Τις τελευταίες δεκαετίες στην παγκόσμια κουλτούρα υπάρχει ένα θέμα που έχει εμπνεύσει πολλούς συγγραφείς, καλλιτέχνες και παραγωγούς ταινιών: η ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Αφού η ανθρωπότητα άρχισε να κοιτάζει ψηλά και να αναρωτιέται τι υπάρχει εκεί έξω, πολλές θεωρίες κι υποθέσεις έχουν διατρέξει τον πολυτάραχο νου των ανθρώπων σχετικά με τη μορφή και τη νοοτροπία των εξωγήινων μορφών ζωής.
Μετά από πολλή σκέψη και συζήτηση, έχει εξαχθεί το εξής συμπέρασμα: οι εξωγήινοι που μας ενδιαφέρουν σ' αυτό το τεράστιο σύμπαν είναι όσοι έχουν τη νοημοσύνη και τις ικανότητες να έρθουν στη γη. Οπότε εγείρονται τα εξής ερωτήματα: εφόσον οι γήινοι δεν έχουν καταφέρει να βρουν εξωγήινη ζωή, πόσο πιο εξελιγμένοι μπορεί να είναι τυχόν εξωγήινοι που θα επισκεφτούν τον πλανήτη μας; Ποια είναι τα κίνητρά τους; Πώς μοιάζουν;
Στο πρώτο ερώτημα η απάντηση είναι μάλλον εύκολη: για να έχει διασχίσει ένα εξωγήινο διαστημόπλοιο ηλιακά συστήματα και γαλαξίες και για να έχει εντοπίσει τον εύφορο και φιλόξενο πλανήτη μας, σίγουρα θα είναι αρκετά πιο προηγμένη φυλή από τη δική μας. Δεν αποκλείεται να έχουν καταφέρει να ελέγχουν τη βαρύτητα, να ταξιδεύουν με ταχύτητες κοντά σε αυτήν του φωτός και να διαθέτουν οπλικά συστήματα που εμείς ακόμα ούτε που φανταζόμαστε. Όλα αυτά πάντα με την προϋπόθεση πως υπάρχει τέτοιο είδος ζωής και πως έχουν γίνει επισκέψεις τέτοιου είδους στον πλανήτη μας.
Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα, τα κίνητρά τους ποικίλλουν, ανάλογα με την οπτική γωνία του ανθρώπου που φαντάζεται τους εξωγήινους. Υπάρχουν οι αθώοι, οι αισιόδοξοι και οι ονειροπόλοι που φαντάζονται όντα συναισθηματικά, τα οποία διαθέτουν ενσυναίσθηση, συμπόνοια και διάθεση επικοινωνίας και συνεργασίας. Σε άλλα μυαλά, πιο πρακτικά, μια φιλική προσέγγιση προϋποθέτει αμοιβαίο κέρδος, προφύλαξη από κάποιον κοινό εχθρό, μια ενδεχόμενη συμμαχία ή ικανοποίηση συμφερόντων. Όμως η κυρίαρχη άποψη (και κυρίαρχη παρουσίαση σε ταινίες και βιβλία) είναι πως οι εξωγήινοι έρχονται ως εισβολείς, με διάθεση να μας απαγάγουν, να μας μελετήσουν, να μας κατακτήσουν ή να μας ξεπαστρέψουν. Στα σενάρια επιστημονικής φαντασίας ποικίλλουν τα κίνητρα καθώς και η βιαιότητα και η αποφασιστικότητα των εξωγήινων φυλών που φιλοδοξούν να μας επιτεθούν. Υποθέτω πως αυτές οι απαισιόδοξες εικασίες προέρχονται από αισθήματα ενοχής που έχει ο άνθρωπος απέναντι σε άλλους οργανισμούς που έχει αδικήσει και φοβάται μια θεία δίκη.
Πάμε τώρα στο τρίτο ερώτημα, που τόσο κινεί την περιέργεια: πώς φανταζόμαστε ότι μοιάζουν οι εξωγήινοι; Τρεις είναι οι κυρίαρχες απαντήσεις: Έντομα, χταπόδια, ανθρωποειδή. Γιατί συγκεκριμένα αυτές οι επιλογές;
Όσον αφορά τα έντομα, είναι μια αρκετά παλιά υπόθεση. Η υπόθεση βασίζεται σίγουρα στην αλλόκοτη μορφή που έχουν τα έντομα, στους παράξενους τρόπους κίνησης κι αναπαραγωγής, καθώς επίσης και στις μορφές που δομούν τις κοινωνίες τους: θεωρείται δηλαδή ανώτερη νοημοσύνη η ιεραρχία στις κοινωνίες των μυρμηγκιών και των μελλισσών. Σίγουρα σ' αυτήν τη θεωρία προστίθεται η επιστημονική υπόθεση πως τα έντομα μένουν στο μικρό τους μέγεθος επειδή ο εξωσκελετός τους επιβαρύνεται από τη βαρύτητα, οπότε πολλοί υποθέτουν πως σε πλανήτες που η βαρύτητα είναι ευνοϊκή τα έντομα ίσως φτάνουν σε τεράστια μεγέθη. Η εξαιρετική τους αντοχή είναι ένας ακόμα παράγοντας που ενισχύει τη θεωρία: οι κατσαρίδες λέγεται πως είναι τα μοναδικά πλάσματα που μπορούν να αντέξουν ένα μαζικό πυρηνικό χτύπημα, ενώ υπάρχουν έντομα που μπορούν να επιβιώσουν χωρίς το κεφάλι τους. Συνεπώς, όλα αυτά τα στοιχεία για να μη θεωρηθούν τυχαία εντάσσονται στη θεωρία πως τα έντομα ανήκουν ή προέρχονται από έναν (ή και πολλούς) εξωγήινο πολιτισμό.
Στο δεύτερο κομμάτι της θεωρίας, υπάρχει η επιστημονική υπόθεση πως ίσως τα χταπόδια να είναι εξωγήινα (https://www.youtube.com/watch?v=TDRB8lRrUTM, από το κανάλι του Weirdo). Λόγω της αλλόκοτης μορφής τους λοιπόν, του ιδιόμορφου γενετικού υλικού τους αλλά και διάφορων άλλων συνηθειών τους, τα χταπόδια δείχνουν να προέρχονται από αλλού. Τα χταπόδια αρέσκονται να εισέρχονται και να κοιμούνται σε θαλάμες, κάτι που ίσως σχετίζεται με μιας μορφής διαστημικές κάψουλες συντήρησης στο ταξίδι τους προς τη γη. Ίσως είναι παρανοϊκό, όμως αυτό το επιχείρημα εξάπτει τη φαντασία. Άρα, αφού υπάρχει η πιθανότητα να είναι εξωγήινα τα χταπόδια, μήπως υπάρχουν εξωγήινοι που μοιάζουν με χταπόδια κάπου εκεί έξω; Το κοινό μοτίβο με την παραπάνω θεωρία είναι ο μεγάλος αριθμός ποδιών, τα οποία ίσως δηλώνουν την ανώτερη νοημοσύνη.
Το τελευταίο μέρος του άρθρου είναι αφιερωμένο στην πιο προσφιλή ίσως μορφή των εξωγήινων στην ανθρώπινη φαντασία: φυσικά εννοώ την ανθρώπινη. Οι εξωγήινοι παρουσιάζονται ως ανθρωποειδή στη συντριπτική τους πλειοψηφία. Λογική υπόθεση, μιας και οι άνθρωποι είναι το πιο ανεπτυγμένο ον στον πλανήτη μας, είναι να υποτεθεί πως και σε άλλους πλανήτες κάπως έτσι μοιάζει η ζωή. Συνήθως παρουσιάζονται με διογκωμένο εγκέφαλο, που επίσης δηλώνει ανώτερη νοημοσύνη, υπερτεχνολογία και παραμορφωμένα χαρακτηριστικά, αιθέρια ή χλωμή μορφή, μαύρα και σκοτεινά μάτια και απάνθρωπη νοοτροπία και ηθική. Αυτά τα τελευταία στοιχεία σίγουρα δεν είναι τυχαία: υποδηλώνουν τον υποσυνείδητο φόβο του ανθρώπου για την ίδια του τη σκοτεινή πλευρά. Ο φόβος δηλαδή που νιώθουμε για τους ανθρωπόμορφους εξωγήινους πηγάζει απ' τον φόβο που νιώθουμε για τους ίδιους τους ανθρώπους και την ανάγκη τους να πειραματίζονται, να εξωθούν στα όρια τη φαντασία και να προκαλούν καταστροφή.
Μετά από πολλή σκέψη και συζήτηση, έχει εξαχθεί το εξής συμπέρασμα: οι εξωγήινοι που μας ενδιαφέρουν σ' αυτό το τεράστιο σύμπαν είναι όσοι έχουν τη νοημοσύνη και τις ικανότητες να έρθουν στη γη. Οπότε εγείρονται τα εξής ερωτήματα: εφόσον οι γήινοι δεν έχουν καταφέρει να βρουν εξωγήινη ζωή, πόσο πιο εξελιγμένοι μπορεί να είναι τυχόν εξωγήινοι που θα επισκεφτούν τον πλανήτη μας; Ποια είναι τα κίνητρά τους; Πώς μοιάζουν;
Στο πρώτο ερώτημα η απάντηση είναι μάλλον εύκολη: για να έχει διασχίσει ένα εξωγήινο διαστημόπλοιο ηλιακά συστήματα και γαλαξίες και για να έχει εντοπίσει τον εύφορο και φιλόξενο πλανήτη μας, σίγουρα θα είναι αρκετά πιο προηγμένη φυλή από τη δική μας. Δεν αποκλείεται να έχουν καταφέρει να ελέγχουν τη βαρύτητα, να ταξιδεύουν με ταχύτητες κοντά σε αυτήν του φωτός και να διαθέτουν οπλικά συστήματα που εμείς ακόμα ούτε που φανταζόμαστε. Όλα αυτά πάντα με την προϋπόθεση πως υπάρχει τέτοιο είδος ζωής και πως έχουν γίνει επισκέψεις τέτοιου είδους στον πλανήτη μας.
Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα, τα κίνητρά τους ποικίλλουν, ανάλογα με την οπτική γωνία του ανθρώπου που φαντάζεται τους εξωγήινους. Υπάρχουν οι αθώοι, οι αισιόδοξοι και οι ονειροπόλοι που φαντάζονται όντα συναισθηματικά, τα οποία διαθέτουν ενσυναίσθηση, συμπόνοια και διάθεση επικοινωνίας και συνεργασίας. Σε άλλα μυαλά, πιο πρακτικά, μια φιλική προσέγγιση προϋποθέτει αμοιβαίο κέρδος, προφύλαξη από κάποιον κοινό εχθρό, μια ενδεχόμενη συμμαχία ή ικανοποίηση συμφερόντων. Όμως η κυρίαρχη άποψη (και κυρίαρχη παρουσίαση σε ταινίες και βιβλία) είναι πως οι εξωγήινοι έρχονται ως εισβολείς, με διάθεση να μας απαγάγουν, να μας μελετήσουν, να μας κατακτήσουν ή να μας ξεπαστρέψουν. Στα σενάρια επιστημονικής φαντασίας ποικίλλουν τα κίνητρα καθώς και η βιαιότητα και η αποφασιστικότητα των εξωγήινων φυλών που φιλοδοξούν να μας επιτεθούν. Υποθέτω πως αυτές οι απαισιόδοξες εικασίες προέρχονται από αισθήματα ενοχής που έχει ο άνθρωπος απέναντι σε άλλους οργανισμούς που έχει αδικήσει και φοβάται μια θεία δίκη.
Πάμε τώρα στο τρίτο ερώτημα, που τόσο κινεί την περιέργεια: πώς φανταζόμαστε ότι μοιάζουν οι εξωγήινοι; Τρεις είναι οι κυρίαρχες απαντήσεις: Έντομα, χταπόδια, ανθρωποειδή. Γιατί συγκεκριμένα αυτές οι επιλογές;
Όσον αφορά τα έντομα, είναι μια αρκετά παλιά υπόθεση. Η υπόθεση βασίζεται σίγουρα στην αλλόκοτη μορφή που έχουν τα έντομα, στους παράξενους τρόπους κίνησης κι αναπαραγωγής, καθώς επίσης και στις μορφές που δομούν τις κοινωνίες τους: θεωρείται δηλαδή ανώτερη νοημοσύνη η ιεραρχία στις κοινωνίες των μυρμηγκιών και των μελλισσών. Σίγουρα σ' αυτήν τη θεωρία προστίθεται η επιστημονική υπόθεση πως τα έντομα μένουν στο μικρό τους μέγεθος επειδή ο εξωσκελετός τους επιβαρύνεται από τη βαρύτητα, οπότε πολλοί υποθέτουν πως σε πλανήτες που η βαρύτητα είναι ευνοϊκή τα έντομα ίσως φτάνουν σε τεράστια μεγέθη. Η εξαιρετική τους αντοχή είναι ένας ακόμα παράγοντας που ενισχύει τη θεωρία: οι κατσαρίδες λέγεται πως είναι τα μοναδικά πλάσματα που μπορούν να αντέξουν ένα μαζικό πυρηνικό χτύπημα, ενώ υπάρχουν έντομα που μπορούν να επιβιώσουν χωρίς το κεφάλι τους. Συνεπώς, όλα αυτά τα στοιχεία για να μη θεωρηθούν τυχαία εντάσσονται στη θεωρία πως τα έντομα ανήκουν ή προέρχονται από έναν (ή και πολλούς) εξωγήινο πολιτισμό.
Στο δεύτερο κομμάτι της θεωρίας, υπάρχει η επιστημονική υπόθεση πως ίσως τα χταπόδια να είναι εξωγήινα (https://www.youtube.com/watch?v=TDRB8lRrUTM, από το κανάλι του Weirdo). Λόγω της αλλόκοτης μορφής τους λοιπόν, του ιδιόμορφου γενετικού υλικού τους αλλά και διάφορων άλλων συνηθειών τους, τα χταπόδια δείχνουν να προέρχονται από αλλού. Τα χταπόδια αρέσκονται να εισέρχονται και να κοιμούνται σε θαλάμες, κάτι που ίσως σχετίζεται με μιας μορφής διαστημικές κάψουλες συντήρησης στο ταξίδι τους προς τη γη. Ίσως είναι παρανοϊκό, όμως αυτό το επιχείρημα εξάπτει τη φαντασία. Άρα, αφού υπάρχει η πιθανότητα να είναι εξωγήινα τα χταπόδια, μήπως υπάρχουν εξωγήινοι που μοιάζουν με χταπόδια κάπου εκεί έξω; Το κοινό μοτίβο με την παραπάνω θεωρία είναι ο μεγάλος αριθμός ποδιών, τα οποία ίσως δηλώνουν την ανώτερη νοημοσύνη.
Το τελευταίο μέρος του άρθρου είναι αφιερωμένο στην πιο προσφιλή ίσως μορφή των εξωγήινων στην ανθρώπινη φαντασία: φυσικά εννοώ την ανθρώπινη. Οι εξωγήινοι παρουσιάζονται ως ανθρωποειδή στη συντριπτική τους πλειοψηφία. Λογική υπόθεση, μιας και οι άνθρωποι είναι το πιο ανεπτυγμένο ον στον πλανήτη μας, είναι να υποτεθεί πως και σε άλλους πλανήτες κάπως έτσι μοιάζει η ζωή. Συνήθως παρουσιάζονται με διογκωμένο εγκέφαλο, που επίσης δηλώνει ανώτερη νοημοσύνη, υπερτεχνολογία και παραμορφωμένα χαρακτηριστικά, αιθέρια ή χλωμή μορφή, μαύρα και σκοτεινά μάτια και απάνθρωπη νοοτροπία και ηθική. Αυτά τα τελευταία στοιχεία σίγουρα δεν είναι τυχαία: υποδηλώνουν τον υποσυνείδητο φόβο του ανθρώπου για την ίδια του τη σκοτεινή πλευρά. Ο φόβος δηλαδή που νιώθουμε για τους ανθρωπόμορφους εξωγήινους πηγάζει απ' τον φόβο που νιώθουμε για τους ίδιους τους ανθρώπους και την ανάγκη τους να πειραματίζονται, να εξωθούν στα όρια τη φαντασία και να προκαλούν καταστροφή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου