Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2011

Διαχρονικές Φιγούρες (αρχαίες θεότητες)

     Ένα από τα θαύματα της ανθρώπινης νόησης είναι η φαντασία, η δύναμη να πλάθουμε αυτό που θα μπορούσε να υπάρχει ή και αυτό που ποτέ δεν θα υπάρξει. Λογικό ήταν έπειτα να υπάρχουν πρόσωπα φανταστικά, τα οποία είναι πλασμένα από τον άνθρωπο για να εξυπηρετήσουν έναν συγκεκριμένο σκοπό ή να οικειοποιήσουν μια ξένη προς τον άνθρωπο κατάσταση. Σ' αυτή την κατηγορία θα ταξινομήσω π.χ. τους αρχαίους θεούς, οι οποίοι σχετίζονταν με φυσικά φαινόμενα και ανθρώπινα συναισθήματα, για τα οποία ο άνθρωπος ήθελε να ξέρει ότι είναι φίλοι του και όχι εχθροί του. Ο Δίας ήταν ο προσωποποιημένος κεραυνός και βασιλιάς του παντός: με τη δημιουργία του οι αρχαίοι έφεραν στο πλευρό τους το τρομακτικό τότε και ανεξήγητο σημείο του κεραυνού και έκαναν το σύμπαν περιβόλι τους, καθώς ο άναξ Δίας θα τους ευνοούσε αν θυσίαζαν σ' αυτόν! Με τον ίδιο τρόπο το κυνήγι της Άρτεμης, ο έρωτας σταλμένος από την Αφροδίτη, το Απολλώνιο φως και πάει λέγοντας. Για τον άνθρωπο, που μέσα του ένιωθε αδύναμος, αυτές οι υπάρξεις ήταν κάτι παραπάνω από βολικές και ικανοποιούσαν το αίσθημα ανασφάλειας που είχε (κατά τη γνώμη μου δεν έχει αλλάξει αυτό μέχρι σήμερα).
       Φυσικά το δωδεκάθεο δεν είναι οι μοναδικές φιγούρες που ξεπροβάλλουν από τα αρχαία χρόνια. Ο κανόνας λέει: προσωποποίησε μια κατάσταση και φέρε την κοντά σου! Κι αυτό έγινε. Τέτοιες θεότητες για παράδειγμα είναι οι Μοίρες. Βλέπετε ο άνθρωπος πάντα μαγευόταν από την έννοια του χρόνου και την αβεβαιότητα του μέλλοντος (μελλοντολόγοι υπήρχαν ανέκαθεν). Δημιουργώντας τις μοίρες έφερε ακόμα και το απρόσωπο και σκοτεινό μέλλον κοντά του! Η Άτροπος, ακόμα και με το ρόλο της "κακιάς μοίρας", είναι πολύ πιο προσιτή από το άγνωστο. Μπορεί να περιγραφεί, να της αποδοθούν ανθρώπινα συναισθήματα και, το κυριότερο, να υπάρχει λόγος για τον οποίο συμβαίνουν όλα ο οποίος είναι πάνω απ' την ανθρώπινη βούληση (μοιρολατρία).
       Και τελευταίος και βαρύς, ο θάνατος. Η δημιουργία των υποχθόνιων θεοτήτων και η γλαφυρότητα με την οποία τις περιγράφουν δείχνει την ανάγκη του ανθρώπου να δαμάσει ακόμα και τον θάνατο, το μεγαλύτερο κακό όλων! Είναι φυσικά πιο προσιτός ένας κόσμος υπόγειος, παράλληλος με τον δικό μας, που κυβερνάται από μια ανθρωπόμορφη θεότητα με ανθρώπινα συναισθήματα (ας μην ξεχνάμε πως του γυάλισε η Περσεφόνη) παρά το απόλυτο κενό. Οι άνθρωποι είχαμε (και έχουμε) ανάγκη να το πιστέψουμε και αυτό κάνουμε, με μεγάλη επιτυχία! Αν θυσιάσεις στον θεό του Κάτω Κόσμου, αν δώσεις χρήματα για το ταξίδι στην Αχερουσία, βεβαίως και θα υπάρξει ανταπόδοση με την ανάπαυση του νεκρού σου...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου