Παρασκευή 8 Μαΐου 2015

Η "Ασφάλεια" της Απόστασης

   Η συμπεριφορά του ανθρώπου συνήθως ποικίλλει. Δεν είναι ίδια η αντιμετώπιση όλων των ζητημάτων. Παραδείγματος χάρη, αλλιώς θα υπολογίσουμε τη ζωή κάποιου ανθρώπου, αλλιώς ενός σκυλιού κι αλλιώς ενός εντόμου. Αλλά ακόμα και ανάμεσα σε ανθρώπους, αλλιώς αντιμετωπίζουμε την ζωή ενός μωρού, αλλιώς ενός γέρου, αλλιώς ενός εγκληματία κτλ. Και η λίστα συνεχίζεται. Αυτό φυσικά συμβαίνει διότι η συμπεριφορά μας καθορίζεται κυρίως από το συναίσθημα και λιγότερο από τη λογική. Υπάρχει όμως και ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας που διέπει τη συμπεριφορά μας. Η απόσταση.
   Η απόσταση αλλάζει εξ ολοκλήρου τις σκέψεις μας πάνω σε ένα ζήτημα. Παραδείγματος χάρη, αν ένας άνθρωπος πεθάνει μπροστά στα μάτια μας, το γεγονός πιθανότατα θα μας στιγματίσει. Αν δούμε από την άλλη σε ένα βίντεο έναν άνθρωπο που πέθανε εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, τότε δεν επηρεαζόμαστε στον ίδιο βαθμό. Αυτό το καταλαβαίνουμε ιδίως σε ντοκουμέντα μεγάλων καταστροφών, όπως το τσουνάμι του 2004 ή ο πρόσφατος σεισμός στο Νεπάλ, όπου η απώλεια ανθρώπινων ζωών ίσα που μας αγγίζει. Αυτή είναι η μαγεία της απόστασης.
   Φυσικά το ίδιο συμβαίνει και στην επικοινωνία μας. Δεν είναι το ίδιο να μιλάμε με κάποιον κατά πρόσωπο με το να του μιλάμε μέσω τηλεφώνου ή μέσω ίντερνετ. Όταν υπάρχει απόσταση, υπάρχει και ασφάλεια. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να εξωτερικεύσουμε τον πραγματικό εαυτό μας χωρίς κίνδυνο. Αυτή την σκέψη δεν την αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι άνθρωποι· πράττουν ασυνείδητα. Για παράδειγμα, όποτε βλέπω ένα λεωφορείο και δεν βιάζομαι, χαζεύω τα πρόσωπα των επιβατών. Οι περισσότεροι ενήλικες αδιαφορούν για το βλέμμα μου. Τα παιδιά όμως, δρώντας πιο αυθόρμητα κι ενστικτωδώς, συνήθως μου χαμογελάνε. Κάποια ακόμα με χαιρετάνε. Φυσικά υπάρχουν κι αυτά που κάνουν άσεμνες χειρονομίες. Και είναι ουκ ολίγα.
   Φανταστείτε το: βλέπεις έναν άνθρωπο για 2 δευτερόλεπτα. Ξέρεις ότι δεν μπορείς να τον πειράξεις. Ούτε εκείνος εσένα. Και το πρώτο που σου περνάει από το μυαλό είναι να τον προσβάλλεις ή να τον βρίσεις. Πόσο εύκολα εκδηλώνεται η πραγματική φύση ενός ανθρώπου;
   Παρατηρήστε το στους οδηγούς. Το αυτοκίνητο παρέχει ένα αίσθημα ασφάλειας, απόσταση από τους δίπλα, καθώς και ένα αίσθημα αορατότητας! Όντως, οι περισσότεροι άνθρωποι όταν βρίσκονται σε αυτοκίνητο νιώθουν ότι κανείς δεν τους βλέπει, γι' αυτό και κάνουν χωρίς σκέψη πράξεις όπως να σκαλίσουν τη μύτη τους ή να μιλάνε μόνοι τους. Επίσης, λόγω αυτής της φαινομενικής ασφάλειας υπάρχει τέτοια λογομαχία πίσω από ένα ανοιχτό παράθυρο, όπως επίσης βρισιές, χειρονομίες και προσβολές, που οδηγούν σε καβγάδες.
   Φυσικά αυτό το παράδειγμα εφαρμόζεται κατά κόρον και στο διαδίκτυο. Δεν υπάρχει "ασφαλέστερο" μέρος για να βρίσεις χωρίς κίνδυνο. Οπότε απλά το κάνεις. Υπάρχουν άνθρωποι που δίνουν συμβουλές, άλλοι που βοηθάνε με ψυχολογικό ή ακόμα και οικονομικό τρόπο τρίτους ενώ κάποιοι που απλά βρίζουν. Αυτό συμβαίνει, σύμφωνα με έρευνες, σπανιότερα όταν υπάρχει οπτική επαφή σε μια συνομιλία, ενώ γίνεται ευκολότερα όταν η συνομιλία είναι απρόσωπη κι ακόμα πιο εύκολα όταν ο άλλος είναι εντελώς άγνωστος, χωρίς καθόλου στοιχεία.
   Κατά τη γνώμη μου, αυτό δείχνει την κενότητα κάποιων ανθρώπων. Την μηδαμινή ανάγκη για κοινωνική συνεισφορά, καθώς και την έλλειψη στοιχειωδών τρόπων συμπεριφοράς. Διότι όταν βγαίνει σε κάποιον αυθόρμητα να βρίσει έναν άγνωστο, σημαίνει πως είναι ακαλλιέργητος, απρόθυμος να συνδιαλεχθεί και να προσφέρει στον συνάνθρωπο με θετικό τρόπο. Αυτή η φαινομενική απόσταση, λοιπόν, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν καθρέφτης. Μπορεί κανείς να μάθει την πραγματική φύση του πλησίον του απλά προσφέροντάς του αυτή την "ασφάλεια της απόστασης".

Απόσταση, αγένεια, ασφαλής, συμπεριφορά



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου