Στο εκπληκτικό βιβλίο της Ελπίδας Σ. "Τα φύλα χωρίς φύλλα" διάβασα την εξής άποψη, η οποία με εντυπωσίασε: "Στην εποχή μας ασχολούμαστε πολύ με το σεξ, κι αυτό αποτελεί σημάδι ότι δεν το ευχαριστιόμαστε. Είναι όπως με τη γαστρονομία: από τότε που το σπιτικό φαγητό άρχισε να γίνεται όλο και πιο σπάνιο στα νοικοκυριά, η τηλεόραση γέμισε με εκπομπές γύρω από τη μαγειρική".
Πέρα από την ευστοχία της παρατήρησης, μπορούμε να δούμε και την αντιστρόφως ανάλογη σχέση ανάμεσα στα δύο τινά: έλλειψη ενός στοιχείου και μαζικό ενδιαφέρον για αυτό. Όσον αφορά τον πρώτο τομέα, θα επεκτείνω τη σκέψη μου πέρα από το σαρκικό κομμάτι και συγκεκριμένα στο επικοινωνιακό: στην ίδια τη διαπροσωπική ερωτική σχέση, η οποία περνάει κρίση.
Πρώτ' απ' όλα, θεωρώ πως η ερωτική σχέση δεν είναι ποτέ ανεξάρτητη ούτε αποκομμένη από τις άλλες σχέσεις και συνήθειες του ανθρώπου. Όπως μεγάλωσε κάποιος, έτσι θα πορευτεί. Κι επειδή ο κάθε άνθρωπος μεγαλώνει με διαφορετικό, μοναδικό τρόπο, υπάρχουν πολύ διαφορετικές συμπεριφορές εντός σχέσης. Μιας και δεν υπάρχει η πολυτέλεια να περιγράψουμε όλα τα μοτίβα της ελληνικής οικογένειας, θα πάρουμε το κυρίαρχο, το οποίο στην Ελλάδα είναι συνήθως το εξής (χοντροκομμένα βέβαια): τα παιδιά μαθαίνουν στην καλοπέραση, διότι τα χρόνια μας (όσο κι μας έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση) είναι πολύ καλύτερα από αυτά των παππούδων μας, αν όχι και των πατεράδων μας. Συνήθως από το παιδί δε λείπει τίποτα: έχει φαγητό, ρουχισμό, παιχνίδια, δραστηριότητες και, κυρίως, την προσοχή των γονέων του. Κοινώς, παίρνει πολλά χωρίς να νιώθει την ανάγκη να δώσει τίποτα. Όταν ένα παιδί ζει έτσι μέχρι να μεγαλώσει, η συνήθεια αυτή το ακολουθεί και στη μετέπειτα ζωή του, την ενήλικη.
Οπότε τι ακριβώς περιμένουμε να συμβεί στις ερωτικές σχέσεις; Όταν συναντιούνται δύο νεαρά άτομα, τα οποία ελάχιστη επαφή είχαν μέχρι στιγμής με την κοινωνία, ακόμα οι κυριότερες επιρροές τους είναι το σπίτι και το σχολείο. Έχουν συνηθίσει να παίρνουν χωρίς να δίνουν, όχι ισόποσα τουλάχιστον. Λογικό είναι στις σχέσεις να μπαίνει πρώτα το Εγώ, η απαίτηση και το παράπονο, διότι φυσικό είναι να μην υπάρχει η αντιμετώπιση που το άτομο περίμενε. Η κοπέλα του δεν είναι η μαμά του, που τον αγαπάει ανιδιοτελώς ό,τι κι αν κάνει. Το αγόρι της δεν είναι ο μπαμπάς της που ανέχεται τα νάζια και τις υπερβολικές απαιτήσεις της...
Η ερωτική σχέση λοιπόν περνάει κρίση επειδή η κοινωνική συμπεριφορά περνάει κρίση. Σ' αυτό συμβάλλει και η τεχνολογία: όσο βασιζόμαστε όλο και περισσότερο σε μέσα, ηλεκτρονικά κυρίως, για να επικοινωνούμε, η άμεση και προσωπική επικοινωνία γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Είναι δυσκολότερο να βρούμε ταιριαστούς, πραγματικούς συντρόφους επειδή ο τρόπος γνωριμίας κι επικοινωνίας είναι υποτυπώδης. Αν προσθέσουμε και το στοιχείο του καλομαθημένου παιδιού, καταλαβαίνουμε γιατί οι χωρισμοί πληθαίνουν. Οπότε έτσι έχουμε την έλλειψη στις αληθινές, ρομαντικές και ανιδιοτελείς σχέσεις, όπου το ένα μέλος θέλει να δώσει πρώτα κι έπειτα να πάρει.
Όσο μεγαλώνει όμως η έλλειψη ενός αγαθού, τόσο μεγαλώνει το ενδιαφέρον μας, η ανάγκη μας γι' αυτό ή και η αγωνιώδης προσπάθεια για αναπλήρωσή του. Δεν είναι τυχαίο που το ριάλιτι Power of Love είναι στην κορυφή της τηλεθέασης, κι απ' ό,τι πληροφορούμαι, ετοιμάζεται και το Game of Love. Άρα όχι μόνο δεν υπάρχει κορεσμός στο ζήτημα αλλά ο λαός διψάει για περισσότερα τέτοιου είδους θεάματα. Ό,τι δεν ζει τουλάχιστον θέλει να το βλέπει.
Βέβαια ουδεμία σχέση με την αγάπη ή τον έρωτα έχουν τα παραπάνω. Όπως μπορεί ο οποιοσδήποτε νοήμων άνθρωπος να καταλάβει, εντός της οθόνης προβάρουν εντυπωσιακές καλλονές, βαμμένες και φτιασιδωμένες όσο δεν πάει, ενώ παράλληλα φιγουράρουν νεαροί (ή και όχι) με μακριά γένια και τατουάζ παντού. Είναι ένα είδος προώθησης του lifestyle, μια απόπειρα (πολύ επιτυχημένη φοβάμαι) δημιουργίας προτύπων. Η αγάπη κι ο έρωτας, όπως περνάνε μέσα από αυτά τα σόου, δεν σχετίζονται με πραγματική επικοινωνία, με καλή γνωριμία και με τριβή στην καθημερινότητα. Αντίθετα, βασίζονται στον εντυπωσιασμό μέσω της εμφάνισης, στους επιφανειακούς, επιδερμικούς διαλόγους και στη διασημότητα/δημοφιλία.
Εδώ μπορεί κανείς να αντιτείνει πως το κανάλι είναι ιδιωτικό και η παρακολούθηση εθελοντική: αν δε θέλεις, κύριε αρθρογράφε που μας κουνάς το δάχτυλο, να μη βλέπεις! Σύμφωνοι. Δεν είναι η ίδια η ύπαρξη των σόου αυτών που με ανησυχεί και με ενοχλεί. Είναι η μανιώδης τηλεθέαση. Δεν τα βάζω με τους λίγους που παρουσιάζουν έτσι τον έρωτα και την αγάπη. Τα βάζω με τους πολλούς που αποδέχονται αδιαμαρτύρητα αυτά τα στοιχεία σαν πραγματικά χωρίς αμφιβολίες, κριτική και λογική. Αν κρίνουμε από το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και τη μαζική παρακολούθηση, κατανοούμε ότι έτσι ορίζεται ο έρωτας στα μάτια και στο μυαλό των περισσοτέρων.
Οπότε τι περιμένουμε από σχέσεις που βασίζονται στην εμφάνιση και το κουτσομπολιό, παρά γκρίνια και παράπονα; Διότι η πραγματικότητα δεν ανταποκρίνεται φυσικά στην αψεγάδιαστη εικόνα του Power of Love. Πολλές φορές υπάρχει ο καβγάς, η ασυνεννοησία, υπάρχει και η βία, λεκτική ή και σωματική. Αν δε μου κάνεις φταις. Αν δε ζεις κι αναπνέεις για μένα (όπως έμαθα απ' το σπίτι) θα το πληρώσεις. Τα τραγούδια "Χειρότερη να είναι η κάθε σου ημέρα", "Πουτάνα στην ψυχή", "Καργιόλα σε μισώ" (νέο hit!) και άλλα παρεμφερή φυσικά οργιάζουν και μια μεγάλη πλειοψηφία του λαού ταυτίζεται με αυτά. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη πως οι σχέσεις περνούν κρίση; Πως οι άνθρωποι αποκτηνώνονται αντί να εξελίσσονται, και μάλιστα στη λεγόμενη "εποχή της επικοινωνίας";
Πέρα από την ευστοχία της παρατήρησης, μπορούμε να δούμε και την αντιστρόφως ανάλογη σχέση ανάμεσα στα δύο τινά: έλλειψη ενός στοιχείου και μαζικό ενδιαφέρον για αυτό. Όσον αφορά τον πρώτο τομέα, θα επεκτείνω τη σκέψη μου πέρα από το σαρκικό κομμάτι και συγκεκριμένα στο επικοινωνιακό: στην ίδια τη διαπροσωπική ερωτική σχέση, η οποία περνάει κρίση.
Πρώτ' απ' όλα, θεωρώ πως η ερωτική σχέση δεν είναι ποτέ ανεξάρτητη ούτε αποκομμένη από τις άλλες σχέσεις και συνήθειες του ανθρώπου. Όπως μεγάλωσε κάποιος, έτσι θα πορευτεί. Κι επειδή ο κάθε άνθρωπος μεγαλώνει με διαφορετικό, μοναδικό τρόπο, υπάρχουν πολύ διαφορετικές συμπεριφορές εντός σχέσης. Μιας και δεν υπάρχει η πολυτέλεια να περιγράψουμε όλα τα μοτίβα της ελληνικής οικογένειας, θα πάρουμε το κυρίαρχο, το οποίο στην Ελλάδα είναι συνήθως το εξής (χοντροκομμένα βέβαια): τα παιδιά μαθαίνουν στην καλοπέραση, διότι τα χρόνια μας (όσο κι μας έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση) είναι πολύ καλύτερα από αυτά των παππούδων μας, αν όχι και των πατεράδων μας. Συνήθως από το παιδί δε λείπει τίποτα: έχει φαγητό, ρουχισμό, παιχνίδια, δραστηριότητες και, κυρίως, την προσοχή των γονέων του. Κοινώς, παίρνει πολλά χωρίς να νιώθει την ανάγκη να δώσει τίποτα. Όταν ένα παιδί ζει έτσι μέχρι να μεγαλώσει, η συνήθεια αυτή το ακολουθεί και στη μετέπειτα ζωή του, την ενήλικη.
Οπότε τι ακριβώς περιμένουμε να συμβεί στις ερωτικές σχέσεις; Όταν συναντιούνται δύο νεαρά άτομα, τα οποία ελάχιστη επαφή είχαν μέχρι στιγμής με την κοινωνία, ακόμα οι κυριότερες επιρροές τους είναι το σπίτι και το σχολείο. Έχουν συνηθίσει να παίρνουν χωρίς να δίνουν, όχι ισόποσα τουλάχιστον. Λογικό είναι στις σχέσεις να μπαίνει πρώτα το Εγώ, η απαίτηση και το παράπονο, διότι φυσικό είναι να μην υπάρχει η αντιμετώπιση που το άτομο περίμενε. Η κοπέλα του δεν είναι η μαμά του, που τον αγαπάει ανιδιοτελώς ό,τι κι αν κάνει. Το αγόρι της δεν είναι ο μπαμπάς της που ανέχεται τα νάζια και τις υπερβολικές απαιτήσεις της...
Η ερωτική σχέση λοιπόν περνάει κρίση επειδή η κοινωνική συμπεριφορά περνάει κρίση. Σ' αυτό συμβάλλει και η τεχνολογία: όσο βασιζόμαστε όλο και περισσότερο σε μέσα, ηλεκτρονικά κυρίως, για να επικοινωνούμε, η άμεση και προσωπική επικοινωνία γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Είναι δυσκολότερο να βρούμε ταιριαστούς, πραγματικούς συντρόφους επειδή ο τρόπος γνωριμίας κι επικοινωνίας είναι υποτυπώδης. Αν προσθέσουμε και το στοιχείο του καλομαθημένου παιδιού, καταλαβαίνουμε γιατί οι χωρισμοί πληθαίνουν. Οπότε έτσι έχουμε την έλλειψη στις αληθινές, ρομαντικές και ανιδιοτελείς σχέσεις, όπου το ένα μέλος θέλει να δώσει πρώτα κι έπειτα να πάρει.
Όσο μεγαλώνει όμως η έλλειψη ενός αγαθού, τόσο μεγαλώνει το ενδιαφέρον μας, η ανάγκη μας γι' αυτό ή και η αγωνιώδης προσπάθεια για αναπλήρωσή του. Δεν είναι τυχαίο που το ριάλιτι Power of Love είναι στην κορυφή της τηλεθέασης, κι απ' ό,τι πληροφορούμαι, ετοιμάζεται και το Game of Love. Άρα όχι μόνο δεν υπάρχει κορεσμός στο ζήτημα αλλά ο λαός διψάει για περισσότερα τέτοιου είδους θεάματα. Ό,τι δεν ζει τουλάχιστον θέλει να το βλέπει.
Βέβαια ουδεμία σχέση με την αγάπη ή τον έρωτα έχουν τα παραπάνω. Όπως μπορεί ο οποιοσδήποτε νοήμων άνθρωπος να καταλάβει, εντός της οθόνης προβάρουν εντυπωσιακές καλλονές, βαμμένες και φτιασιδωμένες όσο δεν πάει, ενώ παράλληλα φιγουράρουν νεαροί (ή και όχι) με μακριά γένια και τατουάζ παντού. Είναι ένα είδος προώθησης του lifestyle, μια απόπειρα (πολύ επιτυχημένη φοβάμαι) δημιουργίας προτύπων. Η αγάπη κι ο έρωτας, όπως περνάνε μέσα από αυτά τα σόου, δεν σχετίζονται με πραγματική επικοινωνία, με καλή γνωριμία και με τριβή στην καθημερινότητα. Αντίθετα, βασίζονται στον εντυπωσιασμό μέσω της εμφάνισης, στους επιφανειακούς, επιδερμικούς διαλόγους και στη διασημότητα/δημοφιλία.
Εδώ μπορεί κανείς να αντιτείνει πως το κανάλι είναι ιδιωτικό και η παρακολούθηση εθελοντική: αν δε θέλεις, κύριε αρθρογράφε που μας κουνάς το δάχτυλο, να μη βλέπεις! Σύμφωνοι. Δεν είναι η ίδια η ύπαρξη των σόου αυτών που με ανησυχεί και με ενοχλεί. Είναι η μανιώδης τηλεθέαση. Δεν τα βάζω με τους λίγους που παρουσιάζουν έτσι τον έρωτα και την αγάπη. Τα βάζω με τους πολλούς που αποδέχονται αδιαμαρτύρητα αυτά τα στοιχεία σαν πραγματικά χωρίς αμφιβολίες, κριτική και λογική. Αν κρίνουμε από το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και τη μαζική παρακολούθηση, κατανοούμε ότι έτσι ορίζεται ο έρωτας στα μάτια και στο μυαλό των περισσοτέρων.
Οπότε τι περιμένουμε από σχέσεις που βασίζονται στην εμφάνιση και το κουτσομπολιό, παρά γκρίνια και παράπονα; Διότι η πραγματικότητα δεν ανταποκρίνεται φυσικά στην αψεγάδιαστη εικόνα του Power of Love. Πολλές φορές υπάρχει ο καβγάς, η ασυνεννοησία, υπάρχει και η βία, λεκτική ή και σωματική. Αν δε μου κάνεις φταις. Αν δε ζεις κι αναπνέεις για μένα (όπως έμαθα απ' το σπίτι) θα το πληρώσεις. Τα τραγούδια "Χειρότερη να είναι η κάθε σου ημέρα", "Πουτάνα στην ψυχή", "Καργιόλα σε μισώ" (νέο hit!) και άλλα παρεμφερή φυσικά οργιάζουν και μια μεγάλη πλειοψηφία του λαού ταυτίζεται με αυτά. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη πως οι σχέσεις περνούν κρίση; Πως οι άνθρωποι αποκτηνώνονται αντί να εξελίσσονται, και μάλιστα στη λεγόμενη "εποχή της επικοινωνίας";
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου