Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Να με Φωνάξεις

Ένα από τα CD που είχα πρωτοακούσει στα 15 μου, με το οποίο γνώρισα τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Θεωρώ τη συγκυρία αυτή εξαιρετικά ευτυχή, καθώς ήρθα σε επαφή με έναν κόσμο λυρικό, με τραγούδια που περιγράφουν τη θλίψη, τη νοσταλγία, τον έρωτα και τα ανθρώπινα όρια με λέξεις μαγευτικές και με μουσική που όχι απλά ντύνει τους στίχους αλλά τους ανυψώνει. Με στιχουργούς ξεχωριστούς και συνθέτες που ντύνουν τα κομμάτια με τη δική τους προσωπική ευαισθησία, το αποτέλεσμα είναι ένας δίσκος-σύμβολο στην ανθρώπινη ψυχή. Ένας δίσκος με προσωπικότητα, μια μουσική Οδύσσεια του ακροατή, ο οποίος σταδιακά οδηγείται στη λύτρωση με το τελευταίο κομμάτι, το ομώνυμο του δίσκου: "Να με φωνάξεις".

Κατά την παρουσίασή μου, θα βάλω μια προσωπική πινελιά: θα περιγράψω την ιδανική ώρα και μέρος ακρόασης του κάθε κομματιού.

 

1. Αντέχω (Μεσημέρι συννεφιασμένο, με κρύο και ησυχία) -

Στίχοι: Βασίλης Γιαννόπουλος

Μουσική: Χριστόφορος Κροκίδης

 

Με μουσική απαλή και στίχο περιγραφικότατο, το πρόσωπο εξυμνεί ή ίσως θρηνεί την παραμονή του σε έναν έρωτα που έχει χαθεί εδώ και χρόνια και ζει μονάχα μέσα του, απελπιστικά επίμονα. Στο ρεφρέν εκφράζεται η καταπιεσμένη συναισθηματική κατάσταση των κουπλέ, ανοίγοντας με αυτό το τραγούδι αυτό έναν κύκλο από υπέροχες μπαλάντες.

"Πήρες τις νύχτες σου, τις καληνύχτες σου, χάθηκες μες στη βροχή"

"Η εγκατάλειψη σε επανάληψη, μια ιστορία παλιά"

 

2. Καλά να Πάθεις (Τρεις το πρωί, σε βράδυ αϋπνίας, ζεστό και ιδρωμένο)

Στίχοι: Βασίλης Γιαννόπουλος

Μουσική: Χριστόφορος Κροκίδης

 

Σκληρή και επαναλαμβανόμενη η μουσική, που ταιριάζει με τον ασθματικό, αμαρτωλό στίχο και την (αυτο)τιμωρητική διάθεση προς το πρόσωπο. Σε β' ενικό πρόσωπο, με τόνο περιφρονητικό και δηκτικότατο, του επιτίθεται για τις αποφάσεις του και τις συνέπειες αυτών. Η φωνή αυτή μάλιστα ίσως περιγράφει την ίδια τη συνείδηση του προσώπου κι όχι έναν εξωτερικό κριτή.

 

"Απ' έξω μισόγυμνος και μέσα γυμνός, ανήμπορος κοιτάς το φεγγάρι"

"Διπλώνεις τ' όνομά σου σε μια κόλα χαρτί και το χαρίζεις σε μια νύχτα παρθένα"

 

3. Στο Πεζοδρόμιο

(Ξημερώματα Κυριακής, στους έρημους δρόμους - ή εναλλακτικά τρεις το πρωί, όπως λέει κι ο στίχος)

Στίχοι/Μουσική: Απόστολος Μπουλασίκης

 

Με μουσική που ξεκινά σαν εκκλησιαστικός ύμνος (αναγκάζοντας και τον στίχο να τραγουδηθεί αναλόγως) και ύστερα σαν σαν μέρος τραγωδίας, περιγράφονται εικόνες σκληρές, αλλόκοτες, βρόμικες, απάνθρωπες, εικόνες που δείχνουν τη σαπίλα της κοινωνίας. Η διαφθορά των οργάνων της τάξης, η βαριά ατμόσφαιρα, η εκτενής αναφορά σε παρίες, στο περιθώριο της κοινωνίας και σε αδιέξοδες καταστάσεις έχουν να δώσουν όχι μια ελπίδα ή ένα φωτεινό παράδειγμα αλλά να αποκαλύψουν την καθημερινότητα όπως βιώνεται εκεί που τα μάτια των ευυπόληπτων πολιτών δεν κοιτούν, κάτω και πίσω από ό,τι θεωρείται φυσιολογικό και καθωσπρέπει.

 

"Στο πεζοδρόμιο,

με τις κουβέντες να μυρίζουν μακελειό"

 

"Κι εκείνος έλαμπε, πανσέληνος γεμάτη,

μια αυταπάτη μέσα σ' όλες τις βρομιές"

 

4. Σ' αγαπώ, να προσέχεις (Νύχτα, λίγο πριν φύγει το λεωφορείο)

Στίχοι: Βασίλης Γιαννόπουλος

Μουσική: Βασίλης Παπακωνσταντίνου

 

Η δεύτερη μπαλάντα του άλμπουμ περιγράφει μια στιγμή χωρισμού, με όλο τον συναισθηματικό χείμαρρο που αυτή φέρνει μαζί της. Έχει κάτι το αθώο, το άδολο, που ντύνεται μάλιστα με το όμορφο βιολί στο πέρας του ρεφρέν. Η απελπισία της αναγκαστικής αποχώρησης, ο έρωτας που μένει πίσω, όλα αποδίδονται με τον καλύτερο τρόπο σε αυτό το κομμάτι.

 

"Με κοιτάς μες στα μάτια μα ποτέ σου δεν είδες

τα σβησμένα μου φώτα, τις χαμένες μου ελπίδες"

 

"Η αγάπη δε φεύγει, είναι μέσα μας, λένε"

 

5. Φοινικιές (Δύση του ηλίου, καλοκαίρι σε ερημική παραλία)

Στίχοι/Μουσική: Απόστολος Μπουλασίκης

 

Ένα τραγούδι παράξενο, παράλογο. Με τον δεύτερο, εναλλακτικό τίτλο του "Όλα γυρίζουν" περιγράφει μια φιλοσοφική ή υπαρξιακή ανησυχία, την αέναη δύναμη της αλλαγής. Ό,τι βρισκόταν στην ακμή του παρακμάζει κι ό,τι βρίσκεται στο ναδίρ κάποτε βρισκόταν ή θα βρεθεί στο ζενίθ. Με έναν λόγο χειμαρρώδη αναλύονται άνθρωποι και καταστάσεις με απαρχή και κατάληξη παράδοξη και απρόσμενη. Η μουσική, γρήγορη στο μέσον και απαλή στην αρχή και στο τέλος, ακολουθεί το μέτρο και τη διάθεση του φιλοσοφούντα, θα έλεγα.

 

"Κι όμως πρέπει πάντα να φεύγεις,

να βρίσκεις τις φοινικιές,

φλεγόμενες βάτους που λένε

σαν τις σειρήνες ψευτιές"

 

6. Η αγάπη πάει Μονάχη (Ήσυχο μεσημέρι, λίγο πριν τις πέντε, με το γλάρωμα του ύπνου)

Στίχοι: Ιάκωβος Αυλητής

Μουσική: Χριστόφορος Κροκίδης

 

Με στίχο και μουσική που μαζί δηλώνουν μια ωριμότητα γεννημένη από την ερωτική απελπισία, το κομμάτι αυτό δεν έχει αμφιβολίες. Γνωρίζει τη σκληρή μοίρα της Αγάπης, η οποία προσωποποιημένη περιγράφεται ως συνεχής νομάς, πρόσφυγας, μια μοναχική, κατεστραμμένη ύπαρξη, που ψάχνει αέναα για νέο σπιτικό, κάθε φορά με αμφίβολη κατάληξη.

 

"Έτσι είν' η αγάπη, σαν άνεμος σ' άδεια μπαλκόνια,

όνειρα αφήνει όταν φεύγει και κρύα σεντόνια"

 

7. Μη Μιλάς (Μία η ώρα το πρωί, μετά από εφιάλτη)

Στίχοι/Μουσική: Απόστολος Μπουλασίκης

 

Ένα τραγούδι του οποίου η μουσική κι ο στίχος είναι δεμένα με έναν ρυθμό και τόνο παράλογο, ασθματικό και ασταμάτητο. Μέσα από την αφήγηση ενός στρατιώτη σε ώρα εφόδου, το παρελθόν, οι αναμνήσεις, οι ενοχές, όλα έρχονται υπό το φως χλωμών κεριών, παραμορφωμένα, αλλόκοτα και συνειρμικά. Προσωπικά θεωρώ πως αυτό που πέτυχε ο στιχουργός σε αυτό το τραγούδι, συνδυασμένο με τη μουσική του ιδίου, είναι ασύγκριτα ανώτερο από οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια χαρτογράφησης της ανθρώπινης ψυχής.

 

"Πιο κάτω απ' το κάτω τρυπώνει η ελπίδα

κι εγώ απ' τον πάτο μια τρύπα στον χρόνο ανοίγω"

 

"Ένας χρόνος μετά είναι λίγο πιο λίγο απ' το λίγο"

 

8. Φρόνιμα, κούκλα μου (Μεσάνυχτα με αϋπνία)

Στίχοι: Οδυσσέας Ιωάννου

Μουσική: Χριστόφορος Κροκίδης

 

Ένα τραγούδι που κάποτε απέκτησε ένα ξεχωριστό άρθρο εξαιτίας της διαλεχτής θέσης που έχει εντός μου. Παραμυθένιο, ονειρικό, με διάθεση αναπόλησης των παιδικών χρόνων, κάνει μια παράξενη αλλά πολύ ανθρώπινη παραδοχή: πως με το φως της ημέρας μπορεί να επιστρέφει στο παρόν ενώ τις κρύες ώρες της νύχτας χάνεται στον κόσμο των αναμνήσεων, του παρελθόντος, μακριά από το εδώ και το τώρα.

 

"Όμως το ψέμα μου τα βράδια λύνεται,

παίρνει ζωή απ' τη ζωή, γίνεται αλήθεια"

 

"Φρόνιμα, κούκλα μου, λέω στην ψυχή μου.

Όλα θα γίνουνε όπως τα 'χουμε σχεδιάσει.

Στο φως θα γίνεσαι ξανά δική μου

και στο σκοτάδι θα σε χάνω μες στα δάση"

 

 

9. Καμπαρντίνα (Απόγευμα στο κέντρο της πόλης)

Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος

Μουσική: Χριστόφορος Κροκίδης

 

Άλλο ένα σκληρό τραγούδι, που μιλά για την αθέατη, αντίθετη με την τρέχουσα ηθική εικόνα της κοινωνίας.

Έχει τόνο κυνικό, ειρωνικό και, με στίχους που αφηγούνται την ιστορία ενός σεσημασμένου, αποκαλύπτει τη γύμνια των εννοιών τάξη και ανθρωπιά. Τα ηχητικά εφέ που συνοδεύουν τη μουσική έχουν κάτι το πρωτόγονο, το εξωτικό, τόσο που προκαλεί το μυαλό του ανθρώπου που λογίζεται φυσιολογικός.

 

"Μόνο η βροχή ξέρει, μόνο η βροχή ξέρει, και λέει τραγούδι βουβό"

 

10. Αλλάζεις (Δειλινό σε δημόσιο χώρο, με άγνωστους ανθρώπους γύρω)

Στίχοι, μουσική: Θοδωρής Παυλάκος

 

Μια ακόμα αδιανόητα γλυκιά μπαλάντα του άλμπουμ αυτού, που χρησιμοποιεί τη σπάνια δύναμη της χασμωδίας στο ρεφρέν. Αντί για τον χωρισμό και την εγκατάλειψη, αυτή τη φορά ο στίχος μιλάει για την αλλαγή που φέρνει το αδυσώπητο πέρασμα του χρόνου. Τι μπορεί να κάνει εκείνος που στέκεται σταθερός για εκείνον που φεύγει μακριά του; Τι μπορεί να κάνει ο βράχος για το πέρασμα του ποταμού;

 

"Το τσιγάρο στα χέρια μου σβήνει, και οι ώρες που φεύγουν αργά,

είναι κάτι σαν φως που μ' αφήνει,

ζωγραφίζω λοιπόν τ' άρωμά σου, με στιχάκια, με λόγια φτηνά,

κι ένα ψέμα με δένει κοντά σου"

 

11. Η Σκοπιά (2-4 το πρωί, σε μεγάλο έρημο δρόμο)

Στίχοι: Ιάκωβος Αυλητής

Μουσική: Λαυρέντης Μαχαιρίτσας

 

Ένα τραγούδι βυθισμένο στη νοσταλγία, πάλι αφορμώμενο από τη στρατιωτική θητεία. Νύχτα, σκοπιά και το μυαλό χάνεται στον έρωτα, ο οποίος σε αυτή την παράλληλη πραγματικότητα του εγκλεισμού μοιάζει βασανιστική σκέψη. Μέσα σε λίγους στίχους καταφέρνει και περνάει σε ζητήματα υπαρξιακά, στο νόημα της ζωής, στο βάθος της ανθρώπινης σκέψης.

 

"Μόνο μια σκέψη με τρομάζει αληθινά,

που πιο πολύ κι από το θάνατο φοβάμαι,

μην κάνει έφοδο η ζωή μου ξαφνικά

κι εγώ κοιμάμαι"

 

12. Η Σούπα (Μία η ώρα το μεσημέρι, σε αυτοκίνητο στο κέντρο της πόλης)

Στίχοι, μουσική: Απόστολος Μπουλασίκης

 

Ένα τραγούδι με ρυθμό χαρούμενο, αλέγκρο. Ευχάριστη έκπληξη, μια απαραίτητη ίσως προσθήκη πριν το φινάλε του άλμπουμ. Σπάει τη σκοτεινιά των προηγούμενων κομματιών με τη χρήση διαφορετικών μουσικών οργάνων και κυρίως με τον σκωπτικό, κυνικό στίχο, ο οποίος έχει μια ποικιλία και μουσικότητα απαράμιλλη.

 

"Αν είμαι αριθμός στατιστικής αξίας

καλύτερα πρωθυπουργός της πλήρους απραξίας"

 

 

13. Να με φωνάξεις (5:30-6 το χάραμα, όταν το φως της ανατολής αρχίζει να σπάει τη νύχτα)

Στίχοι: Βασίλης Γιαννόπουλος

Μουσική: Χριστόφορος Κροκίδης

 

Ένα τραγούδι που διεισδύει στην ψυχή εκείνου που έχει απορριφθεί από τον έρωτα και ο πόνος δεν έχει φύγει με τα χρόνια. Ο τρόπος που εκδηλώνεται το συναίσθημα είναι ο πιο γλυκός, αλτρουιστικός, υγιής και ταυτόχρονα απελπισμένος που έχω ακούσει. Αυτό που του προκαλεί αγωνία είναι η κατάσταση στην οποία θα βρεθεί το πρόσωπο που αγαπά και, χωρίς να θέλει να παρέμβει στην προσωπική του επιλογή, του ζητά να κάνει την κίνηση να τον φωνάξει. Δείχνει ότι η αγάπη δε σβήνεται με τα χρόνια, μόνο δυναμώνει και, έχοντας περάσει από όλα τα χρώματα της ελπίδας και της απελπισίας, παραμένει εκεί, να βάφει με τη μοναδική της απόχρωση τους τέσσερις τοίχους.

 

"Όταν οι δρόμοι σου τελειώσουνε απότομα, 

όταν δε θα 'χεις πού να πας και πού να κλάψεις,

όταν βουλιάξεις στο περίπου και στο τίποτα,

να με φωνάξεις"

 

Συνολικά, ένα άλμπουμ-ταξίδι που καθένας αξίζει να ακούσει έστω και μια φορά, για να βιώσει τη μοναδική συγκυρία της παρουσίας τόσων εξαιρετικών και διαφορετικών μεταξύ τους καλλιτεχνών, με την πάντα ταιριαστή φωνή του Βασίλη Παπακωνσταντίνου.

 

Όλο το άλμπουμ εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=b_qgOIcGGAM