ΔΩΡΕΑΝ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΟ ΜΕΡΟΣ 8ο: ΑΛΚΕΤ ΡΙΖΑΪ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΘΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

ΔΩΡΕΑΝ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΟ, ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ 24/12/2018 !!!

ΜΕΡΟΣ 8ο: ΑΛΚΕΤ ΡΙΖΑΪ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΡΘΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

(του Κ. Παπαδάκη)

   Θα καταπιαστώ σήμερα με ένα καυτό θέμα των ημερών, το τραγούδι και βίντεο-κλιπ του καλλιτέχνη Χρήστου Τούση, κατά κόσμον Tus, με τίτλο «Αλκέτ Ριζάι». Το κομμάτι έχει ήδη κάνει θραύση από τις πρώτες μέρες, τόσο σε θεάσεις (views), αλλά και σε διχογνωμία. Στηλιτεύεται ευρέως, κυρίως διότι εξυμνεί έναν πολύ γνωστό εγκληματία, αλλά και για άλλους λόγους.

   Το τραγούδι, ομολογουμένως, έχει τερματίσει το θέμα της προκλητικότητας από κάθε άποψη. Εξυμνεί έναν άνθρωπο που έχει υπάρξει δολοφόνος, βαρυποινίτης, έμπορος ναρκωτικών και στυγνός εγκληματίας. Στο κομμάτι περιλαμβάνονται στίχοι για ναρκωτικά, «πουτάνες», πλαστά, καθώς και λόγια αλληλεγγύης σε «βαριά ονόματα του εγκλήματος», όπως Στεφανάκος, Σκαφτούρος και Παλαιοκώστας. Πέραν τούτου, το τιμώμενο πρόσωπο είναι ένας εγκληματίας Αλβανός. Ένας στερεοτυπικός Αλβανός, σκληρός και βουτηγμένος στην παρανομία. Μάλιστα, όχι ένας «βορειοηπειρώτικος» Αλβανός, με ελληνικό όνομα ή επίθετο ή και τα δύο, αλλά ο κλασσικός, 100% Αλβανός με τα καυκάσια χαρακτηριστικά. Στο βίντεο φιγουράρουν οι αλβανικές σημαίες και ακόμα και οι Άγιοι Σαράντα αποκαλούνται με την αλβανική τους ονομασία Sarandë. Όλα αυτά σε μία περίοδο τεταμένων σχέσεων Αλβανίας – Ελλάδας. Τι συμβαίνει λοιπόν; Είναι ο Tus μας ένας εθνικιστής Αλβανός; Είναι υποστηρικτής του εγκλήματος και ειδικά αυτού που διαπράττεται από Αλβανούς σε βάρος της Ελλάδος; Η απάντησή μου είναι ότι δεν με ενδιαφέρει, τουλάχιστον όχι για το θέμα του παρόντος άρθρου.

   Ας συστηθούμε λοιπόν, επί τη ευκαιρία. Προσωπικά είμαι σε μεγάλο βαθμό ευαισθητοποιημένος σε θέματα έθνους και δικαιοσύνης. Είμαι ο τύπος που θα κατέβει σε συλλαλητήριο για τη Μακεδονία και που καταδικάζει τον «μακεδονικό» μεγαλοϊδεατισμό των γειτόνων, όσο και τις ανθελληνικές πολιτικές της Αλβανίας, της Τουρκίας και παντός ενδιαφερομένου. Που θα παρέχει όποια στήριξη μπορεί στις διωκτικές αρχές του Κράτους κατά του εγκλήματος. Είμαι αυτός που μισεί την αναρχία από όπου και αν προέρχεται και που, όσον αφορά τη μεταχείριση στυγνών και αθεράπευτων εγκληματιών, ευχαρίστως θα ψήφιζε θετικά για την επαναφορά της θανατικής ποινής. Παρόλα αυτά, λέω ξεκάθαρα ΟΧΙ στην κριτική εναντίον του «Αλκέτ Ριζάι» (το τραγούδι εννοώ προφανώς). Και δεν το λέω απλώς επειδή νιώθω λίγο Μεταξάς σήμερα, αλλά το ΟΧΙ μου αναφέρεται γενικώς στην λογοκρισία της τέχνης, με τα μέτρα που προσδιορίζει η εκάστοτε αντίληψη της πολιτικής ορθότητας της κοινωνίας.

   Είναι υποχρεωμένος άραγε ο κάθε καλλιτέχνης να υπακούει στα «φίλτρα» που η πολιτική ορθότητα της κάθε κοινωνίας υπαγορεύει; Θα αναφερθώ στο σημείο αυτό σε ένα αρκετά θερμό debate που είχα πρόσφατα με μια φεμινίστρια, αναφορικά με τον παρακάτω πίνακα:

   Η τύπισσα φυσικά αφόριζε τον ως άνω πίνακα, που φιλοτεχνεί τον «βιασμό των Σαβίνων», αγνοώντας το γεγονός ότι πρόκειται για ένα εξαίσιο ποιοτικά έργο, με βαριά τη σφραγίδα του στην αναγεννησιακή τέχνη. Και ερωτώ ξανά: είναι υποχρεωμένη η τέχνη να είναι και πολιτικά ορθή; Ακούω πολλές διαφορετικές φωνές εκεί στο βάθος και με ζαλίζουν, οπότε απαντάω μόνος μου: ΟΧΙ.

   Η πολιτική ορθότητα είναι για τους πολιτικούς. Όχι για την τέχνη. Ο καλλιτέχνης δημιουργεί πολλές φορές πράγματα που εκφράζουν τις πιο απόκρυφές μας φαντασιώσεις, είτε αυτές είναι νόμιμες και σύμφωνες με την κρατούσα αντίληψη περί ηθικής, είτε όχι. Το πορνό είναι τέχνη; Ναι, είναι, και ας μην αρέσει σε όλους. Είναι τέχνη ακόμα και όταν, έστω και άτσαλα, αναπαριστά έναν υποδυόμενο βιασμό. Και, σε μεγάλο βαθμό, αυτή είναι και η ομορφιά του, το ότι αναπαριστά πράγματα που μάλλον δε θα έχουμε ποτέ την πολυτέλεια να ζήσουμε στη δική μας ζωή. Δηλαδή όταν βιαζόταν η Μόνικα Μπελλούτσι στον «Μη Αναστρέψιμο», τότε ήταν όλα καλά, επειδή η γυναίκα είναι diva?

   Οι αντιλήψεις της κοινωνίας μπορεί να διαφοροποιούνται μέσα στον τόπο και το χρόνο. Παλιά η γελοιογραφία με θρησκευτικές προεκτάσεις μπορεί να κρινόταν ως ανήθικη και παράνομη. Σήμερα, είναι παράνομο και κόβεται από το Ίντερνετ και τα ΜΜΕ ό,τι ομιλεί για ναζισμό. Αύριο-μεθαύριο μπορεί να έχουν απαγορευθεί γενικώς οι θρησκείες και οποιαδήποτε καλλιτεχνική αναφορά σε αυτές (προσδοκώ με λαχτάρα αυτή την εποχή). Ανέκαθεν τα έργα διάσημων καλλιτεχνών των πολιτισμών του κόσμου θεωρούνταν πολλές φορές controversial, δηλαδή προκαλούσαν σκληρή κριτική και διχογνωμία. Και πολλές φορές  η εξουσία έθετε περιορισμούς στην τέχνη και απαγόρευε ορισμένα έργα και με τη βούλα. Τους περισσότερους περιορισμούς τους είχε μάλλον η τέχνη στις περιόδους της Βυζαντινής και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ή στην Δυτική Ευρώπη του Μεσαίωνα. Αυτό είναι λοιπόν που θέλουμε; Μια κοινωνία Μεσαίωνα και σκοταδισμού;  Ο Da Vinci μπορεί να προκάλεσε επίσης τη διχογνωμία όταν στην “Madonna Litta” απεικόνιζε τον Χριστό να θηλάζει από το γυμνό στήθος της Παναγίας, αλλά μαντέψτε ποιες κοινωνίες γνώρισαν την Αναγέννηση στις τέχνες, τις επιστήμες και, γενικότερα, σε όλους τους τομείς.

   Το πρόβλημα με την Ελλάδα του σήμερα δεν πηγάζει από το ότι η τέχνη προβάλλει ακατάλληλα πρότυπα. Είναι κυρίως πρόβλημα διαπαιδαγώγησης. Η τέχνη, στο εμπορικό της κομμάτι, λειτουργεί όπως και η υπόλοιπη οικονομία: με προσφορά και ζήτηση. Όσο τραγούδια σαν τον «Αλκέτ Ριζάι» έχουν κοινό, κανένας αφορισμός και καμία νομοθεσία δε μπορούν να σταματήσουν το κακό. Τα παιδιά μας δε θα γίνουν εγκληματίες και ανθέλληνες απλά επειδή το προβάλλει ο Tus. Το πρόβλημα είναι βαθύτερο.

   Μπορεί ο «Αλκέτ Ριζάι» να είναι μακράν ό,τι πιο προκλητικό έχουμε δει το τελευταίο διάστημα, αλλά αυτή η προκλητική ανηθικότητα δεν είναι άνευ προηγουμένου. Όταν, πριν λίγο καιρό, ο Ypo μιλούσε στο “Dab” και στον “Maradona” για κοκαΐνη και εκφραζόταν με οχετό ύβρεων, δεν άνοιξαν και πολλά ρουθούνια για τα πρότυπα που προέβαλλε.

   Ο «Ριζάι» είναι η κορυφή μίας κλιμάκωσης στην ανηθικότητα, η οποία μαστίζει την κοινωνία της χώρας μας εδώ και δεκαετίες. Το στερεότυπο του “bad boy” δεν είναι σημερινό φαινόμενο, είναι αρκετά παλιό. Βασικά, είναι μία cherchez-la-femme κατάσταση. Για ψυχολογικούς και κοινωνικούς λόγους που χρειάζονται πιο εκτενή ανάλυση για να καλυφθούν, μεγάλη μερίδα των γυναικών του σήμερα ελκύεται από αυτό που στερεοτυπικά ονομάζουμε “bad boy”, που μπορεί να εκφράζει την ανηθικότητά του με τους πιο απλούς τρόπους, όπως κάνοντας κοπάνα από το σχολείο, έως και με τους πιο… ενήλικους, δηλαδή διακινώντας ναρκωτικά, βρίζοντας και πουλώντας «νταηλίκι», κερδίζοντας παράνομο χρήμα, εγκληματώντας ή παρανομώντας γενικά. Εν ολίγοις, αν η μέση γυναίκα δεν έδινε σημασία στον «αλήτη», τότε πιθανότατα καλλιτέχνες σαν τον Ypo ή τον Tus δε θα είχαν καν γεννηθεί.

   Εν κατακλείδι: λέω ΟΧΙ στην λατρεία του ανήθικου, του παράνομου και της αλητείας, αλλά και στον αλβανοκεντρικό εθνικισμό. Τραγούδια σαν το “DAB” ή τον “Maradona” ουδέποτε με είλκυαν για τα μηνύματα που εκφράζουν. Του Tus, αντίθετα, το συμπάθησα το τραγουδάκι γιατί έχει πιασάρικο ρυθμό και στίχους. Και γιατί είχε και το θάρρος να προκαλέσει. Κυρίως όμως βροντοφωνάζω, με θέρμη και για άλλη μια φορά, ΟΧΙ στην πολιτική ορθότητα και στη λογοκρισία της τέχνης. Αν κάποιος καλλιτέχνης είναι κακός ποιοτικά και τα μηνύματά του περνούν αδιάφορα, τότε θα παραμείνει αυτομάτως στο περιθώριο και δεν θα χρειαστεί να υποστεί κανενός είδους διώξεις. Ελάτε λοιπόν στο πλευρό μου και ας φωνάξουμε μαζί: ΟΧΙ! Όχι σε μία κοινωνία σκοταδισμού. Θέλουμε ελευθερία στην τέχνη μας. Και αφήστε την πολιτική ορθότητα στους καθ’ ύλην αρμόδιους, σε αυτούς που ξέρουν το ΟΧΙ να το κάνουν ΝΑΙ.