Ευγένεια και υποκρισία

           Τις προάλλες είχα μια συζήτηση με μια καλή μου φίλη με αφορμή μια άποψή της. Είπε ότι ο καθένας πρέπει να είναι ο εαυτός του και να μην υποκρίνεται, και ότι η προσαρμογή στην κατάσταση (κοινώς ο χαμαιλεοντισμός) δεν είναι κάτι καλό. Προφανώς διαφώνησα εν μέρει και απάντησα. Αν και η συνέχεια της κουβέντας δεν είναι στο πρόγραμμα, θα σας αναλύσω τις απόψεις μου περί του να είσαι ο εαυτός σου και πού οδηγεί αυτό.
           Να είμαστε ο εαυτός μας. Ακούγεται πολύ ωραίο, ρομαντικό και παραδεισένιο. Είναι όμως? Έχετε σκεφτεί το πόσοι (άλλοι φυσιολογικοί σύμφωνα με τις κοινωνικές πεποιθήσεις, άλλοι ανώμαλοι) "εαυτοί" θα έβγαιναν στη φόρα? Για παράδειγμα η κοινωνία μας βρίθει από ρατσιστές, οι οποίοι πολύ θα ήθελαν να απελάσουν ή να επιτεθούν σε αλλοδαπούς καθώς πιστεύουν ότι αυτοί είναι οι αίτιοι της κακοδαιμονίας μας. Αν υποθέσουμε ότι αυτοί ΠΡΕΠΕΙ και είναι ΣΩΣΤΌ να είναι ο εαυτός τους ας κλάψουμε από τώρα τους αλλοδαπούς. Υπάρχουν επίσης μισογύνηδες. Περιττό να πω τι γίνεται όταν αυτοί είναι ο εαυτός τους. Διότι ο μισογυνισμός είναι μια πολύ συνηθισμένη μορφή "τρέλας" που διακατέχει κάθε άντρα σε κάποια φάση της ζωής του. Και εμένα, αναμφίβολα (περιστασιακά φυσικά και μέσα σε κάποια πλαίσια, μην παρεξηγηθούμε). Ας διερωτηθεί ο κάθε άντρας το πόσες γυναίκες αντιπάθησε από την πρώτη στιγμή για τον τάδε ή δείνα σωστό ή λάθος λόγο. Ζήτω που καήκαμε αν εξωτερικεύαμε αυτές τις σκέψεις μας. Το ζούμε συχνά-πυκνά και είναι άσχημο. Κι αυτά είναι λίγα φτωχά παραδείγματα, ακραία ή όχι, από την καθημερινότητα...Υπάρχουν χιλιάδες πιο ήπιες ακόμα περιπτώσεις όπου καλό είναι να λειτουργούμε όπως η κοινωνία μας θέλει παρά όπως εμείς θέλουμε να φανταζόμαστε τον εαυτό μας (όσο συντηρητικό κι αν ακούγεται). Οπότε ο κάθε ψευτοϊδεολόγος και ηθικολόγος ας το σκεφτεί δύο φορές πριν ζητήσει από τον κάθε ένα να φέρεται ως "ο εαυτός του". Μέτρον άριστον, που λέει και το κολλητάρι μου ο Αριστοτέλης.
             Τώρα θα αναρωτηθείτε: και τι θες ρε φιλαράκι? Να υποκρινόμαστε? Ηρεμήστε ρε παιδιά. Υπάρχει ένα λεπτό όριο ανάμεσα στην υποκρισία και την ευγένεια. Δεν εννοώ να χάσει ο καθένας την προσωπική του ταυτότητα και να φερόμαστε σαν ρομποτάκια υπακούωντας τυφλά την κοινωνία και τα πρέπει της, γιατί πολύ απλά δεν είμαι υπέρ της μαζοποίησης. Υπάρχουν τρόποι και να είσαι ο εαυτός σου και να μην είσαι ένα πρόβλημα παύλα κόμπλεξ με χέρια και πόδια. Η στοιχειώδης ευγένεια κανέναν δεν έβλαψε. Για παράδειγμα, το να βρεθώ για καφέ με μια εύσωμη φίλη μου.  Αν της αποκρύψω το ότι δεν μου αρέσει π.χ. ή ότι την βρίσκω άκρατη και αδύναμο χαρακτήρα λόγω λαιμαργίας κτλ. δεν είναι υποκρισία! Είναι η λεπτή γραμμή που είπα πριν για την ευγένεια. Φαντάζεστε έναν κόσμο όπου ΟΛΟΙ θα λέγαμε Ο,ΤΙ σκεφτόμαστε ο ένας για τον άλλον? Θα ήμασταν περήφανοι και εντάξει που είμαστε όλοι ο εαυτός μας και θα υπήρχαν πιστεύω πολλές υγιείς σχέσεις... Αυτό μου θυμίζει την γιαγιά μου, κάποια φορά που μαζεύτηκε το συγγενολόι και βρέθηκαν αδέρφια, ξαδέρφια και δε συμμαζεύεται. Βρίσκει έναν ξάδελφο μου, παθολογικά παχύσαρκο, τον χαιρετάει, γελάει δυνατά και του λέει: ¨"Αγόρι μου πώς είσαι έτσι?? Είσαι για αδυνάτισμα!" Δεν φαντάζεστε την χαρά όλων μας που λειτούργησε αυθόρμητα η γιαγιά...! Τι να πεις,  γιαγιά μας είναι, την αγαπάμε και την καταλαβαίνουμε. Ας μην προεκταθώ κι άλλο αλλά ας αρκεστώ σ'αυτό: η ευγένεια όταν λείπει τίποτα δεν πάει καλά στις σχέσεις....
               Στον αντίποδα τώρα υπάρχει η υποκρισία. Το να λείπει τελείως ο εαυτός μας, να έχει πάει για ύπνο και να λειτουργούμε σαν άλλοι. Σε ποιον αρέσει αυτό? Σε όποιον επωφελείται φυσικά. Σ' αυτόν που θα κερδίσει τη συμπάθεια από τις φιλοφρονήσεις που κάνει, σ' εκείνον που θα περνιέται μάγκας, δάγκας και ό,τι άλλο. Αλλά όταν μας ρωτήσουν, τότε όλοι με μια φωνή βροντόφωνα θα λέμε: όχι στην υποκρισία! Όχι στους κόλακες! Οπότε όπως καταλαβαίνετε, αυτά τα πράγματα λειτουργούν υπόγεια. Στην επιφάνεια πολλή ηθική και καθωσπρεπισμός κι από πίσω φτυάρια, μαχαίρια, αξίνες και όλα τα σχετικά εργαλεία. Ε, εδώ κι εγώ θα πω αυτό: δείξε και λίγη αυτοσυγκράτηση αδερφέ, σε καταλάβαμε! Τότε ναι, να είσαι ο εαυτός σου, αυτή είναι η θεραπεία. Μιας και ξέρετε, αν σου βγει το όνομα πάει και τέλειωσε.
             Ας ρίξω και μια σύνοψη, πριν προλάβει να βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του. Τι είναι η υποκρισία και τι η ευγένεια? Το πρώτο είναι η "κακή ευγένεια", η προσποιητή. Όταν από τη φύση μας κι αυθόρμητα προλαβαίνουμε κάποια ενστικτώδη κακεντρεχή σχόλια και σκεφτόμαστε πριν τα ξεστομίσουμε, τότε ναι, είμαστε ευγενικοί (ή ευγενείς που λένε πολλοί) και μπράβο μας που είμαστε, είμαστε κι αλάνια μαζί. Είμαστε ο εαυτός μας και ποτέ δε θα πω όχι στον αυθορμητισμό. Όχι θα πω στην καφρίλα, κι αυτό όταν ξεφεύγει από τα όρια. Το γνωστό κι αγαπητό μας μότο "σταρχίδιαμουκιόλας" δεν είναι καραμέλα, κυρίες και κύριοι. Αρμόζει συχνά, αλλά όχι πάντα. Αν θες βέβαια να ξεκολλήσεις από πάνω σου τη ρετσινιά κάφρος, αγενής, χωριατό κι άλλα ακόμα όμορφα και λουλουδάτα σχολιάκια. Αν δεν θέλεις, με γεια σου και χαρά σου! Τότε "σταρχίδιασου" και το ίδιο και οι άλλοι για σένα! Απλά φοβάμαι ότι αυτό είναι ένα μάθημα που μαθαίνεται με τον σκληρό τρόπο. Αυτά περί του να είσαι ο εαυτός σου, έτσι για να βγείτε καλά παιδιά αύριο στο δρόμο ;)