Ειλικρινά, δεν ξέρω τι συμβαίνει με τις επιλογές της σύγχρονης (της μετά το 2010 δηλαδή) παιδικής λογοτεχνίας, μιας και πλέον δε διαβάζω. Οπότε θα ταξιδέψω πάλι πίσω στη δική μου παιδική ηλικία και θα κάνω κάποιες προτάσεις με τα δικά μου αγαπημένα παιδικά-εφηβικά βιβλία. Δεν είναι παραμύθια και δεν απευθύνονται στη νηπιακή ηλικία. Μεταξύ τους δεν έχουν σχεδόν καμία σχέση, πέρα από την προφανή: πως ανήκουν στη βιβλιοθήκη μου και πως έχουν διαβαστεί από εμένα πολλές φορές το καθένα!
1. Τα Χρυσά Γεράκια του Τζένγκις Χαν, της Ρίτα Ρίτσι
Ένα βιβλίο που θεωρώ αριστούργημα. Βγάζει τον αναγνώστη εντελώς από τον ελλαδικό (και τον ευρωπαϊκό) χώρο, τον ταξιδεύει αρκετούς αιώνες πίσω και τον βάζει να ταυτιστεί με έναν πρωταγωνιστή που ψάχνει τον εαυτό του μέσα απ' το πάθος του, τα γεράκια. Το βιβλίο προσφέρει τόσες εικόνες, ήχους και ελευθερία, που στο μυαλό του αναγνώστη γίνεται ένα πανηγύρι αισθήσεων. Το ταξίδι στην έρημο, η γνωριμία με 2 διαφορετικούς πολιτισμούς, οι γεμάτοι νόημα και ρεαλισμό χαρακτήρες αλλά και η αναζήτηση που διατρέχει όλο το βιβλίο το καθιστά εξαιρετικό για κάθε παιδί.
2. Οι Πειρατές της Καμινάδας, του Ευγένιου Τριβιζά
Ένα βιβλίο πολύ διασκεδαστικό, χαρακτηριστικό θα έλεγα της γλώσσας και της ιδιοσυγκρασίας του Τριβιζά. Απευθύνεται σε μεγαλύτερα παιδιά, σε αντίθεση με τα παιδικά παραμύθια του, και έχει όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για να δουλέψουν τη φαντασία του: λογοπαίγνια και λεξιπλασίες, ενδιαφέροντες χαρακτήρες με βάθος και χιούμορ, πρωτότυπες περιγραφές, αφηγήσεις και καταστάσεις, πολλούς διαφορετικούς χαρακτήρες που βρίσκουν κάτι κοινό... Γενικά, ένα πολύ καλά δουλεμένο βιβλίο που έχει πολλά να προσφέρει στο παιδί.
3. Ντάνι ο Πρωταθλητής του Κόσμου, του Ρόαλντ Νταλ
Άλλα βιβλία του συγγραφέα είναι πιο γνωστά αλλά το συγκεκριμένο έχει πολύ ιδιαίτερα στοιχεία. Δείχνει την αξία της προσπάθειας, τον θρίαμβο του καλού και της ηθικής, την πίστη στη δουλειά κάποιου παρά την εμφανή υπεροχή του αντιπάλου του. Ως αρνητικό στοιχείο βρίσκω την εμμονή με το κυνήγι αλλά και πάλι δεν αφαιρεί κάτι από τη λογοτεχνική αξία του έργου.
4. Ο Χάρι Πότερ και ο Αιχμάλωτος του Αζκαμπάν, της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ
Είμαι δηλωμένος φαν όλης της σειράς αλλά θέλω να σταθώ στο συγκεκριμένο βιβλίο. Είναι το πρώτο που διάβασα, τότε που η σειρά δεν είχε ακόμα την αίγλη και τη διασημότητα που απέκτησε αργότερα. Το διάβασα πολλές φορές ως παιδί πριν μάθω για τα υπόλοιπα βιβλία. Θυμάμαι πως το έπαιρνα πάντα μεσάνυχτα μετά από εφιάλτη και το ξεκινούσα για να ξεχαστώ. Γιατί το ξεχωρίζω;
-Σε σχέση με τα υπόλοιπα βιβλία, είναι αυτό που έχει την πιο ομαλή μαθητική χρονιά, που έχει ικανούς καθηγητές και μαθαίνει ενδιαφέροντα ξόρκια. Οπότε με ευχαριστεί.
-Εισάγει δύο αγαπημένους χαρακτήρες: τον Σείριο Μπλακ και τον Ρέμους Λούπιν. Period.
-Έχει το εξαιρετικό στοιχείο της χρονομηχανής, τους τρομακτικούς Παράφρονες, που δίνουν μια σκοτεινή διάσταση στο έργο αλλά και την εκτεταμένη σκηνή με τον αποκαλυπτικό διάλογο στο τέλος.
5. Οι Δασοφάγοι, του Κιμ Άλντανυ
Ένα βιβλίο πολύ μπροστά για την εποχή του. Ταξιδεύει τον αναγνώστη στο διάστημα, σ' έναν διαφορετικό πλανήτη. Εξάπτει τη φαντασία με τους διαφορετικούς νόμους στους οποίους μας εισάγει, δημιουργεί την αίσθηση του αποκαλυπτικού σκηνικού, την αδυναμία του ανθρώπου και την αγωνία για την επιβίωση. Σίγουρα έχει πάρει στοιχεία από Star Wars.
6. Παραμύθι χωρίς Όνομα, της Πηνελόπης Δέλτα
Ένα παραμύθι αφύπνισης και αυτοβελτίωσης, χωρίς να δηλώνει τέτοιο. Αρχικά είναι μια ιστορία που ξεκινά σε μια διαλυμένη χώρα και δίνεται η εικόνα της ολοκληρωτικής εξαθλίωσης ενός κράτους. Έπειτα σταδιακά, μετά από πολλή προσπάθεια, συμβουλές, αγνόηση των μηδενιστών που υπάρχουν παντού γύρω από τον πρωταγωνιστή, εκείνος καταφέρνει να ξαναστήσει το κράτος στα πόδια του και παράλληλα να ωριμάσει κι ο ίδιος. Ένα ανάγνωσμα ευχάριστο κι ελπιδοφόρο!
7. Το Καπλάνι της Βιτρίνας, της Άλκης Ζέη
Ένα βιβλίο με έντονο ρεαλισμό, περιγραφή οικογενιακών καταστάσεων, καθημερινότητας, φύσης αλλά και ιστορικών τραγωδιών. Το βιβλίο αυτό είναι κομψοτέχνημα! Είναι από τα λίγα που με έκαναν να ταυτιστώ με πρωταγωνίστρια, έχει μέσα πολλά στοιχεία εξέλιξης χαρακτήρα, ανακάλυψης του κόσμου μέσα από τα μάτια ενός παιδιού και πολύ διαφορετικούς χαρακτήρες, με ανάλογες οπτικές για τη ζωή. Οι εικόνες που μου δημιούργησε έχουν μείνει μέσα μου κι αυτό δείχνει πόσο καλά δουλεμένες είναι και πόσο ενδιαφέρον ως ανάγνωσμα!
8. Περσεφόνη, η Πάπια που πήγε Σχολείο, Κίρα Σίνου-Κωνσταντίνος Γεωργίου
Το πιο τρυφερό βιβλίο της λίστας. Αποδόθηκε με εξαιρετικό, κατ' εμέ, τρόπο η αγάπη για τα ζώα, η φροντίδα τους, σε συνδυασμό με την αρχαία ελληνική μυθολογία. Το τέλος ακόμα και σήμερα το βρίσκω συγκινητικό, καθώς έχει πολύ όμορφο νόημα κι αφήνει πολλά ερωτηματικά. Θέλω να σταθώ σε αυτό το σημείο: τα περισσότερα βιβλία αποτυγχάνουν σε αυτό, καθώς φοβούνται να αφήσουν ερωτηματικά και προσπαθούν να απαντήσουν σε όλες τις ερωτήσεις των αναγνωστών και, αν γίνεται, να προλάβουν και κάποιες που δεν έγιναν. Εμένα ως παιδί με κέρδισε η τελευταία εικόνα, η ιδέα της απουσίας αλλά και του μέλλοντος που μένει αφανές.
9. Ο ΆΛφρεντ Χίτσκοκ και οι Τρεις Ντετέκτιβ στο "Μυστήριο του Αόρατου Σκύλου"
Η σειρά με τους τρεις ντετέκτιβ είναι ένα πολύ ξεχωριστό κομμάτι της εφηβικής μου ηλικίας. Στα γυμνασιακά μου χρόνια διάβασα το 90% της σειράς και δηλώνω εκστασιασμένος. Πλοκή τρομερή, αγωνία, φαντασία, το παραφυσικό και το ανεξήγητο στοιχείο... Είχαν πολλά μέσα. Διάφοροι συγγραφείς συνέβαλαν, λιγότερο ή περισσότερο, στη μοναδική αυτή σειρά βιβλίων. Μπορώ να πω πως διάβαζα ένα βιβλίο τη μέρα και δεν τα άφηνα απ' τα χέρια μου μέχρι να τελειώσουν. Ενδεικτικά αναφέρω το μυστήριο του αόρατου σκύλου, που είναι από τα καλύτερα της σειράς, αλλά κυρίως επειδή είναι από τα λίγα που αφήνει την πόρτα του παραφυσικού ανοιχτή...
Συνολικά, η λίστα αυτή δεν έγινε ούτε από το καλύτερο προς το χειρότερο ούτε με οποιαδήποτε παρόμοια λογική. Φυσικά δεν περιλαμβάνει τις εκατοντάδες των παιδικών βιβλίων που είχαν περάσει από τα χέρια μου. Ξύνει μονάχα την επιφάνεια. Παρουσιάζοντας όμως μια τέτοια λίστα δίνω έναν προσωπικό τόνο στην εξερεύνηση της παιδικής λογοτεχνίας, κάτι που είχα ανάγκη να κάνω.
