Ο χαρακτήρας, ως έννοια και ως εκπλήρωση, είναι κάτι ιδιαίτερα πολύπλοκο. Δεν ήταν ποτέ εύκολο να περιγραφεί ένας χαρακτήρας μεμονωμένα. Οπότε όταν οι άνθρωποι θέλουν να περιγράψουν έναν χαρακτήρα, κομματιαστά το κάνουην, απ' τη δική τους οπτική γωνία, κρίνοντας το τι είναι αναγκαίο και τι όχι.
Θα ήταν πιστεύω ευκολότερα τα πράγματα αν ο χαρακτήρας μας ήταν σταθερός. Αν δεν άλλαζε: τόσο με τα χρόνια όσο και από λεπτό σε λεπτό. Αν μπορούσαμε να πούμε πως ο τάδε είναι πάντα έτσι, έχει τα α,β,γ χαρακτηριστικά και τις χ,ψ,ω αντιδράσεις. Αλλά η πολυπλευρικότητα έγκειται και σε αυτό, ότι πράγματα ασήμαντα για μένα σημαίνουν πολλά για σένα ή ότι κάτι που σε πειράζει τώρα σε κάνει να γελάς την επόμενη στιγμή. Είναι κάτι ανεξήγητο και δύσκολο, προτίμα να το ζήσεις παρά να το καταλάβεις. Η αλήθεια είναι πως εμείς κι ο χαρακτήρας μας είμαστε σαν ένα μωρό: άλλη φορά θέλει φαΐ, άλλη ύπνο, άλλοτε χάδια κι άλλοτε μάλωμα. Και θαρρώ πως λίγοι τα έχουν βρει με τον εαυτό τους κι έχουν κοιτάξει στον καθρέφτη την πραγματικότητα γύρω από το άτομό τους. Δηλαδή, το να λέω για τον εαυτό μου πως ό,τι κάνω είναι φυσικό κι επόμενο δεν λύνει τίποτα.
Αντί όμως να αρχίσω να αναλύω με παραδείγματα είδη χαρακτήρα, θα θεωρήσω δεδομένο πως ο καθένας έχει στο μυαλό του τον εαυτό του και μερικούς φίλους και θα ξεκινήσω την περιγραφή μου από εκεί. Κρίνετε λοιπόν τον χαρακτήρα σας μέσα από τους φίλους σας κι από την σχέση που έχετε μαζί τους. "Δείξε μου τον φίλο σου και θα σου πω ποιος είσαι", μεγάλη αλήθεια. Υπάρχουν παραδείγματος χάρη μοναχικά άτομα που, ενώ έχουν ίσως ελάχιστους φίλους, δεν θα ανοιχτούν επειδή μόνο με τον εαυτό τους τα πάνε καλά, κι υπάρχουν άτομα με χιλιάδες επαφές και καθόλου πραγματικούς φίλους που νιώθουν το ίδιο: δυο εκ διαμέτρου αντίθετοι χαρακτήρες που έχουν ένα τόσο βασικό κοινό.
Είναι στιγμές που έχεις ανάγκη κάποιον φίλο κι αυτό κρατάει για καιρό, αλλά μετά από μήνες έχει πάψει να σε γεμίζει. Δεν είναι τυχαίο, αλλά μάλλον έχει κορεστεί ο χαρακτήρας από αυτό το άτομο. Πήρε όσα είχε να πάρει και δεν χρειάζεται άλλο (πραγματικά ευτυχισμένες φιλίες θεωρώ αυτές που ποτέ αυτό δεν θα συμβεί). Συνήθως τέτοιες φιλίες είναι του τύπου "περνάμε καλά, πηγαίνουμε για καφέ και βγαίνουμε μαζί". Κι όταν βρούμε καλύτερα αποχαιρετάμε. Ενώ σε κάποιες άλλες, από μια παρεξήγηση δυο φίλοι χάνονται και, ακόμα κι αν ποτέ δεν το παραδεχτούν, έχουν απόλυτη σχεδόν ανάγκη ο ένας τον άλλον. Βάζοντας τέτοια μικρά παραδείγματα καταλαβαίνω το πόσο μεγάλο ρόλο παίζει ο χαρακτήρας στις φιλίες μας κι αντίστροφα, το πώς αυτές τον καθρεφτίζουν. Κάποιος βλέπει τους φίλους του σαν κτήμα του, άλλος σαν ίσους του, κάποιος σαν διευκόλυνση κι ανακούφιση κι άλλος σαν δυνάστες. Απ' όλα έχει ο μπαξές.
Υπάρχουν βέβαια άνθρωποι που δεν το αναρωτήθηκαν ποτέ αλλά η φιλία επηρεάζει άμεσα τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας μας. Και δεν εννοώ απλά να ακούμε ό,τι μας λένε και να το υιοθετούμε: κυρίως όμως το πώς τους αντιμετωπίζουμε και τι σκεφτόμαστε γι' αυτούς όταν τους βλέπουμε απέναντί μας, αυτούς και τις απόψεις τους μπορεί να μας δώσει στοιχεία, χνάρια για να ιχνηλατήσουμε το πραγματικό "εγώ" μας...
Είμαι, παραδείγματος χάρη, άτομο που, ενώ τα πάω καλά με τον εαυτό μου και μπορώ να χαρώ την μοναξιά μου, πάντα είχα ανάγκη άτομα γύρω μου, να τα υπολογίσω, να με διδάξουν, να γελάσω, να νιώσω δυνατός, να βρω αδυναμίες. Και πιστεύω πως η πολυπλευρικότητα του χαρακτήρα φαίνεται κι από πόση ανάγκη έχεις από διαφορετικές παρέες με διαφορετικά ενδιαφέροντα (που δεν καταφέρνουν ποτέ να ενωθούν γιατί αντιπροσωπεύουν διαφορετικό στοιχείο του δικού μου χαρακτήρα): πάντα έψαχνα διαφορετικούς φίλους και πολλές παρέες. Άλλες φορές ένιωσα πως έδωσα πολλά σε ένα συγκεκριμένο άτομο, κάποιες ότι χάθηκα κι ο ίδιος μέσα στα τόσα που απαίτησαν. Κι ακόμα δεν έχω καταλάβει τι είναι σωστό και τι λάθος ή αν αξίζει να ασχοληθώ με τις έννοιες αυτές. Ίσως και να είναι η χίμαιρά μου αυτή: δεν βαριέμαι με τίποτα και θέλω να κρατάω τα πάντα. Είμαι άπληστος με τις φιλίες μου κι αυτό δείχνει απληστία και του χαρακτήρα. Μια απληστία καλή; Κακή; Αυτό θα δείξει...
Θα ήταν πιστεύω ευκολότερα τα πράγματα αν ο χαρακτήρας μας ήταν σταθερός. Αν δεν άλλαζε: τόσο με τα χρόνια όσο και από λεπτό σε λεπτό. Αν μπορούσαμε να πούμε πως ο τάδε είναι πάντα έτσι, έχει τα α,β,γ χαρακτηριστικά και τις χ,ψ,ω αντιδράσεις. Αλλά η πολυπλευρικότητα έγκειται και σε αυτό, ότι πράγματα ασήμαντα για μένα σημαίνουν πολλά για σένα ή ότι κάτι που σε πειράζει τώρα σε κάνει να γελάς την επόμενη στιγμή. Είναι κάτι ανεξήγητο και δύσκολο, προτίμα να το ζήσεις παρά να το καταλάβεις. Η αλήθεια είναι πως εμείς κι ο χαρακτήρας μας είμαστε σαν ένα μωρό: άλλη φορά θέλει φαΐ, άλλη ύπνο, άλλοτε χάδια κι άλλοτε μάλωμα. Και θαρρώ πως λίγοι τα έχουν βρει με τον εαυτό τους κι έχουν κοιτάξει στον καθρέφτη την πραγματικότητα γύρω από το άτομό τους. Δηλαδή, το να λέω για τον εαυτό μου πως ό,τι κάνω είναι φυσικό κι επόμενο δεν λύνει τίποτα.
Αντί όμως να αρχίσω να αναλύω με παραδείγματα είδη χαρακτήρα, θα θεωρήσω δεδομένο πως ο καθένας έχει στο μυαλό του τον εαυτό του και μερικούς φίλους και θα ξεκινήσω την περιγραφή μου από εκεί. Κρίνετε λοιπόν τον χαρακτήρα σας μέσα από τους φίλους σας κι από την σχέση που έχετε μαζί τους. "Δείξε μου τον φίλο σου και θα σου πω ποιος είσαι", μεγάλη αλήθεια. Υπάρχουν παραδείγματος χάρη μοναχικά άτομα που, ενώ έχουν ίσως ελάχιστους φίλους, δεν θα ανοιχτούν επειδή μόνο με τον εαυτό τους τα πάνε καλά, κι υπάρχουν άτομα με χιλιάδες επαφές και καθόλου πραγματικούς φίλους που νιώθουν το ίδιο: δυο εκ διαμέτρου αντίθετοι χαρακτήρες που έχουν ένα τόσο βασικό κοινό.
Είναι στιγμές που έχεις ανάγκη κάποιον φίλο κι αυτό κρατάει για καιρό, αλλά μετά από μήνες έχει πάψει να σε γεμίζει. Δεν είναι τυχαίο, αλλά μάλλον έχει κορεστεί ο χαρακτήρας από αυτό το άτομο. Πήρε όσα είχε να πάρει και δεν χρειάζεται άλλο (πραγματικά ευτυχισμένες φιλίες θεωρώ αυτές που ποτέ αυτό δεν θα συμβεί). Συνήθως τέτοιες φιλίες είναι του τύπου "περνάμε καλά, πηγαίνουμε για καφέ και βγαίνουμε μαζί". Κι όταν βρούμε καλύτερα αποχαιρετάμε. Ενώ σε κάποιες άλλες, από μια παρεξήγηση δυο φίλοι χάνονται και, ακόμα κι αν ποτέ δεν το παραδεχτούν, έχουν απόλυτη σχεδόν ανάγκη ο ένας τον άλλον. Βάζοντας τέτοια μικρά παραδείγματα καταλαβαίνω το πόσο μεγάλο ρόλο παίζει ο χαρακτήρας στις φιλίες μας κι αντίστροφα, το πώς αυτές τον καθρεφτίζουν. Κάποιος βλέπει τους φίλους του σαν κτήμα του, άλλος σαν ίσους του, κάποιος σαν διευκόλυνση κι ανακούφιση κι άλλος σαν δυνάστες. Απ' όλα έχει ο μπαξές.
Υπάρχουν βέβαια άνθρωποι που δεν το αναρωτήθηκαν ποτέ αλλά η φιλία επηρεάζει άμεσα τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας μας. Και δεν εννοώ απλά να ακούμε ό,τι μας λένε και να το υιοθετούμε: κυρίως όμως το πώς τους αντιμετωπίζουμε και τι σκεφτόμαστε γι' αυτούς όταν τους βλέπουμε απέναντί μας, αυτούς και τις απόψεις τους μπορεί να μας δώσει στοιχεία, χνάρια για να ιχνηλατήσουμε το πραγματικό "εγώ" μας...
Είμαι, παραδείγματος χάρη, άτομο που, ενώ τα πάω καλά με τον εαυτό μου και μπορώ να χαρώ την μοναξιά μου, πάντα είχα ανάγκη άτομα γύρω μου, να τα υπολογίσω, να με διδάξουν, να γελάσω, να νιώσω δυνατός, να βρω αδυναμίες. Και πιστεύω πως η πολυπλευρικότητα του χαρακτήρα φαίνεται κι από πόση ανάγκη έχεις από διαφορετικές παρέες με διαφορετικά ενδιαφέροντα (που δεν καταφέρνουν ποτέ να ενωθούν γιατί αντιπροσωπεύουν διαφορετικό στοιχείο του δικού μου χαρακτήρα): πάντα έψαχνα διαφορετικούς φίλους και πολλές παρέες. Άλλες φορές ένιωσα πως έδωσα πολλά σε ένα συγκεκριμένο άτομο, κάποιες ότι χάθηκα κι ο ίδιος μέσα στα τόσα που απαίτησαν. Κι ακόμα δεν έχω καταλάβει τι είναι σωστό και τι λάθος ή αν αξίζει να ασχοληθώ με τις έννοιες αυτές. Ίσως και να είναι η χίμαιρά μου αυτή: δεν βαριέμαι με τίποτα και θέλω να κρατάω τα πάντα. Είμαι άπληστος με τις φιλίες μου κι αυτό δείχνει απληστία και του χαρακτήρα. Μια απληστία καλή; Κακή; Αυτό θα δείξει...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου