Επίκαιρο θα έλεγαν κάποιοι το θέμα της φτώχειας. Εγώ πάλι θα το έλεγα διαχρονικό, επειδή όσοι έκαναν τον κόπο να διαβάσουν λίγη ιστορία θα καταλάβαιναν ότι σχεδόν κάθε περίοδός της είχε το ίδιο πρόβλημα: οξύμωρο αλλά οι άνθρωποι με τόσες χιλιάδες χρόνια προόδου, πολιτισμού και ανάπτυξης δεν κατάφεραν να κάνουν βιώσιμη τη ζωή για ένα μεγάλο πάντα ποσοστό του συνόλου. Αυτό που πιστεύω όμως είναι πως η φτώχεια είναι όχι μόνο κάτι σχετικό αλλά και εξαιρετικά υποκειμενικό!
Πρώτα απ' όλα ας κάνω τον διαχωρισμό: η απόλυτη φτώχεια χαρακτηρίζεται από απορία να καλύψει κάποιος έστω και τις βασικές του ανάγκες και φυσικά δεν μπορεί να ζήσει μια φυσιολογική ζωή. Από κει και πέρα τα βιβλία μας αναφέρονται στην σχετική φτώχεια, η οποία ισοδυναμεί με δυνατότητα να καλύψει κανείς τις βασικές του ανάγκες αλλά όχι κάποιες παραπάνω πολυτέλειες. Μ' αυτόν τον ορισμό πολλοί μπορούν να καταταχθούν σ' αυτήν την κατηγορία και το κάνουν ηθελημένα. Κι από κει προέρχονται μετά η μιζέρια, ο θρήνος και το παράπονο, ου της βασιλείας ουκ έσται τέλος...
Εγώ θα ήθελα να δώσω μια άλλη πτυχή σ' αυτή την ιστορία: για να δηλώνεις φτωχός πρέπει να το νιώθεις πρώτα. Κι αυτό είναι ένα πολύ άσχημο συναίσθημα. Αλλά φτάνει μόνο η οικονομική ευχέρεια ή δυσχέρεια για να μας κάνει φτωχούς; Πιστεύω ότι χρειάζονται πολλά περισσότερα απ' αυτό. Για παράδειγμα, όλοι προφανώς έχουμε ακούσει ιστορίες για φτωχούς κι ευτυχισμένους ανθρώπους, οι οποίοι εκτιμούσαν όσα είχαν και, αντί να αναλώνονται στην ψυχοφθόρα αναζήτηση, ένιωθαν εσωτερική ηρεμία, ένα σκηνικό σαν αυτό του ζευγαριού Φιλήμων και Βαυκίδα. Παράλληλα έχουμε ακούσει για πλούσιους που ποτέ δεν εκτίμησαν όσα είχαν, κυρίως αυτοί που τα πήραν έτοιμα, και δεν ένιωσαν πλούσιοι. Αυτό στη συνέχεια έβαλε την απληστία μέσα τους και ένιωθαν άδειοι εσωτερικά. Εξάλλου δεν είναι αυτοί οι μεγαλύτεροι πελάτες των ναρκωτικών ουσιών; Αν δώσεις στον "φτωχό" αυτή την εναλλακτική, στον άνθρωπο που έχει δουλέψει για ένα σπίτι και κάποιες άλλες μικρές αλλά αρκετές ανέσεις θα γελάσει και θα την βρει άχρηστη. Και τώρα ξανασκεφτείτε ποιος στ' αλήθεια είναι ο φτωχός!
Η εσωτερική φτώχεια λοιπόν προϋπάρχει της εξωτερικής. Ένας άνθρωπος που έχει εμπειρία χρόνων, ο σοφός, αν φυσικά δεν βρίσκεται κάτω από το όριο της απόλυτης φτώχειας έχει αποκτήσει με την εμπειρία του πλούτο αμύθητο. Και είναι χαρακτηριστικό τέτοιου ανθρώπου πως δεν θα αναζητήσει τα υπέρογκα υλικά αγαθά επειδή ξέρει τι σου χτυπάει την πόρτα μαζί με αυτά, και μαζί μ' αυτό ξέρει να αποτιμήσει και να ξεχωρίσει την υλική φτώχεια σε σχέση με την πνευματική. Μετά από όλα αυτά βέβαια δεν θα ενστερνιστώ το: μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, το βρίσκω ή ειρωνικό ή μίζερο ή και τα δύο. Όσον αφορά το θέμα της φτώχειας μου αρέσει ένα άλλο γνωμικό: κάποιοι άνθρωποι είναι τόσο φτωχοί, ώστε το μόνο που έχουν είναι λεφτά!
Πρώτα απ' όλα ας κάνω τον διαχωρισμό: η απόλυτη φτώχεια χαρακτηρίζεται από απορία να καλύψει κάποιος έστω και τις βασικές του ανάγκες και φυσικά δεν μπορεί να ζήσει μια φυσιολογική ζωή. Από κει και πέρα τα βιβλία μας αναφέρονται στην σχετική φτώχεια, η οποία ισοδυναμεί με δυνατότητα να καλύψει κανείς τις βασικές του ανάγκες αλλά όχι κάποιες παραπάνω πολυτέλειες. Μ' αυτόν τον ορισμό πολλοί μπορούν να καταταχθούν σ' αυτήν την κατηγορία και το κάνουν ηθελημένα. Κι από κει προέρχονται μετά η μιζέρια, ο θρήνος και το παράπονο, ου της βασιλείας ουκ έσται τέλος...
Εγώ θα ήθελα να δώσω μια άλλη πτυχή σ' αυτή την ιστορία: για να δηλώνεις φτωχός πρέπει να το νιώθεις πρώτα. Κι αυτό είναι ένα πολύ άσχημο συναίσθημα. Αλλά φτάνει μόνο η οικονομική ευχέρεια ή δυσχέρεια για να μας κάνει φτωχούς; Πιστεύω ότι χρειάζονται πολλά περισσότερα απ' αυτό. Για παράδειγμα, όλοι προφανώς έχουμε ακούσει ιστορίες για φτωχούς κι ευτυχισμένους ανθρώπους, οι οποίοι εκτιμούσαν όσα είχαν και, αντί να αναλώνονται στην ψυχοφθόρα αναζήτηση, ένιωθαν εσωτερική ηρεμία, ένα σκηνικό σαν αυτό του ζευγαριού Φιλήμων και Βαυκίδα. Παράλληλα έχουμε ακούσει για πλούσιους που ποτέ δεν εκτίμησαν όσα είχαν, κυρίως αυτοί που τα πήραν έτοιμα, και δεν ένιωσαν πλούσιοι. Αυτό στη συνέχεια έβαλε την απληστία μέσα τους και ένιωθαν άδειοι εσωτερικά. Εξάλλου δεν είναι αυτοί οι μεγαλύτεροι πελάτες των ναρκωτικών ουσιών; Αν δώσεις στον "φτωχό" αυτή την εναλλακτική, στον άνθρωπο που έχει δουλέψει για ένα σπίτι και κάποιες άλλες μικρές αλλά αρκετές ανέσεις θα γελάσει και θα την βρει άχρηστη. Και τώρα ξανασκεφτείτε ποιος στ' αλήθεια είναι ο φτωχός!
Η εσωτερική φτώχεια λοιπόν προϋπάρχει της εξωτερικής. Ένας άνθρωπος που έχει εμπειρία χρόνων, ο σοφός, αν φυσικά δεν βρίσκεται κάτω από το όριο της απόλυτης φτώχειας έχει αποκτήσει με την εμπειρία του πλούτο αμύθητο. Και είναι χαρακτηριστικό τέτοιου ανθρώπου πως δεν θα αναζητήσει τα υπέρογκα υλικά αγαθά επειδή ξέρει τι σου χτυπάει την πόρτα μαζί με αυτά, και μαζί μ' αυτό ξέρει να αποτιμήσει και να ξεχωρίσει την υλική φτώχεια σε σχέση με την πνευματική. Μετά από όλα αυτά βέβαια δεν θα ενστερνιστώ το: μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, το βρίσκω ή ειρωνικό ή μίζερο ή και τα δύο. Όσον αφορά το θέμα της φτώχειας μου αρέσει ένα άλλο γνωμικό: κάποιοι άνθρωποι είναι τόσο φτωχοί, ώστε το μόνο που έχουν είναι λεφτά!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου