Η Τεχνολογία Μας Κάνει Να Ξεχνάμε

   Υπάρχει ένα ερώτημα διαχρονικό: τι είναι η τεχνολογία; Κάτι καλό, κακό ή ουδέτερο; Ας διευκρινίσουμε πρώτα πως τεχνολογία (με αυτήν την λέξη οι περισσότεροι αναφέρονται σε ηλεκτρονικές συσκευές, καλώδια, διαστημόπλοια κτλ.) είναι οτιδήποτε εφευρίσκει ο άνθρωπος και συνήθως αποσκοπεί στο "ευ ζήν", την βελτίωση δηλαδή της ποιότητας ζωής μας. Και λέω συνήθως επειδή κάθε τεχνολογικό επίτευγμα (είτε μιλάμε για το πρώτο μαχαίρι που φτιάχτηκε είτε για την πυρηνική ενέργεια) ΔΕΝ είναι κάτι καλό ή κακό από μόνο του, αλλά γίνεται ανάλογα με το πώς το χρησιμοποιούμε. Το μαχαίρι π.χ. χρησιμοποιείται για να κόβουμε το ψωμί και το κρέας αλλά και για να κοβόμαστε μεταξύ μας! Γενικά όμως πιστεύουμε κατά κοινή ομολογία πως η τεχνολογία υπάρχει για το καλό μας. Οπότε, λαμβάνοντας υπόψη μας ότι καθετί που δημιουργεί ο άνθρωπος είναι τεχνολογία και εξέλιξη και αποσκοπεί στο καλό μας (θεωρητικά τουλάχιστον) συμπεραίνουμε πως μας απαλλάσσει από διάφορες επίπονες διαδικασίες. Το μαχαίρι από το να κόβουμε με τα δόντια μας σκληρές ύλες, ο τροχός από το να σέρνουμε φορτία, το διαστημόπλοιο από το να πάμε στο φεγγάρι με τα πόδια κτλ.
     Ωραία όλα αυτά. Όμως, όπως έλεγαν και οι σοφοί αρχαίοι ημών πρόγονοι: "ουδέν κακό αμιγές καλού", το οποίο τροποποιώ και λέω: ουδέν καλό αμιγές κακού! Ακόμα και τα μεγαλύτερα θαύματα του ανθρώπινου πολιτισμού έχουν και συνέπειες, και με την βέλτιστη χρήση τους! Για παράδειγμα, έχετε σκεφτεί το πόσο δυνατότερα πόδια θα είχαμε και πόσο υγιέστερο αναπνευστικό σύστημα αν δεν υπήρχαν αυτοκίνητα; Αν αναγκαζόμασταν να κάνουμε χιλιόμετρα καθημερινά πεζή (και πολλές φορές φορτωμένοι) όπως γινόταν παλιότερα; Ή πόσο δυνατότερα χέρια αν δεν υπήρχαν μοχλοί και τροχαλίες; Ακόμα και οι μικρότερες και απλούστερες εφευρέσεις, σαν το πολυαγαπημένο μου παράδειγμα με το μαχαίρι, έχουν κακές επιπτώσεις, όπως το ότι τα δόντια μας είναι πιο αδύναμα και τραχιά από τα κοφτερά και εξασκημένα του προϊστορικού ανθρώπου. Γενικά το ανθρώπινο σώμα είναι ικανό να αντέχει πολλά βάρη και να διαπλάθεται δυνατό με την καθημερινή σωματική εξάσκηση, πράγμα το οποίο στερούμαστε με τις ανέσεις και διευκολύνσεις της σύγχρονης εποχής. Και γι΄αυτό κόβω το χέρι μου: όσο εξελισσόμαστε ως είδος, τόσο η τεχνολογία θα κάνει καχεκτικότερο το σώμα μας.
      Αλλά υπάρχει κάτι ακόμα σημαντικότερο (κατά την ταπεινή μου γνώμη) από την σωματική μας δυσλειτουργικότητα: η εγκεφαλική μας δυσλειτουργικότητα. Κι όταν αναφέρομαι σ' αυτήν αφήνω κατά μέρος το μαχαίρι και τον τροχό και ασχολούμαι με τα ανώτερα και πιο σύγχρονα επίπεδα της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, εγώ ως μαθητής μάθαινα να λύνω μαθηματικά προβλήματα με το μυαλό (στο βαθμό που μπορούσα). Τα σημερινά παιδιά λειτουργούν όλο και περισσότερο με υπολογιστές, αριθμομηχανές και κινητά με αποτέλεσμα να είναι πλέον ανίκανα να λύσουν με το μυαλό τους και το παραμικρό! Κι αυτό δυστυχώς έχει αντίκτυπο και γενικά στις λειτουργίες του μυαλού μας. Όπως δηλαδή ξέρουμε όλοι μας, πρέπει να λαδώνεις το μηχάνημα για να δουλεύει και να μη σκουριάζει...
     Και μπορούμε να βρούμε κι άλλα παραδείγματα όσον αφορά αυτό. Ας αναφερθώ στην άνεση του κινητού τηλεφώνου. Έχουμε πλέον συνηθίσει το να έχουμε συνεχώς πάνω μας το μαραφέτι αυτό. Και γιατί όχι; Δεν διαφωνώ. Είναι χρησιμότατο και, πέραν αυτού, ένα φοβερό αξεσουάρ με τόσες και τόσες δυνατότητες. Όμως, οι παλιότεροι τουλάχιστον, σίγουρα θυμούνται αυτό το αίσθημα της ελευθερίας που ένιωθαν όταν έμεναν μόνοι τους ή σε διάφορες εξόδους τους. Στον κόσμο του σήμερα πάλι όλα ελέγχονται και ο καθένας "υποχρεούται" να δίνει αναφορά όπου κι αν βρίσκεται μέσω του τηλεφώνου, έτσι ώστε χάνουμε εν μέρει την ανεξαρτησία μας και την αυτοπεποίθησή μας. Αντί δηλαδή να αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις στο πόδι, η μακράν ευκολότερη λύση είναι "να πάρουμε ένα τηλέφωνο" για να πάρουμε την απάντηση παύλα λύση μας.
      Για το παιχνίδι και την διασκέδαση τώρα τι να πω; Όσον αφορά αυτά θυμάμαι τα παιδικά μου χρόνια (κάθε πέρσι και καλύτερα λένε) όπου παίζαμε έξω στην ύπαιθρο. Εγώ συγκεκριμένα έζησα στο μεταίχμιο των εποχών όπου η τηλεόραση και ο υπολογιστής έμπαιναν στη ζωή μας, όμως τώρα τα πράγματα έχουν πιστεύω εκτροχιαστεί. Τώρα βλέπω παιδάκια 12 ετών και κάτω να "λιώνουν" σε τηλεοράσεις και υπολογιστές και να περνούν τις ώρες, τις ημέρες και τα χρόνια τους έτσι: κοντολογίς να έχουν χάσει την απόλαυση της σωματικής άσκησης. Κι επειδή εγώ πάντα ήμουν υπέρ της προσπαθώ να ξεκλέβω χρόνο και να ασχολούμαι με το σώμα μου, και μακάρι να κάναμε όλοι το ίδιο. Ξεχνώντας αυτό το απλό λοιπόν γινόμαστε όλο και πιο μίζεροι παρότι οι εγκεφαλικές μας λειτουργίες αυξάνονται ολοένα: νους υγιής εν σώματι υγιεί, όπως έλεγαν για ακόμα μια φορά οι αρχαίοι...