Η Οπτική Γωνία ενός Φασίστα

   Η κάθε κατάσταση, τα πρόσωπα και οι πράξεις που την απαρτίζουν μπορούν να ειδωθούν από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Μπορεί κανείς να επικεντρωθεί στην ενέργεια, στο πρόσωπο, στον τόπο, στον χρόνο κτλ. Τα δύο πρώτα, η ενέργεια και το πρόσωπο που ενεργεί είναι τα βασικότερα στοιχεία. Τελικά όμως, ανάλογα με το πού δίνεται βαρύτητα, μπορούν να εξαχθούν πολύ διαφορετικά συμπεράσματα.

   Θα δώσω κάποια παραδείγματα βιαιοπραγίας. Το πρώτο συμπέρασμα θα δίνεται με βάση τις πράξεις και το δεύτερο με βάση τα πρόσωπα.

Α) Μια παρέα μαύρων ξυλοκοπά έναν λευκό. Ο άνθρωπος σφαδάζει αιμόφυρτος.

1. Η βία προκαλεί πόνο. Πρέπει να είμαστε εναντίον της βίας.

2. Οι μαύροι είναι βίαιοι. Πρέπει να είμαστε εναντίον των μαύρων.

Β) Μια παρέα αντρών βιάζει ομαδικά μια γυναίκα.

1. Ο βιασμός αντίκειται στη θέληση του θύματος. Πρέπει να είμαστε κατά του βιασμού.

2. Οι άντρες είναι βιαστές. Πρέπει να είμαστε κατά των αντρών.

Γ) Ένας ομοφυλόφιλος χλεύασε ένα ιερό μνημείο.

1. Η χλεύη των ιερών μνημείων προκαλεί οργή και μίσος. Πρέπει να αποφεύγεται.

2. Οι ομοφυλόφιλοι είναι ασύδοτοι. Πρέπει να τους σταματήσουμε.

Δ) Ένας Πακιστανός (Χ εθνικότητα) δολοφόνησε έναν Έλληνα (Ψ εθνικότητα). 

1. Ο φόνος είναι μια απαράδεκτη πράξη που στερεί μια ζωή. Πρέπει να αποφεύγεται.

2. Οι Πακιστανοί είναι δολοφόνοι και μισούν τους Έλληνες. Πρέπει να τους διώξουμε.

   Παραδείγματα όπως τα παραπάνω είναι απλά, εύκολα να φτιαχτούν και δυστυχώς μέσα στην καθημερινότητά μας. Ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα όμως μπορεί να διαμορφώσει εντελώς αντίθετες απόψεις. Γι' αυτό τα ΜΜΕ πολύ συχνά φροντίζουν να τονίζουν την εθνικότητα, τα στοιχεία των δραστών παραπάνω από τις ενέργειες. Διότι έτσι χτίζονται βολικοί χαρακτήρες. 

   Ο τρόπος 1 σε κάθε παράδειγμα επικεντρώνεται σε μια ενέργεια, με αποτέλεσμα να καταδικάζεται η πράξη. Η παιδεία και η νομοθεσία και κυρίως η ατομική βούληση είναι υπεύθυνες για την πρόληψη και την καταστολή των περιστατικών.

   Ο τρόπος 2 επικεντρώνεται στο πρόσωπο, με αποτέλεσμα να καταδικάζεται το σύνολο των προσώπων με παρόμοια χαρακτηριστικά. Η πράξη δεν καταδικάζεται, οπότε θεωρείται γενικά αποδεκτή. Πώς αποδεικνύεται αυτό; Η ατομική βούληση και η "κοινή λογική" προτρέπει το μίσος προς το πρόσωπο, συνεπώς προς τη συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα και συνήθως εκείνη πληρώνει με το ίδιο νόμισμα. 

   Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν τη δεύτερη οπτική γωνία τείνουν να μιμούνται τη βίαιη πράξη για εκδίκηση, ακριβώς επειδή το πρόσωπο είναι αντικείμενο μίσους (άρα ξεπερνιέται ο νόμος για να επιτευχθεί η εκδίκηση).  Η πράξη, μιας και δεν είναι καταδικαστέα, μπορεί να επαναληφθεί, αρκεί να είναι εναντίον συγκεκριμένων κοινωνικών/φυλετικών ομάδων. Αν η ίδια η πράξη ήταν σημαντικότερη από το μίσος για το πρόσωπο, ο νόμος δε θα παραβιαζόταν τόσο εύκολα.

   Για παράδειγμα, όσοι έχουν ζήσει έναν πόλεμο και τα δεινά του, συνήθως μισούν τον πόλεμο ως κατάσταση. Αν όμως η κοινωνία στρέψει τα βλέμματα προς τον "εχθρό", τότε οι άνθρωποι δεν έχουν καταδικάσει τον πόλεμο αλλά τον "εχθρό". Οπότε ευχαρίστως θα προβούν στις ίδιες βιαιοπραγίες προκειμένου να τον τιμωρήσουν.

   Ο ξυλοδαρμός, ο βιασμός, η χλεύη, η ασυδοσία και κάθε είδος βιαιοπραγίας επίσης. Αν στο μυαλό του ανθρώπου κωδικοποιηθεί η πράξη ως έγκλημα, η εγκληματικότητα μειώνεται. Αν, αντίθετα, η πράξη προσπεραστεί χωρίς καταδίκη και το μίσος επικρατήσει... Είναι γνωστό το "οφθαλμός αντί οφθαλμού", το "ας πληρώσει με το ίδιο νόμισμα", τα εγκλήματα για λόγους τιμής και οι βεντέτες. Όλα αυτά είναι στοιχεία κοινωνιών με (σχεδόν) ανύπαρκτο κώδικα ηθικής και δε φέρνουν ποτέ πρόοδο. Απλώς διαιωνίζουν μία κατάσταση.

   Την επόμενη φορά που θα ακούσετε κάποιον να προτείνει τη βία σαν λύση για τη βία, σκεφτείτε: άραγε η εκδίκηση θα αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο; Η ομαδοποίηση/μαζοποίηση ανθρώπων με κοινά χαρακτηριστικά είναι λογική; Πρέπει η οπτική γωνία να στρέφεται απέναντι στην πράξη ή στο πρόσωπο;

Υ.Γ. Στην περίπτωση που κάποιος πέσει θύμα βιαιοπραγίας δεν ξέρω πόσο εύκολο είναι να συγχωρήσει. Δεν είμαι υπέρ της συγχώρεσης δίχως όρους, διότι δε φέρνει αποτέλεσμα. Είμαι υπέρ της δράσης προς αποφυγή και πρόληψη των ίδιων καταστάσεων, όχι υπέρ της απραξίας.