έχουμε άδικο. Είναι μια πράξη που θέλει δύναμη ψυχής. Και η αγωνία μας τρώει: πώς θα αντιδράσει ο άλλος;
   Αν ο άλλος είναι ένας σωστός και μετρημένος άνθρωπος θα καταλάβει την εσωτερική πάλη μας και θα δεχτεί τη νίκη του σιωπηλά. Θα νιώσει το κλίμα που γλυκαίνει και την επερχόμενη ειρήνη, η οποία συχνά φέρνει ένα χρονικό διάστημα υπέρμετρης ευγένειας, συμφωνίας και ευτυχίας. Το πρόβλημα έρχεται όταν ο άλλος δεν συμπεριφέρεται έτσι. Όταν είναι ένας τύπος τόσο εγωκεντρικός που τσαλαπατάει τα συναισθήματα και την προσπάθειά μας και, τη στιγμή που του δίνουμε δίκιο, προσπαθεί να αποσπάσει κι άλλα: τόνωση εγωισμού, ταπείνωση του άλλου, αχρείαστες συγγνώμες, ανούσιες απολογίες κτλ. Και η πρώτη φράση που θα του έρθει να πει είναι: "Σ' τα έλεγα Εγώ". Το εγώ πάντα με κεφαλαίο.
   Κατά τη γνώμη μου αυτή η φράση θα έπρεπε να τιμωρείται με επταετή φυλάκιση. Δείχνει άνθρωπο κακότροπο, κακομαθημένο και μικρόψυχο. Καταστρέφει σχέσεις και είναι πλήρως, εντελώς και ανεπανόρθωτα αντιπαιδαγωγική. Δεν βοηθάει κανέναν. Δηλαδή όταν ο άλλος παραδέχεται πως έχεις δίκιο κι εσύ τον ταπεινώνεις, ουσιαστικά τον αποτρέπεις από το να το παραδεχτεί ξανά, διότι νιώθει άσχημα που το παραδέχτηκε. Στην επόμενη παρόμοια σκηνή ΔΕΝ θα το παραδεχτεί! Θα σκυλιάσει να κερδίσει τη λογομαχία και, ακόμα κι αν δεν μπορέσει, θα το κρατήσει μέσα του επειδή έχει χάσει την εμπιστοσύνη του στον άλλον. Επίσης γεννιέται ένας εγωισμός μέσα του, ο οποίος είναι απρόσκλητος. Και με ποιο αντάλλαγμα; Μια στιγμιαία τόνωση του εγωισμού, επειδή (ω θεοί!) είχες δίκιο.
   Ασχέτως αυτού, σε λογομαχίες θα μπλεκόμαστε για μια ζωή. Διότι ο μόνος που δεν μπλέκεται ποτέ σε λογομαχία είναι αυτός που δε μιλάει και δε συμμετέχει σε τίποτα. Για μια ζωή θα πρέπει να αντιπαρατίθεσαι, να χάνεις κάποιες φορές και να μην έχεις πάντα δίκιο. Αυτό ισχύει για μένα, για σένα και για όλους. Οπότε με το "σ' τα έλεγα εγώ" τιμωρούμε κάποιον για το έγκλημα ότι δεν είχε δίκιο, ενώ συμβαίνει και σ' εμάς καθημερινά. Σκάβουμε έναν λάκκο και πέφτουμε μέσα.
   Συμπερασματικά, ένα έχω να πω: όταν κάποιος σου δίνει δίκιο (ειδικά μετά από μεγάλη λογομαχία), δείξε μεγαλόψυχος και δέξου το! Μόνο κέρδος θα έχεις. Βραχυπρόθεσμα θα κερδίσεις αβίαστα την εμπιστοσύνη και την ευγνωμοσύνη του άλλου. Μακροπρόθεσμα θα έχεις καλύτερες, πιο ουσιώδεις και πιο ειρηνικές συζητήσεις στο μέλλον, με άτομα που σε σέβονται και χαίρονται τη συζήτηση μαζί σου. Το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να συγκρατηθείς για 3 καταραμένα δευτερόλεπτα αντί να βροντοφωνάξεις πως είσαι ο δικαιότερος δικαιότατος δίκαιος δικαστής του κόσμου, που γεννήθηκε με αποστολή να έχει πάντα δίκιο. Είναι τόσο δύσκολο;

   

Απόλυτοι Άνθρωποι

   Ζούμε σε έναν κόσμο σχετικό. Έναν κόσμο δηλαδή όπου σχεδόν τα πάντα μπορούν να συσχετιστούν με κάτι άλλο προκειμένου να γίνουν κατανοητά. Έναν κόσμο που μια απόλυτη έννοια πολύ συχνά σφάλλει και δημιουργεί τις λάθος εντυπώσεις. Κι όμως υπάρχουν τόσοι πολλοί που επιμένουν να χρησιμοποιούν το απόλυτο στην ομιλία τους. Κάποιες φορές από οργή ή ανυπομονησία αλλά και γενικότερα ως συνήθεια. Λέξεις τέτοιου τύπου είναι: πάντα, όλοι, κανένας, ποτέ, παντού κτλ.
   Γενικά οι άνθρωποι προσπαθούμε να εσωκλείουμε όλες τις περιπτώσεις στο λόγο μας. Κάποιοι όμως το παρακάνουν. Οι απόλυτες εκφράσεις που συνηθίζουν να χρησιμοποιούν δημιουργούν ασταθείς, παράλογες προτάσεις και ασαφή νοήματα. Δηλαδή προσπαθώντας να εκφραστούν βάζουν μεγάλα σύνολα σε ένα σακί, π.χ.: "όλοι οι Έλληνες...", "όλοι οι εκπαιδευτικοί...", "κανένας δεν..." κτλ. Οι εκφράσεις που τους χαρακτηρίζουν είναι του τύπου "όλοι είναι αλήτες/ανίκανοι", "πάντα/παντού έτσι γίνεται" κτλ. Φυσικά σχεδόν πάντα παρεξηγούνται και μετά εξηγούν εκ νέου: "δεν εννοούσα αυτό", "άλλο κατάλαβες" κτλ. Είναι οι πρώτοι που θα βγάλουν αυθαίρετα συμπεράσματα, οι πρώτοι που θα βάλουν ταμπέλες σε όλους τους άλλους και οι πρώτοι που θα απορρίψουν οποιαδήποτε ριζοσπαστική, επαναστατική, εναλλακτική ιδέα.
   Ο συνδυασμός απόλυτος άνθρωπος-συντηρητικός άνθρωπος δεν εμφανίζεται τυχαία. Αυτά τα δύο είναι αλληλένδετα. Διότι ο άνθρωπος που έχει μάθει από μικρός να είναι αρνητικός στον νεωτερισμό κι έχει κλειστούς ορίζοντες είναι κι αυτός που θα προσπαθήσει να βάλει όρια στον κόσμο και να τον θέσει μέσα σε στενά όρια, αντί να τον εξερευνήσει σε βάθος. Συνήθως απεχθάνεται την ποικιλία, την διαφορετική άποψη και την αντίθετη γνώμη. Συνεπώς, τέτοιοι άνθρωποι έχουν ανατραφεί σαν μεγάλοι και βαρείς βράχοι, η "επεξεργασία" των οποίων είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Η συμβίωση με τέτοιους ανθρώπους είναι αρκετά κουραστική και δύσκολη.
    Δυστυχώς όταν αυτή η νοοτροπία γίνεται κτήμα κάποιου για πολλά χρόνια η αλλαγή είναι συχνά μη αναστρέψιμη. Ο άνθρωπος που δεν έχει μάθει να "βάζει νερό στο κρασί του", να διακρίνει τις λεπτομέρειες και τις λεπτές αποχρώσεις, να υπολογίζει τα μικρά μα όχι ασήμαντα, μοιάζει να ζει σε έναν κόσμο ασπρόμαυρο. Έτσι όπως βλέπει τα πράγματα μόνο στα δυο τους άκρα, άσπρο ή μαύρο, διαφέρει εκ διαμέτρου από το υπόλοιπο σύνολο που μπορεί να διακρίνει και τα υπόλοιπα χρώματα...
   Βέβαια αυτή η σκέψη δεν προϋποθέτει πως αυτός ο άνθρωπος "δεν είναι φυσιολογικός" σε έναν κόσμο "φυσιολογικών" ανθρώπων. Αν κάναμε αυτόν τον διαχωρισμό τότε θα πέφταμε στην ίδια παγίδα: να ταμπελοποιήσουμε και να γίνουμε οι ίδιοι απόλυτοι. Αντίθετα, ακόμα και ανάμεσα στους οξυδερκείς ανθρώπους υπάρχουν αυτοί που ξεχωρίζουν μία απόχρωση, εκείνοι που ξεχωρίζουν 3 ή 5 κτλ. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι, ειδικά όσον αφορά την αντίληψη.
   Οι συνέπειες ενός απόλυτου τρόπου ζωής είναι αρκετά αρνητικές. Ως συνομιλητής, ο απόλυτος άνθρωπος δεν ακούει αλλά μιλάει, διακόπτει, "πετάγεται", ανεβάζει τον τόνο της φωνής του, θυμώνει, δεν βάζει επιχειρήματα κτλ. Επίσης δεν πείθει και δεν πείθεται. Η λύση όμως στο πρόβλημα αρχίζει από τη γλώσσα και περνάει στον εγκέφαλο σταδιακά. Αρκεί να συνηθίσει την χρήση πιο "σχετικών" λέξεων, πιο ήπιων και πιο μετριοπαθών:
Αντί για το πάντα: πολλές φορές, συνήθως
Αντί για το όλοι: οι περισσότεροι, οι πιο πολλοί, αρκετοί, μια μεγάλη πλειοψηφία
Αντί για το πάντα: εδώ και πολύ καιρό, για πολλά χρόνια, από την αρχαιότητα
Αντί για το παντού: σε πολλά μέρη
Επίσης η χρήση λέξεων όπως: ίσως, μπορεί, συνήθως, συχνά, σπάνια, λίγοι, πολλοί, σχεδόν, μάλλον.
   Αν αυτή η προσπάθεια γίνει συνειδητά και ο άνθρωπος προσπαθήσει να μετριάζει τα λόγια του, ίσως μετά από καιρό αυτή η φαινομενικά μη αναστρέψιμη κατάσταση αρχίσει να αλλάζει κι ο απόλυτος άνθρωπος αρχίσει να δέχεται το ξένο, το διαφορετικό, το εναλλακτικό, το αντίθετο. Κι αυτή είναι σχεδόν σίγουρα μια αλλαγή προς το καλύτερο...