Η Αναζήτηση του Δίκαιου Κόσμου

   Με αφορμή μια συζήτηση που είχα με ένα φίλο για το αν ο θεός είναι πανάγαθος ενώ αφήνει ανθρώπους να πεινάνε, έπιασα τον εαυτό μου να φαντάζεται έναν κόσμο διαφορετικό, με άλλους κανόνες και διαφορετικές ευκαιρίες. Υποθετικά θα χρησιμοποιώ παρακάτω μια θεϊκή παρέμβαση ως λύση στα προβλήματα για να προχωρήσει ο συλλογισμός. Πού θα κατέληγε ο κόσμος με έναν "πανάγαθο θεό" που "ακούει τις προσευχές μας"; Ο συλλογισμός μου λοιπόν ξεκινάει ως εξής:
  Ζούμε σε έναν κόσμο με προβλήματα. Ας πάρουμε για παράδειγμα τη μάστιγα της πείνας. Παιδάκια στην Αφρική πεινάνε και θα έπρεπε ο θεός να κάνει κάτι γι' αυτό. Αν υποθέσουμε λοιπόν πως ο θεός έλυνε το πρόβλημα της πείνας στην Αφρική, τότε αυτό δε θα ήταν αδικία για τους υπόλοιπους πεινασμένους του κόσμου; Προφανώς ναι. Άρα θα έπρεπε να δοθεί παγκοσμίως "μάννα εξ ουρανού" και κανείς ποτέ στον κόσμο να μην πεινάει. Οπότε έχουμε πλέον έναν κόσμο δίκαιο, όπου κανείς δεν πεινάει. Είναι όμως έτσι;
   Στην περίπτωση που ο κόσμος αυτός ήταν ο πραγματικός, οι άνθρωποι θα έπαιρναν ως δεδομένη την αφθονία στην τροφή. Όπως όμως είναι αναμενόμενο (λόγω του ενστίκτου επιβίωσης), αντί να νιώθουν καλά με αυτό, θα στρεφόντουσαν στα υπόλοιπα προβλήματα, όπως π.χ. τις αρρώστιες.  Γιατί οι άνθρωποι να πεθαίνουν από καρκίνο; Τι φταίνε; Το φταίξιμο πάλι θα έπεφτε στο θεό, ο οποίος "αφήνει τον κοσμάκη να πεθαίνει από καρκίνο". Ας δώσουμε πάλι μια θεϊκή παρέμβαση όπου οι άνθρωποι πια θεραπεύονται άμεσα από τον καρκίνο. Μια εξόφθαλμη αδικία προς όλους όσους βασανίζονται και πεθαίνουν από τις υπόλοιπες ασθένειες. Το επόμενο βήμα είναι να δοθεί μια παγκόσμια πανάκεια ώστε κανείς να μη νοσεί από τίποτα και να αντισταθμιστεί η αδικία.
   Πλέον στον "καινούριο μας κόσμο", οι άνθρωποι δεν πεινούν και δεν αρρωσταίνουν. Είναι ικανοποιημένοι; Προφανώς όχι. Υπάρχουν αμέτρητα ακόμα άλυτα προβλήματα και οι άνθρωποι εμμένουν σε αυτά, αδιαφορώντας για το θεϊκό δώρο της ανοσίας. Γιατί ο θεός αφήνει το χ ή ψ πρόβλημα να υπάρχει; Και η κατάσταση συνεχίζεται, με τα προβλήματα να λύνονται ένα-ένα, ενώ οι άνθρωποι ψάχνουν ακόμα περισσότερες λύσεις, ώστε να μπορούν να πουν πως "ο θεός έδωσε λύσεις, άρα είναι πανάγαθος".
   Οι πιθανές περιπτώσεις που καταλήγουμε είναι δύο. Πρώτη: όσο και να συνεχιστεί αυτή η θεϊκή ευλογία και οι αμέτρητες λύσεις, πάντα θα υπάρχει ένα πρόβλημα που ταλανίζει το ανθρώπινο μυαλό και κάνει τον άνθρωπο δυστυχισμένο. Μπορεί τα βασικά προβλήματα να έχουν λυθεί αλλά ασχολούμαστε πλέον με τα μικρότερα και τα μεγαλοποιούμε. Αυτή η κατάσταση δεν είναι ουτοπική: τη βλέπουμε σε πολλούς (πλούσιους κυρίως), οι οποίοι έχουν λύσει κάθε πρόβλημα επιβίωσης κι όμως αυτοκτονούν ή εξαρτώνται από ναρκωτικά, με απίστευτες τάσεις αυτοκαταστροφής. Τελικά, με τη δική μου ματιά, δε θα είχε αλλάξει και τόσο ο κόσμος, ακόμα και με τις τόσες "βελτιώσεις" του. Όσο η μιζέρια και η τάση για αυτοκαταστροφή συνεχίζει να υπάρχει, θα συνεχίζουμε να ψάχνουμε προβλήματα...
   Δεύτερη περίπτωση: υποθέτουμε πως έχουν δοθεί όλες οι αμέτρητες λύσεις και με έναν μαγικό τρόπο έχουν πάψει όλα τα προβλήματα, οι πόλεμοι, το μίσος, η ζήλια, κάθε κακό που γνωρίζουμε: έχει βρεθεί ο "τέλειος κόσμος". Σε τι διαφέρει αυτό από τον παράδεισο, όπως τον φαντάζεται ο καθένας; Έπειτα, είναι στ' αλήθεια το όνειρό μας ένας κόσμος όπου τα πάντα υπάρχουν για όλους και κανείς δεν προσπαθεί για τίποτα; Κάθε σκοπός θα έχει χαθεί και κάθε κίνητρο επίσης. Ο τέλειος κόσμος, κατά τη γνώμη μου, είναι ένας κόσμος δίχως νόημα...
   Με το πέρας αυτού του συλλογισμού και ψάχνοντας τη λύση του προβλήματος, δε θα ψάξω εξωτερικά αίτια αλλά εσωτερικά. Δεν είναι τα προβλήματα και οι δύσκολες καταστάσεις που κάνουν τον κόσμο χειρότερο αλλά η σκοπιά από την οποία τον βλέπουμε εμείς οι ίδιοι. Κοντολογίς, ο κόσμος είναι τόσο όμορφος ή τόσο άσχημος ανάλογα με τη δική μας παρέμβαση. Και η μεγαλύτερη αδυναμία του ανθρώπινου είδους είναι η άρνηση της δικής του υπαιτιότητας. Το να βάζουμε μια ανώτερη δύναμη ως φταίχτη είναι η εύκολη λύση για να νιώθουμε εμείς ελεύθεροι από κάθε ευθύνη. Και ο στρουθοκαμηλισμός συνεχίζεται...