Λένε πως η ζωή είναι γεμάτη από επιλογές. Αν όμως καταλάβεις πως ο κόσμος δεν δημιουργήθηκε μαζί σου αλλά προϋπήρχε και λειτουργούσε με ένα σύστημα που έχει τον έλεγχο και η νοοτροπία του κυριαρχεί στις κοινωνίες, τότε υπάρχουν ίσως δύο επιλογές: να ακολουθήσεις το σύστημα ή να αντιδράς. Πρώτα απ' όλα όμως, τι είναι το σύστημα;
Το σύστημα δεν είναι τίποτα παρά ένα προϊόν της ανθρώπινης κοινωνίας, ένα συλλογικό δημιούργημα (συν + ίστημι) για το "ευ ζην" και χάριν της οργανωμένης κίνησης. Μπορεί να πάρει διάφορες μορφές: η πολιτική είναι ένα σύστημα από μόνη της (συνεκδοχικά και οι κυριαρχούντες πολιτικοί "είναι το σύστημα"). Η θρησκεία είναι επίσης σύστημα, μια οργανωμένη μορφή πίστης. Αλλά πέρα από αυτά, το σύστημα το βρίσκουμε σε καθετί γύρω μας, ακόμα κι εκεί που δεν το φανταζόμαστε. Ως σύστημα μπορούμε να εκλάβουμε την οικογένεια και τους κανόνες της, το οδικό δίκτυο, το σχολείο, την παρέα (που κι αυτή έχει την ιεραρχία της) και τόσα άλλα. Από εκεί ξεκινούν όλα.
Οι άνθρωποι έπειτα είναι διαφορετικοί ο καθένας, στον χαρακτήρα, στην νοοτροπία, στην ιδεολογία, στην ηθική. Και είναι μοιραίο να διαφέρουν και στην αποδοχή του ομαδικού αυτού οικοδομήματος κι ας είναι δικό μας, ανθρώπινο δημιούργημα... Κάποιοι, οι περισσότεροι θα έλεγα, αντιλαμβάνονται την δύναμη του συστήματος και την ακολουθούν χωρίς δεύτερη σκέψη. Συνήθως κι οι ίδιοι δεν ταυτίζονται με αυτό αλλά το ένστικτο του να ακολουθείς τη μάζα ήταν, είναι και θα είναι πανίσχυρο. Υπάρχουν αυτοί που σκέφτονται εντατικά, ψάχνουν το θέμα από ιδεολογικής και κάθε άλλης άποψης και στο τέλος ακολουθούν το σύστημα, έχοντες φιλοσοφήσει περί αυτού όμως. Και υπάρχουν τέλος κι αυτοί που, καχύποπτοι και περιφρονούντες την δύναμη της μάζας, αντιτίθενται στο σύστημα για κάθε λογής λόγους.
Αυτός ο τύπος στάσης είναι και ο πιο ενδιαφέρων, διότι τους φέροντές του τους βλέπεις παντού και είναι οι πρώτοι που θα προσέξεις. Στην πολιτική κάποιοι θεωρούν πως "πάνε ενάντια στο σύστημα" με το να στηρίζουν τους αδύναμους φορείς εξουσίας αντί των δυνατοτέρων και κάποιοι, πηγαίνοντας πιο μακριά, βλέπουν και αυτούς ως σύστημα και βρίσκουν ως λύση την αποχή ή και την αναρχία. Μια αστεία, επίσης, σκηνή είναι όταν βλέπουμε οδηγούς που παρανομούν να νομίζουν πως πάνε αντίθετα στο σύστημα αλλά και πεζούς που αδιάφορα μπαίνουν στο οδόστρωμα και παρεμποδίζουν, αγνοώντας όλους τους οδικούς κανόνες. Και πόσα άλλα παραδείγματα: κατά του συστήματος της (δικής τους τουλάχιστον) οικογένειας πόσοι δεν έφυγαν από το σπίτι τους, πόσοι δεν παράτησαν το σχολείο, πόσοι δεν αυτοεξορίστηκαν από την ίδια την κοινωνία! Αλλά και σε πιο ευρεία κλίμακα, κατά του "συστήματος των τυπικών αυτοκινήτων" τα μοντέλα αλλάζουν ριζικά σε καθημερινή βάση ή για να καμφθεί το "σύστημα προς την σωστή αισθητική στα μαλλιά" βλέπουμε κάθε μέρα μπροστά μας κάτι καινούριο, πιο τρελό στην όψη από το προηγούμενο!
Αυτό το φαινόμενο γενικότερα δεν έχει μείνει απαρατήρητο ανά τους αιώνες. Και, εδώ και πολλούς αιώνες, η χριστιανική εκκλησία μας χάρισε μια από τις πιο επιτυχημένες αλληγορίες στην ιστορία: αυτήν του καλοκάγαθου αρνιού που ακολουθεί το κοπάδι από έλλειψη νοημοσύνης (άσχετο αν αυτό παραλείπεται από κάποιους φίλτατους θιασώτες της εκκλησίας) και του κατσικιού που, ατίθασο και δύστροπο, απειθαρχεί και βγαίνει από την γραμμή του (έγινε εξάλλου και σύμβολο κάθε Κακού το καημένο). Υπάρχουν λοιπόν ενός είδους πρόβατα αλλά πολλών ειδών κατσίκια: τα κατσίκια που παρεκτρέπονται από ανωριμότητα, αλαζονεία, τάση για ανάδειξη, αλλά και αυτά που το κάνουν από αγνή ανωτερότητα, ξέροντας πως διαφέρουν κατά πολύ και, γυρνώντας το κεφάλι τους πίσω, βλέπουν το υπόλοιπο κοπάδι σαν μια κάτασπρη μάζα από τρίχες. Μόνο αυτά τα τελευταία έχουν την χαρά να βοσκούν σε απάτητο έδαφος, έχοντας την εμπειρία του να είναι αγριοκάτσικα για λίγο, μακριά από το αδαές κοπάδι!
Το σύστημα δεν είναι τίποτα παρά ένα προϊόν της ανθρώπινης κοινωνίας, ένα συλλογικό δημιούργημα (συν + ίστημι) για το "ευ ζην" και χάριν της οργανωμένης κίνησης. Μπορεί να πάρει διάφορες μορφές: η πολιτική είναι ένα σύστημα από μόνη της (συνεκδοχικά και οι κυριαρχούντες πολιτικοί "είναι το σύστημα"). Η θρησκεία είναι επίσης σύστημα, μια οργανωμένη μορφή πίστης. Αλλά πέρα από αυτά, το σύστημα το βρίσκουμε σε καθετί γύρω μας, ακόμα κι εκεί που δεν το φανταζόμαστε. Ως σύστημα μπορούμε να εκλάβουμε την οικογένεια και τους κανόνες της, το οδικό δίκτυο, το σχολείο, την παρέα (που κι αυτή έχει την ιεραρχία της) και τόσα άλλα. Από εκεί ξεκινούν όλα.
Οι άνθρωποι έπειτα είναι διαφορετικοί ο καθένας, στον χαρακτήρα, στην νοοτροπία, στην ιδεολογία, στην ηθική. Και είναι μοιραίο να διαφέρουν και στην αποδοχή του ομαδικού αυτού οικοδομήματος κι ας είναι δικό μας, ανθρώπινο δημιούργημα... Κάποιοι, οι περισσότεροι θα έλεγα, αντιλαμβάνονται την δύναμη του συστήματος και την ακολουθούν χωρίς δεύτερη σκέψη. Συνήθως κι οι ίδιοι δεν ταυτίζονται με αυτό αλλά το ένστικτο του να ακολουθείς τη μάζα ήταν, είναι και θα είναι πανίσχυρο. Υπάρχουν αυτοί που σκέφτονται εντατικά, ψάχνουν το θέμα από ιδεολογικής και κάθε άλλης άποψης και στο τέλος ακολουθούν το σύστημα, έχοντες φιλοσοφήσει περί αυτού όμως. Και υπάρχουν τέλος κι αυτοί που, καχύποπτοι και περιφρονούντες την δύναμη της μάζας, αντιτίθενται στο σύστημα για κάθε λογής λόγους.
Αυτός ο τύπος στάσης είναι και ο πιο ενδιαφέρων, διότι τους φέροντές του τους βλέπεις παντού και είναι οι πρώτοι που θα προσέξεις. Στην πολιτική κάποιοι θεωρούν πως "πάνε ενάντια στο σύστημα" με το να στηρίζουν τους αδύναμους φορείς εξουσίας αντί των δυνατοτέρων και κάποιοι, πηγαίνοντας πιο μακριά, βλέπουν και αυτούς ως σύστημα και βρίσκουν ως λύση την αποχή ή και την αναρχία. Μια αστεία, επίσης, σκηνή είναι όταν βλέπουμε οδηγούς που παρανομούν να νομίζουν πως πάνε αντίθετα στο σύστημα αλλά και πεζούς που αδιάφορα μπαίνουν στο οδόστρωμα και παρεμποδίζουν, αγνοώντας όλους τους οδικούς κανόνες. Και πόσα άλλα παραδείγματα: κατά του συστήματος της (δικής τους τουλάχιστον) οικογένειας πόσοι δεν έφυγαν από το σπίτι τους, πόσοι δεν παράτησαν το σχολείο, πόσοι δεν αυτοεξορίστηκαν από την ίδια την κοινωνία! Αλλά και σε πιο ευρεία κλίμακα, κατά του "συστήματος των τυπικών αυτοκινήτων" τα μοντέλα αλλάζουν ριζικά σε καθημερινή βάση ή για να καμφθεί το "σύστημα προς την σωστή αισθητική στα μαλλιά" βλέπουμε κάθε μέρα μπροστά μας κάτι καινούριο, πιο τρελό στην όψη από το προηγούμενο!
Αυτό το φαινόμενο γενικότερα δεν έχει μείνει απαρατήρητο ανά τους αιώνες. Και, εδώ και πολλούς αιώνες, η χριστιανική εκκλησία μας χάρισε μια από τις πιο επιτυχημένες αλληγορίες στην ιστορία: αυτήν του καλοκάγαθου αρνιού που ακολουθεί το κοπάδι από έλλειψη νοημοσύνης (άσχετο αν αυτό παραλείπεται από κάποιους φίλτατους θιασώτες της εκκλησίας) και του κατσικιού που, ατίθασο και δύστροπο, απειθαρχεί και βγαίνει από την γραμμή του (έγινε εξάλλου και σύμβολο κάθε Κακού το καημένο). Υπάρχουν λοιπόν ενός είδους πρόβατα αλλά πολλών ειδών κατσίκια: τα κατσίκια που παρεκτρέπονται από ανωριμότητα, αλαζονεία, τάση για ανάδειξη, αλλά και αυτά που το κάνουν από αγνή ανωτερότητα, ξέροντας πως διαφέρουν κατά πολύ και, γυρνώντας το κεφάλι τους πίσω, βλέπουν το υπόλοιπο κοπάδι σαν μια κάτασπρη μάζα από τρίχες. Μόνο αυτά τα τελευταία έχουν την χαρά να βοσκούν σε απάτητο έδαφος, έχοντας την εμπειρία του να είναι αγριοκάτσικα για λίγο, μακριά από το αδαές κοπάδι!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου