Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 2018

Ζακ Κωστόπουλος και Κωνσταντίνος Κατσίφας: Δυο Κόσμοι Ενώνονται

   Προσφάτως η Ελλάδα συγκλονίστηκε από δύο τραγικούς θανάτους νέων ανθρώπων: αυτούς του Κωνσταντίνου Κατσίφα, κατοίκου της Βορείου Ηπείρου στην Αλβανία, και του Ζακ Κωστόπουλου στην Αθήνα. Έγιναν σε σχετικά κοντινή ημερομηνία, σε απόσταση ενός μήνα περίπου το ένα περιστατικό από το άλλο, και προκάλεσαν τεράστιο σάλο, για διαφορετικούς -ίσως- λόγους το καθένα.
   Ας ξεκινήσουμε με τον 33χρονο Ζακ Κωστόπουλο, του οποίου ο θάνατος προηγήθηκε χρονικά. Στις 21 Σεπτεμβρίου 2018 λοιπόν, ημέρα Παρασκευή, ο άνθρωπος αυτός έχασε τη ζωή του. Είχε μπει σε ένα κοσμηματοπωλείο βιαστικά για λόγους που αμφισβητούνται. Ακούγεται πως μπήκε για ληστεία κρατώντας ένα μαχαίρι στο χέρι του. Αυτό αργότερα αμφισβητήθηκε. Αργότερα ακούστηκε πως μπήκε στο κατάστημα για να γλιτώσει από έναν καβγά σε διπλανό μαγαζί. Δε θα τοποθετηθώ διότι δεν ξέρω λεπτομέρειες. Όπως και να 'χει, κατά την προσπάθειά του να διαφύγει μέσα από μια βιτρίνα από το κατάστημα, που σε βίντεο δείχνει κλειδωμένο, μετά από πολλαπλά χτυπήματα δύο ανθρώπων, ένας εκ των οποίων ήταν ο ιδιοκτήτης του καταστήματος, ο Ζακ Κωστόπουλος έπεσε κάτω αναίσθητος. Αργότερα διαπιστώθηκε ο θάνατός του.
   Από εκείνο το σημείο και μετά, οι δράσεις και οι ιδιότητες του θανόντος έγιναν θέμα στα κανάλια: ήταν οροθετικός, ήταν μέλος της LGBTQ κοινότητας, ομοφυλόφιλος ο ίδιος, ακτιβιστής και γνωστός στον χώρο του. Λέγεται πως ήταν τοξικομανής. Σύσσωμη η κοινότητα του χώρου της τέχνης -ειδικά όσοι πρόσκεινται στην αριστερά και στα θέματα των μειονοτήτων- έσπευσαν να ταχθούν ανοιχτά υπέρ του. Αντίθετα, οι πολίτες που διακατέχονται από περιφρόνηση και μίσος απέναντι στα παραπάνω έσπευσαν να υπερασπιστούν το δίκιο του κοσμηματοπώλη και να εκφράσουν την άγρια χαρά τους με τον θάνατο του Ζακ. Το θέμα έγινε καυτό, κυρίως χάρη στην παρουσία του επίμαχου βίντεο που δείχνει όλη τη σκηνή. Κρατούσε μαχαίρι; Είχε μπει για ληστεία ή όχι; Ήταν υπό την επήρεια ουσιών ή όχι; Βρίσκονταν σε στάση άμυνας οι δύο που τον κλωτσούσαν μέχρι θανάτου;
   Πέρασε πάνω από μήνας μέχρι να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις. Βρέθηκε καθαρός στις τοξικολογικές εξετάσεις, οι κατηγορίες για ληστεία και για κατοχή μαχαιριού ξεθώριασαν και οι άνθρωποι που είχαν ταχθεί υπέρ του ξαναβρήκαν την ευκαιρία να δηλώσουν τον αποτροπιασμό τους για το έγκλημα. Ο Ζακ, μετά τον βίαιο θάνατό του, έγινε σύμβολο για τους ανθρώπους που νιώθουν την ίδια καταπίεση λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους, αλλά και από ανθρώπους του ακροαριστερού χώρου, που είδαν το συμβάν σαν ταξική επίθεση ενός "νοικοκυραίου" προς έναν "περιθωριακό αλήτη".
   Ας περάσουμε τώρα στην υπόθεση του 35χρονου Κωνσταντίνου Κατσίφα. Σκοτώθηκε στους Βουλιαράτες, ένα χωριό στην αλβανική επικράτεια, ανήκον στα χωριά της λεγόμενης Βορείου Ηπείρου. Έλληνας στην καταγωγή, έχει γραφτεί πως γυρνούσε εκεί από την Αθήνα τακτικά, ειδικά στις εθνικές επετείους. Ήταν ιδιαίτερα ενεργός σε θέματα εθνικά, έχοντας μεγάλη αγάπη για την ελληνική σημαία κι έχοντας, σύμφωνα με δημοσιεύματα, διαπληκτιστεί πολλάκις με τις αρχές για το σύμβολο αυτό του ελληνισμού.
   Αυτή ήταν, λένε, η αφορμή για τον νέο διαπληκτισμό ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου 2018. Ο Κωνσταντίνος Κατσίφας είχε ζωγραφίσει την ελληνική σημαία στον τοίχο σχολείου του χωριού, όταν ένας αστυνομικός διαπληκτίστηκε έντονα μαζί του για τη σημαία. Λένε πως τον προειδοποίησαν να κατεβάσει τη σημαία. Ο ίδιος, φορτισμένος από το κλίμα της εθνικής επετείου και από την επιθετική στάση του Αλβανού αξιωματικού, επέστρεψε λίγο αργότερα με ένα όπλο (καλάζνικοφ για την ακρίβεια) κι άρχισε να πυροβολεί στον αέρα. Δεν υπήρξε κάποιος τραυματισμός, σύμφωνα με δημοσιεύματα, όμως η αλβανική αστυνομία κινητοποιήθηκε και απάντησε στους πυροβολισμούς με υπηρεσιακά περίστροφα.
   Μετά την ανταλλαγή πυροβολισμών, ο Κωνσταντίνος Κατσίφας ανηφόρισε προς την έξοδο του χωριού και η αλβανική τοπική αστυνομία άφησε τις επίλεκτες αερομεταφερόμενες δυνάμεις να συνεχίσουν το ανθρωποκυνηγητό. Στο βουνό Τσούκλισα η ομάδα τον αναζήτησε και τον βρήκε κατά την επιστροφή του προς το χωριό. Δεν είναι γνωστές λεπτομέρειες για το πώς ακριβώς σκοτώθηκε αλλά οι ιατροδικαστές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως δύο σφαίρες εξ αποστάσεως στην περιοχή της καρδιάς είχαν επιφέρει τον θάνατό του. Λεπτομέρειες που ανακοινώθηκαν αργότερα ήταν πως τα τραύματά του ήταν ραμμένα και διαψεύστηκαν οι φήμες για πυροβολισμό εξ επαφής στο άψυχο σώμα του.
   Ο Κωνσταντίνος, μετά τον βίαιο θάνατό του, έγινε σύμβολο των ανθρώπων που συμμερίζονται τα πατριωτικά του αισθήματα, αλλά και από ανθρώπους του ακροδεξιού χώρου, που είδαν το συμβάν σαν επίθεση Αλβανών προς Έλληνα για εθνικιστικούς λόγους. Μαζική ήταν η παρουσία Ελλήνων στην κηδεία του άτυχου 35χρονου και υπήρξαν διπλωματικές αναταραχές ανάμεσα στα δύο κράτη.
   Ας επιστρέψουμε τώρα στον τίτλο του άρθρου: γιατί δύο κόσμοι ενώθηκαν με τα δύο περιστατικά;
Ας συνοψίσω τα κοινά σημεία τους: επρόκειτο για άτομα ενεργά, το καθένα προς τη δική του κατεύθυνση, και ιδιαίτερα αγαπητά στον κύκλο τους. Δολοφονήθηκαν βιαίως και κατηγορήθηκαν πως έφεραν όπλο. Ακολούθησε και στις δύο περιπτώσεις θρίλερ καθώς αναμένονταν τα πορίσματα των ιατροδικαστών. Έπειτα, έγιναν σύμβολα από μερίδα πολιτών και δημιουργήθηκε για άλλη μια φορά διχασμός στην κοινή γνώμη.
   Το χειρότερο όμως απ' όλα ήταν η προσβολή των νεκρών από αδίστακτους εχθρούς τους. Για προσωπικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς -κυρίως- λόγους, πολλοί βρήκαν την ευκαιρία να βγάλουν χολή απέναντι στους θανόντες, για τον μεν Ζακ επειδή ήταν οροθετικός, ομοφυλόφιλος και -το γράφω με επιφύλαξη- τοξικομανής, για τον δε Κωνσταντίνο επειδή ήταν πατριώτης, είχε όπλο στην κατοχή του παράνομα και ήταν -το γράφω με επιφύλαξη- εθνικιστής. Για άλλη μια φορά η κοινή γνώμη έδειξε το σκληρό της πρόσωπο, επικεντρώνοντας τα δηλητηριασμένη βέλη της στο θύμα και όχι στην πράξη.
   Αυτό είναι το επίμαχο σημείο, κατά τη γνώμη μου. Ο κόσμος δεν ασχολήθηκε με το ίδιο το τραγικό φαινόμενο της δολοφονίας και του λιντσαρίσματος, αλλά με το προφίλ των θυμάτων και με το κατά πόσο τους άξιζε ο θάνατος! Επαναλαμβάνω: το πόσο τους άξιζε ο θάνατος! Μια κοινωνία που φλερτάρει επικίνδυνα με την βαρβαρική αγάπη της για θύματα, δράμα κι αιματοχυσία, που σχολιάζει ανοιχτά πλέον για ένοπλη καταστολή, κρεμάλες και για την επιστροφή της θανατικής ποινής, χρησιμοποίησε -και συνεχίζει να χρησιμοποιεί- δύο τραγικούς θανάτους νέων ανθρώπων για να εξυπηρετήσει συμφέροντα.
   Οι δύο κόσμοι που ενώθηκαν είναι οι λεγόμενοι πατριώτες (εθνικιστές/φασίστες για τους αντιπάλους τους) και οι λεγόμενοι ανθρωπιστές (αναρχικοί/ανθέλληνες για τους αντιπάλους τους). Έδειξαν, δυστυχώς επιλεκτικά, να συμμερίζονται τον πόνο της οικογένειας του ενός θύματος και κατακεραύνωσαν τις πράξεις, την ιδιότητα και τη συνολική πορεία ζωής του άλλου.
   Αυτό είναι λάθος! Η κοινωνία μας, προκειμένου να προχωρήσει και να εξελιχθεί, πρέπει να κοιτάξει κατάματα και να αντιμετωπίσει το θέμα των δολοφονιών, των λιντσαρισμάτων και γενικώς των αιματοχυσιών και να το αποκηρύξει ανοιχτά. Είτε πρόκειται για θέματα εθνικά είτε για θέματα ταξικά, μια κοινωνία που διψά για αίμα -αθώων και ενόχων- απομακρύνεται όσο περισσότερο μπορεί από τον πολιτισμό. Κι αυτό είναι κακούργημα. Ο πολιτισμός δεν είναι κάτι δεδομένο: εξελίσσεται με κατακτήσεις αιώνων, καθώς λιθαράκι-λιθαράκι χτίζονται με πόνο και τραγωδίες τα δικαιώματα στη ζωή και την ελευθερία. Είναι τόσο απροσμέτρητα δύσκολο να αλλάξει ο κόσμος προς το καλύτερο και τόσο εξοργιστικά εύκολο να κυλήσει προς την κατηφόρα του οπισθοδρομισμού, που θα έπρεπε η κοινή γνώμη να σοκάρεται με τη μεθοδευμένη προσπάθεια καπήλευσης των θανάτων αυτών. Δε σοκάρεται όμως, κι αυτό είναι που σοκάρει. Κρεμόμαστε από μία κλωστή: η δαμόκλειος σπάθη της απανθρωπιάς κρέμεται επικίνδυνα από πάνω μας και μπαλαντζάρει κάθε φορά που ο θάνατος γίνεται παιχνίδι πολιτικής κι εξουσίας. Αν θέλουμε ένα ευοίωνο μέλλον, ας το βάλουμε καλά στο μυαλό μας κι ας διαδώσουμε τον καλύτερο εαυτό μας, αφήνοντας τα πρωτόγονα ένστικτα πίσω μας.

1 σχόλιο: